De beslissing om een entiteit op een sanctielijst te plaatsen vereist weinig onderbouwing. Desondanks blijken er geregeld problemen te zijn met het gebruikte bewijs of is het tijdsverloop onvoldoende meegewogen. Het loont dan ook op te komen tegen plaatsingsbeslissingen. Op dit moment echter leunt de kwaliteit van beslissingen te veel op de mate waarin tegen de plaatsingsbeslissing wordt opgekomen. Daardoor bestaat de vrees dat veel entiteiten op onvoldoende onderbouwde gronden op sanctielijsten zijn beland.

De verdachte maakte op 4 juni 2014 via Western Un­ion een geldbedrag van € 245 over aan [A]. Dit geld was bedoeld voor [B], die korte tijd daarvoor via een Facebookbericht aan de verdachte had gevraagd het genoemde bedrag (via [A]) aan hem over te maken. [B] beweerde op dat moment vast te zitten in Turkije en het geld nodig te hebben om terug te kunnen reizen naar Nederland. Verdachte moest dit overmaken aan [A], die als tussenpersoon vervolgens voor de overdracht van het geld aan [B] zou zorgdragen, hetgeen ook geschiedde. Iets meer dan een jaar eerder, in april 2013, was deze [B] naar Syrië gereisd, om zich daar vervolgens aan te sluiten bij IS en deel te nemen aan de gewapende strijd; daarvoor werd hij in juli 2016 bij verstek veroordeeld ter zake van onder meer deelneming aan een criminele organisatie met terroristisch oogmerk in de periode van 31 december 2013 tot en met 31 juli 2014.

Het voorstel van de Europese Commissie voor een richtlijn op het gebied van de strafbaarstelling van schendingen van beperkende maatregelen en de sanctionering daarvan is een belangrijke stap in de richting van harmonisatie van de handhaving van EU-sancties. Het is wat ons betreft echter de vraag of het voorstel in staat is de beoogde doelstellingen te bereiken. Zo behouden de lidstaten veel vrijheid bij omzetting van de richtlijn in nationale regelgeving en ligt er ook vooral een groot probleem in (het prioriteren) van handhaving en vervolging in de lidstaten.

De afgelopen 16 maanden heeft de bekendheid van het concept ‘bevriezingsmaatregelen’ een vlucht genomen. Sinds de Russische inval in Oekraïne in februari 2022 heeft de EU aan honderden personen en entiteiten een bevriezingsmaatregel opgelegd. Door zo’n maatregel worden hun tegoeden en economische middelen in de EU geblokkeerd. De grotere economische verwevenheid tussen de EU en Rusland zorgt ervoor dat meer Europese bedrijven deze bevriezingsmaatregel tegenkomen. Mede daarom zijn er meerdere ontwikkelingen geweest waarbij de toepassing van deze bevriezingsmaatregelen nader is uitgewerkt. In deze bijdrage staan de auteurs stil bij een aantal van deze ontwikkelingen.

De Russische inval in Oekraïne heeft Nederland in vele opzichten wakker geschud. Ook in Den Haag is de Sanctiewet op de politieke agenda komen te staan. De Nationaal Coördinator Sanctienaleving en Handhaving deed vorig voorjaar aanbevelingen om de uitvoering van sanctiemaatregelen te verbeteren. Daarop heeft de minister van Buitenlandse Zaken aangekondigd dat de Sanctiewet wordt ‘gemoderniseerd’. In dit artikel staat de auteur stil bij de aangekondigde grotere rol voor het bestuursrecht binnen de Sanctiewet.