De Autoriteit Financiële Markten (AFM) investeert in technologieën en methodieken die zullen leiden tot het versterken en het vernieuwen van het toezicht. De AFM doet dit in reactie en anticipatie op de ontwikkelingen binnen en buiten de financiële sector, en de snelheid waarmee deze ontwikkelingen plaats vinden. Dat is de basis van de Agenda 2016-2018 die de AFM op donderdag 18 februari presenteert. Via thematisch en regulier toezicht wil de AFM ongewenste risico’s in de financiële markten verkleinen. Daarnaast vergroot de AFM de effectiviteit en efficiency van haar organisatie. De AFM richt zich met haar activiteiten op eerlijke en transparante financiële markten en duurzaam financieel welzijn in Nederland. “Wij streven deze missie na in een periode vol veranderingen,” aldus AFM voorzitter Merel van Vroonhoven. De financiële sector blijft door technologische en maatschappelijke veranderingen volop in beweging. “Om ons toezicht nu en in de toekomst goed uit te kunnen voeren, voert de AFM daarom diverse aanpassingen door. De AFM investeert daarom de komende jaren in verbetering van de kwaliteit en de effectiviteit van het toezicht. Daarbij richten we ons onder meer op innovatie en fintech, op het gebruik en de mogelijkheden van data, op kapitaalmarkten en op kennis van cultuur en (consumenten)gedrag.” Al deze ontwikkelingen leiden tot veranderingen in de manier waarop de AFM haar toezicht organiseert.

Voor de AFM zijn het maatschappelijk mandaat en het contact met haar stakeholders van groot belang. AFM-voorzitter van Vroonhoven: “De onverminderd hoge verwachtingen die de maatschappij van de financiële sector én van de toezichthouder heeft, vragen om verantwoording en transparantie, ook over ons eigen handelen. We moeten daarin ook helder zijn over wat reële verwachtingen voor het toezicht zijn en waar de AFM zich op richt”.

De prioriteiten van de AFM

Om haar toezicht te versterken en toekomstbestendig te maken, heeft de AFM haar organisatie herijkt en heeft zij in de Agenda 2016-2018 voor zichzelf drie prioriteiten centraal gesteld:

Verkleinen van ongewenste risico’s voor de samenleving.
Versterken van het toezicht door te investeren in technologie en methodieken.
Vergroten van effectiviteit en efficiency van de eigen organisatie.

1. Verkleinen van ongewenste risico’s voor de samenleving

Om eerlijke en transparante financiële markten en duurzaam financieel welzijn te kunnen bereiken, is het van belang dat de AFM een bijdrage levert aan het verkleinen van ongewenste financiële risico’s voor de samenleving. Het gaat dan onder meer om het verkleinen van risico’s die samenhangen met de aanhoudend lage rente, het verschuiven van risico’s naar het individu, en de impact van technologische ontwikkelingen.

Lage rente

De aanhoudend lage rente leidt er onder meer toe dat beleggers mogelijk meer risico nemen dan verstandig is. Ook ontstaat er druk op dekkingsgraden van pensioenfondsen en solvabiliteitposities van levensverzekeraars. De rol van assetmanagement neemt hierdoor toe. Daarom bundelt de AFM haar activiteiten binnen een nieuw domein Asset Management, waarin alle kennis en expertise binnen de AFM op dit gebied wordt samengevoegd om een adequaat antwoord te bieden op de ontwikkelingen.

Van collectieve naar individuele risico’s

Risico’s verschuiven in toenemende mate van het collectief naar het individu. Bijvoorbeeld door de eigen verantwoordelijkheid van zzp’ers voor hun pensioenopbouw, maar ook door versobering van de collectieve pensioenopbouw van werkenden. De AFM vergroot via een specifiek Pensioenprogramma haar aandacht op begrijpelijke en efficiënte pensioenproducten die aansluiten bij de behoeften van consumenten, op begrijpelijke pensioencommunicatie en op het terugdringen van suboptimale pensioenregelingen- en producten.

De impact van technologische ontwikkelingen

Technologische ontwikkelingen leiden tot de opkomst van nieuwe spelers en tot druk op het verdienmodel van traditionele spelers. De ontwikkelingen raken de werking van kapitaalmarkten, adviesmarkten en retail, en werpen nieuwe vraagstukken op, zoals de omgang met (financiële) data. De AFM zal een constructieve bijdrage leveren aan de beïnvloeding van nieuwe regelgeving voor nieuwe concepten en spelers via het Programma Innovatie & Fintech, dat de toezichtinspanningen van de AFM op dit gebied bundelt. De eerste resultaten hiervan zijn de start van het Innovatie & Fintech Portal samen met DNB en de oprichting van een Adviescommissie met experts op het gebied van fintech en innovatie.

2. Versterken van het toezicht door te investeren in technologie en methodieken

Om naar aanleiding van en in voorbereiding op alle veranderingen het toezicht goed te kunnen inrichten, zorgt de AFM voor vernieuwing van haar methodieken en expertise. Verdeeld over drie aandachtsgebieden, worden deze binnen een nieuw opgericht, intern Expertise Centrum geadresseerd.

Consumentengedrag

Vergroting van kennis op het gebied van het gedrag van consumenten en beleggers, versterkt de effectiviteit van toezicht. Uit gedragswetenschappelijk onderzoek blijkt namelijk dat consumenten en beleggers veelal niet rationeel handelen. Meer kennis en begrip van het gedrag van consumenten en beleggers draagt bij aan het in kaart brengen van risico’s en het bepalen van effectieve interventies door de AFM.

Gedrag en cultuur

Meer kennis en begrip van gedrag en cultuur bij financiële ondernemingen vergroot de effectiviteit van het toezicht door de AFM. Problemen in het gedrag en de cultuur van een onderneming blijken namelijk vaak een voorbode van misstanden in producten en dienstverlening. De AFM zal instrumenten en methodieken ontwikkelen om tijdig en beter inzicht te krijgen in (onwenselijk) gedrag van financiële ondernemingen. Structureel onderzoek naar de organisatiecultuur van onder toezicht staande ondernemingen vergroot daarbij het inzicht in risico’s van gedrag en cultuur en in effectieve interventies hiervoor.

Datagedreven toezicht

Dat financiële markten steeds meer op basis van data en geautomatiseerde processen werken, biedt de AFM de mogelijkheid om meer en beter gebruik te maken van beschikbare gegevens. Het bijeenbrengen van gegevens en de analyse van data gebeurt al, maar via het Expertise Centrum geeft de AFM haar ambitie om een datagedreven toezichthouder te worden verder worden vorm. Waar mogelijk werkt de AFM hierin samen met andere partijen.

3. Vergroten van effectiviteit en efficiency van de eigen organisatie

Om alert te kunnen reageren, past de AFM ook de interne organisatie aan. De organisatie van de AFM wordt vereenvoudigd en het besturingsmodel wordt verder aangescherpt. Daarbij worden risicobeheersing en verantwoording belangrijker, door te sturen op resultaat en discipline en de ontwikkeling van leiderschap. Waar mogelijk worden werkprocessen – zoals accountmanagement, signalering van risico’s en vastlegging van data – vereenvoudigd en gebundeld, onder meer via Lean Six Sigma en IT-investeringen.

Bron: AFM