Door Charlotte Posthuma(Ploum Lodder Princen)

Op 22 april 2013 heeft het Hof van Discipline aan mr A.M. Moszkowicz de maatregel opgelegd van schrapping van het tableau, dit in navolging van de Raad van Discipline. Het charmeoffensief ten spijt; het Hof van Discipline oordeelde dat de beloftes niet zijn nagekomen, de praktijk is onvoldoende op orde.

Reeds bij uitspraken van 30 oktober 2012 legde de Raad van Discipline aan mr A.M. Moszkowicz de maatregel schrapping van het tableau op. Meerdere bezwaren van de Deken en individuele klachten waren hiertoe redengevend.

Met deze uitspraken is de advocatuur wakker geschud: de Deken en de tuchtrechtspraak zijn in staat vakbroeders te berispen en, waar nodig, definitief uit het ambt te zetten. Dat de beroepsgroep een dergelijk zware maatregel onder omstandigheden nodig vindt, blijkt uit een lezerspoll op advocatie.nl. Het merendeel van de respondenten acht in de onderhavige zaak de maatregel van schrapping van het tableau passend.

Staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie), die het toezicht in huidige vorm willekeurig en niet voldoende onafhankelijk acht, lijkt met de hierboven genoemde uitspraken even op zijn plaats gezet. Teeven betoogt in zijn voorstel strekkende tot aanpassing van de Advocatenwet dat het reactieve systeem waarbij veelal na een individuele klacht het tuchtrecht wordt aangesproken, vervangen dient te worden door een systeem van preventief toezicht. Een onafhankelijke externe toezichthouder, die de beschikking krijgt over het toezichtinstrumentarium van titel 5.2 Awb, dient de advocatuur aan preventief toezicht te onderwerpen. Van dit nieuwe college van toezicht mag geen advocaat, lid of medewerker van de NOvA, lid van de Raad dan wel het Hof van Discipline of ambtenaar van een ministerie deel uitmaken. De lokale Deken blijft bestaan in het nieuwe toezicht, ook aan hem zullen de bevoegdheden van titel 5.2 Awb toekomen. De nieuwe toezichthouder komt bovendien de schone taak toe te controleren of de Deken zijn ambt op juiste wijze bekleed, ook kan de toezichthouder het Hof van Discipline vragen de Deken te schorsen of te ontslaan.

Dit alles heeft, aldus Teeven in de toelichting bij het voorstel, tot doel om tot een meer uniform toezicht te kunnen komen. Verschillen in toezicht zouden thans bestaan nu het ambt van Deken wordt uitgeoefend naast een advocatenpraktijk en de Deken niet in voldoende mate onafhankelijk is nu hij door advocaten wordt gekozen, zelf advocaat is en bovendien ook onderworpen aan het toezicht wat hij geacht wordt uit te oefenen. Met andere woorden,de slager keurt zijn eigen vlees. De vraag die daarmee voorligt is of dit bezwaarlijk geacht dient te worden. Immers, juist de Deken weet gezien zijn beroep wat het vak inhoudt en waarmee rekening dient te worden gehouden bij het toezicht hierop en is bovendien in staat in te spelen op de relevante omstandigheden binnen een arrondissement.

De Raad van State heeft zich negatief uitgelaten over het voorstel tot wet, hij ziet het voorstel als een vorm van het stapelen van toezicht op toezicht en acht onvoldoende onderbouwd waarom het huidige systeem inefficiënt zou zijn. Nu het te bezien valt of de Eerste Kamer het voorstel tot wet zal aannemen, is de uitspraak van het Hof van Discipline wellicht een moment om pas op de plaats te maken.

Immers, wanneer we iets van de zaak Moszkowicz hebben kunnen leren is het dat de praktijkuitoefening van de advocaat, in al zijn facetten - verplichtingen ingevolge de Wwft, communicatie tussen advocaat en cliënt omtrent het optreden in rechte van een kantoorgenoot - in handen hoort te zijn van een toezichthouder die als geen ander bekend is met de omstandigheden hieromtrent: de advocaat.

Begrijpelijkerwijs is het een klap in het gezicht van Messi wanneer het Hof nog harder oordeelt dan het advies van de trainer van FC Knudde luidt. Maar wanneer met het toedienen van deze klap de beroepsgroep behoed blijkt te zijn voor de externe waakhond, kan bepleit worden dat FC Knudde soms toch een mooi resultaat bereikt.