Vanuit de verantwoordelijkheid van de private meldplichtige instellingen en de wettelijke taakstelling en bevoegdheden van de FIU-Nederland wordt in het belang van het voorkomen en bestrijden van witwassen en de financiering van terrorisme doorlopend gezocht naar mogelijkheden om cruciale informatie uit te wisselen. Een expliciete wettelijke mogelijkheid is het, onder voorwaarden, delen van politiegegevens met derden op grond van artikel 20 van de Wet politiegegevens (WPG). De FIU-Nederland ontvangt ongebruikelijke transacties van meldende instellingen op basis van de verplichting die deze instellingen daartoe hebben ingevolge de Wwft (Wet ter voorkoming van Witwassen en Financieren van Terrorisme). Deze transacties worden bij de FIU-Nederland opgeslagen in een hoogbeveiligde database die uitsluitend toegankelijk is voor medewerkers van de FIU-Nederland. Transacties die door de meldende instellingen niet als ongebruikelijk worden aangemerkt en dan ook niet bij de FIU-Nederland worden gemeld zijn niet inzichtelijk voor de FIU medewerkers. Gemelde ongebruikelijke transacties worden uitsluitend aan de opsporingsautoriteiten en inlichtingendiensten beschikbaar gesteld nadat zij op grond van onderzoek en analyse verdacht verklaard zijn door het hoofd van de FIU-Nederland. Indien na onderzoek en analyse geen grond gevonden wordt voor verdachtverklaring, blijven de transacties ongebruikelijk en worden daarmee ook niet beschikbaar gesteld aan de opsporingsautoriteiten en inlichtingendiensten.

Indicatoren

De FIU-Nederland en de grootbanken werken al jaren in gezamenlijkheid aan het zo goed mogelijk detecteren van transacties die onder andere te maken kunnen hebben met terrorismefinanciering.Dit gebeurt door het ter beschikking stellen aan onder andere deze banken van profielen en indicatoren van financieel gedrag die aan deze terrorismefinanciering te verbinden zijn. De banken en andere meldplichtige instellingen gaan op basis van deze profielen en indicatoren verder onderzoek instellen naar transacties, als onderdeel van hun reguliere verplichtingen in het kader van de Wwft. Als in dit onderzoek ongebruikelijke transacties worden gedetecteerd, worden deze gemeld bij de FIU-Nederland.

Op basis van analyses van de FIU-Nederland van de gemelde transacties en ook op basis van internationaal opgedane nieuwe inzichten, kunnen er na verloop van tijd weer nieuwe indicatoren en profielen worden gedeeld met de meldende instellingen. Het ter beschikking stellen van deze profielen en indicatoren is overigens een wettelijke taak van de FIU-Nederland ingevolge de Wwft. De meest recente ontwikkeling is dat de FIU-Nederland gebruik gaat maken van artikel 20 WPG (Wet politiegegevens).

Juridisch kader

Artikel 20 WPG (Wet politiegegevens) regelt de mogelijkheid om politiegegevens onder strikte voorwaarden en voor een specifiek doel te verstrekken aan relevante derden, bijvoorbeeld in de private sector. Hiermee geeft dit wetsartikel een mogelijkheid om de spanning die bestaat tussen het beschermen van privacy gevoelige gegevens enerzijds en de noodzaak ernstige vormen van criminaliteit te bestrijden anderzijds te wegen en te regelen.

Dit maakt het mogelijk dat de FIU-Nederland voor een specifieke doelstelling, onder specifieke randvoorwaarden en waarborgen, op individuele basis, namen van mensen aan bijvoorbeeld banken kan verstrekken. De ongebruikelijke transacties die als gevolg hiervan gemeld worden in relatie tot deze namen, zijn uitsluitend toegankelijk voor medewerkers van de FIU-Nederland. Met andere woorden: geen enkele andere instelling (ook niet de politie) kan de FIU-Nederland verzoeken een naam te verstrekken in het kader van artikel 20 WPG.

Op dit moment is door de verantwoordelijke voor de WPG data, een besluit genomen dat het mogelijk maakt dat de FIU-Nederland namen van mogelijke betrokkenen bij terrorismefinanciering kan delen met bepaalde banken. Dit gebeurt onder voorwaarden die enerzijds betrekking hebben op de doelbinding (onderkennen van terrorismefinanciering) van de informatieverstrekking, anderzijds op het garanderen van de geheimhouding van de verstrekte gegevens.

De FIU-Nederland is zich bewust van de verantwoordelijkheid die ze heeft voor de zorgvuldige toepassing van deze mogelijkheid en heeft het volste vertrouwen in de samenwerking met de betrokken banken. De betreffende banken hebben te kennen gegeven dat ze vanuit hun maatschappelijke verantwoordelijkheid graag ook op deze manier met de FIU-Nederland willen samenwerken.

Bron: FIU Nederland