Jaarverslag 2012 Inspectie SZW: meer boetes en interventies dan verwacht
/De Inspectie SZW is er in haar eerste jaar als nieuwe organisatie goed in geslaagd om haar beoogde resultaten te behalen. Het percentage handhavinginterventies is naar aanleiding van inspecties bij alle wetten toegenomen en was hoger dan gepland. Ook het bedrag aan opgelegde bestuurlijke boetes (€ 42,5 miljoen) is toegenomen en beduidend hoger dan wat eerder was voorzien (€ 27,9 miljoen).
Dit komt vooral door een aantal boetebeschikkingen met een groot aantal illegaal tewerkgestelde werknemers waarbij meerdere rechtspersonen waren betrokken. Deze hogere resultaten en daarvoor benodigde extra inzet hebben niet verhinderd dat de productieplanning grotendeels is gehaald. Het totaal aan inspecties, onderzoeken, rapportages en toetsen kwam daarbij op 27.473. Bij de werkzaamheden van de Inspectie bleek herhaaldelijk de meerwaarde van het gezamenlijk optreden van de in januari 2012 gefuseerde organisatieonderdelen.
In lijn met haar jaarplan heeft de Inspectie in 2012 speciaal ingezet op het hinderlijk volgen van ‘veelovertreders’ en de aanpak van andere notoire overtreders. De samenvoeging binnen de Inspectie SZW van handhaving met opsporing werpt daarbij zijn vruchten af. Verder is intensief samengewerkt met andere toezichthouders. Daar waar de bestuursrechtelijke aanpak van misstanden onvoldoende effect opleverde, zijn met name op arbeidsuitbuiting, georganiseerde uitkeringsfraude en de aanpak van malafide uitzendbureaus de opsporingsinstrumenten van de Inspectie ingezet. Op deze terreinen rondde de directie Opsporing van de Inspectie SZW vorig jaar 61 opsporingsonderzoeken af. Daarbij werden 184 personen als verdachte aangemerkt en werd € 19,1 miljoen als benadelingbedrag (ten onrechte onthouden aan derden) vastgesteld.
De focus van de Inspectie op slecht presterende Brzo-bedrijven (Besluit risico zware ongevallen), die werken met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen, leidde in 2012 tot meer inzet van zware handhavinginstrumenten. Ook is bij het toezicht op deze hoog risico-bedrijven meer onaangekondigd geïnspecteerd.
Verder heeft de Inspectie in 2012 in kaart gebracht in welke sectoren en bedrijfstakken vormen van zelfregulering aanwezig zijn. Daar waar de naleving daarbij op een aanvaardbaar peil lag, kon de Inspectie het aantal inspecties beperken en zich met name richten op toezicht op het systeem van zelfregulering. De Inspectie hield daarbij overigens wel de vinger aan de pols. Zo heeft de Inspectie extra aandacht besteed aan de Risico-inventarisatie en -evaluatie bij kleine bedrijven, omdat in het midden- en kleinbedrijf sprake was van verslechterende naleving van de arbozorg verplichtingen.
Om de wetgeving over arbeidsomstandigheden te beperken tot zo concreet mogelijke doelvoorschriften, kunnen sociale partners in een zogenoemde arbeidscatalogus beschrijven hoe ze aan de concrete doelbepalingen voor gezond en veilig werken gaan voldoen. In 2012 kon de Inspectie daarbij aan 67 arbocatalogi de kwalificatie ’goed’ toekennen, waarmee het totaal aan het eind van het jaar op 146 kwam. De Inspectie zet deze catalogi in als referentiekader bij haar handhaving.
Op het terrein van werk en inkomen laten de onderzoeken die de Inspectie vorig jaar heeft uitgevoerd over de hele linie zien dat er in de keten van werk en inkomen mogelijkheden voor verbetering zijn. Dat is vooral het geval waar het gaat om het begeleiden van mensen met een uitkering naar werk, het samenwerken tussen professionals en het terugkoppelen en evalueren van informatieprocessen bij gemeenten. De beweging die de Inspectie ziet bij gemeenten, UWV en SVB richting verdere professionalisering is volgens haar van belang om te komen tot een betere uitvoeringspraktijk. De Inspectie vraagt daarbij aandacht voor deze (verdere) professionalisering, onder andere door in de uitvoering meer kennis te nemen en gebruik te maken van bewezen effectieve werkwijzen.
Op 1 januari 2012 is de Inspectie SZW gevormd vanuit de voormalige Arbeidsinspectie, Inspectie Werk en Inkomen en Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst, met als doel ‘samen meer effect’. De Inspectie SZW bestrijkt het hele domein van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: arbeidsverhoudingen, arbeidsomstandigheden, re-integratie en inkomensvoorzieningen. Zij zet daarbij haar capaciteit doelgericht in op basis van risicoanalyse en waar dat nodig is pakt de Inspectie door. Daarbij doet ze haar werk zoveel mogelijk in samenwerking met andere partijen, met inzet van al haar expertise en gebruikmakend van alle noodzakelijke bevoegdheden. De invoering van de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving op 1 januari 2013 biedt daarvoor nieuwe mogelijkheden.
