In 2018 moet een IT fraude analyse instrument (Transaction Network Analysis) operationeel zijn voor Europese lidstaten om fraudenetwerken sneller en completer op te sporen. Dit blijkt uit een Kamerbrief van de staatssecretaris van Financiën naar aanleiding van vragen over btw-carrouselfraude.

Achtergrond Kamervragen

De leden van de diverse fracties hebben de staatssecretaris vragen gesteld over btw-carrouselfraude. Een deel van de vragen heeft betrekking op de uitzending van Zembla van maandag 24 oktober 2016. Daarin wordt aangegeven dat er vermoedens bestaan dat terrorisme is gefinancierd met geld dat via btw-carrouselfraude is verkregen waarbij ook Nederlandse bedrijven zouden zijn betrokken. Op dit punt wil ik benadrukken dat waar het gaat om eventuele signalen over terrorismefinanciering, alle betrokken overheidsdiensten dit met de grootst mogelijke zorgvuldigheid onderzoeken.

De uitzending van Zembla ging over een specifieke vorm van btw-carrouselfraude met CO2-emissierechten. Deze vorm van fraude is door tijdig en adequaat ingrijpen van de toenmalige staatssecretaris van Financiën snel beëindigd. In het hierna volgende wordt dit nader toegelicht. Ook de btw-carrouselfraude met bepaalde elektronische goederen is door de invoering van de verleggingsregeling beëindigd. Dit betekent niet dat btw-carrouselfraude is uitgebannen. Deze fraude doet zich nog steeds voor, zij het met andere producten.

De inzet van de Belastingdienst en de FIOD in de bestrijding en de voorkoming van deze fraude is en blijft daarom ook onverminderd stevig. Zo heeft de Belastingdienst over 2016 ruim 72.000 uren besteed aan 2500 afgeronde onderzoeken ten aanzien van btw-fraude (waarvan een deel btw-carrouselfraude alsmede een deel onderzoeken in het kader van verzoeken om informatie uit andere landen) en is ruim 80 miljoen euro aan btw nageheven over btw-(carrousel)fraude.

IT fraude analyse instrument

Allereerst heeft het kabinet hard gewerkt aan de inzet van data-analyse bij de bestrijding van btw-carrouselfraude. Nederland heeft in Benelux-verband een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van een IT fraude analyse instrument (Transaction Network Analysis) waarmee effectiever gebruik gemaakt kan worden van reeds aanwezige informatie over transacties tussen lidstaten. Met deze tool kunnen fraudenetwerken sneller en completer in beeld worden gekregen. Het Nederlandse Voorzitterschap heeft deze IT-tool toegelicht en hiermee alle lidstaten meegekregen in het gezamenlijk verder ontwikkelen van deze tool op Europees niveau. Concreet is in de Raadsconclusies van de Ecofin Raad van mei 2016 de afspraak vastgelegd dat de Europese Commissie deze IT-tool nu in breed Europees verband verder uitwerkt en door ontwikkelt. De verwachting is dat deze tool in 2018 operationeel kan worden in de Europese lidstaten die klaar zijn om daarmee te gaan werken.

Invoering van tijdelijke antifraudemaatregelen

Verder heeft Nederland tijdens het Voorzitterschap de discussies in de Ecofin gefaciliteerd over verzoeken van andere landen om de invoering van tijdelijke antifraudemaatregelen tegen grote btw-fraude in hun land. Het gaat dan om verzoeken van enkele lidstaten om verdergaande maatregelen door te voeren, zoals een algemene verleggingsregeling voor alle binnenlandse transacties. Als concreet resultaat daarvan is de Europese Commissie opgeroepen om de lidstaten die dat wensen, toe te staan dergelijke maatregelen te laten nemen. De Europese Commissie heeft gevolg aan deze oproep gegeven door op 21 december 2016 een voorstel in te dienen om het lidstaten die meer dan gemiddeld grote btw-fraude ondervinden, mogelijk te maken een algehele verlegging van btw voor binnenlandse leveringen en diensten door te voeren. Over dit voorstel heeft de Tweede Kamer op 27 januari 2017 een BNC-fiche ontvangen.

Bijeen brengen van experts

Tot slot heeft het Nederlandse Voorzitterschap het initiatief genomen om experts op het terrein van douane en btw bijeen te brengen. Dit initiatief heeft geleid tot het starten van een Europese studiegroep die het fenomeen van de btw-vrijstelling bij invoer gevolgd door een intracommunautaire levering nader zal onderzoeken. Het is de bedoeling dat zowel de Douane- als de Belastingdiensten participeren in het verbeteren en fraudebestendiger maken van deze procedure.

Lees verder: