Nederland veiliger maken, en tegelijkertijd zuinig zijn op de rechtsstaat. Dat is de grote uitdaging van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Maar is er wel genoeg geld voor alle ambities? Minister Opstelten en staatssecretaris Teeven willen die waarmaken met een efficiëntere strafrechtketen. "De ambitie is tomeloos, maar er zijn minder centen. Dat gaat niet samen," zegt Helder (PVV). Ook het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft met de bezuinigingen uit het regeerakkoord te maken. Het is dus zaak om meer te doen met minder middelen. Dat kan volgens minister Opstelten door de hele keten in het strafrecht, van politie tot Openbaar Ministerie tot rechterlijke macht, efficiënter te laten werken. Digitalisering is daarbij een belangrijk hulpmiddel, stelt hij. Maar kun je daar dan niet beter eerst in investeren, en pas daarna korten?, vraagt Segers (ChristenUnie) zich af.

Prestaties

De z.s.m.-methode: zo spoedig mogelijk optreden en afdoen om veelvoorkomende criminaliteit tegen te gaan. Een digitaal procesdossier. Betere mogelijkheden om snel aangifte te doen. Anonieme aangifte op nummer. Minister Opstelten rekent op zulke vernieuwingen om de strafrechtketen efficiënter te maken en de prestaties te verbeteren. Komt er dan ook een einde aan de papieren stukken? Op die vraag van Van der Steur (VVD) antwoordt de minister dat dit wel "een zaak van lange adem" is.

Prioriteiten

Er wordt te veel op het bordje van de politie gelegd, vindt Berndsen (D66). Zijn er niet te veel prioriteiten? En moet de aandacht niet meer uitgaan naar preventie? De prioriteiten zijn duidelijk, vindt minister Opstelten: bestrijding van zware misdaad zoals overvallen en mensenhandel, het vergroten van de veiligheid op straat, het waarborgen van de cybersecurity en het tegengaan van georganiseerde criminaliteit. "Repressie en preventie gaan daarbij hand in hand", aldus de minister.

Nationale politie

"Een complexe stelselwijziging". Zo typeert minister Opstelten de komst van de nationale politie per 1 januari 2013. Betekent de extra 105 miljoen euro voor de politie ook meer "blauw op straat"?, wil Kooiman (SP) weten. De minister wil zich niet vastleggen op aantallen, maar dat is volgens hem is wel het idee achter een nationale politie: met minder bureaucratie moet het kunnen. In antwoord op vragen van Krol (50PLUS) en Van der Staaij (SGP) bevestigt de minister dat de bereikbaarheid en beschikbaarheid van de politie op het platteland niet worden vergeten.

Rechtspraak

Rechters krijgen het steeds drukker door het toenemende aantal zaken. Hoe kan de rechtspraak goed blijven functioneren, terwijl de kosten binnen de perken blijven? Schouw (D66) wil dat de minister verschillende alternatieven voor besparingen schetst. Vóór de Voorjaarsnota kom ik met voorstellen, zo zegt Opstelten toe. Daarnaast moet de burger niet voor alles meteen bij de rechter terechtkomen, vervolgt hij. Een alternatief is herstelbemiddeling in het strafrecht. Aansluitend bij het idee van mediation tussen daders en slachtoffers, dat Recourt (PvdA) naar voren brengt, zegt de minister toe om de mogelijkheden daarvoor te onderzoeken. Dit past in het "softe, slappe verhaal" van de bewindslieden, concludeert Bontes (PVV).

Gevangenissen

Meerpersoonscellen. Elektronische detentie. Staatssecretaris Teeven schetst maatregelen waardoor er minder gevangenissen nodig zijn. Houdt hij wel rekening met de werkgelegenheid voor gevangenispersoneel als hij gevangenissen gaat sluiten?, vraagt Schouw. Segers en Marcouch (PvdA) maken zich vooral zorgen over de gevolgen buiten de Randstad. "Regio's die het al heel zwaar hebben, worden keihard aangepakt", voegt Oskam (CDA) eraan toe. De bezuinigingen treffen niet alleen de krimpregio's, antwoordt de staatssecretaris, die in april 2013 met een uitgewerkt plan komt.

Verklaring omtrent het gedrag

Jeugdige ex-criminelen komen moeilijk aan een baan of stage omdat ze geen verklaring omtrent het gedrag kunnen overleggen. Justitie kijkt nu vier jaar terug bij de beslissing over het afgeven van zo'n verklaring. Kan die periode korter worden? Staatssecretaris Teeven reageert positief op deze vraag van Kooiman, want hij vindt het belangrijk dat jongeren een kans krijgen op werk, zodat ze kunnen terugkeren in de samenleving. Om welke aantallen gaat het dan in de praktijk?, wil Helder weten. Ze gaat ervan uit dat het niet voor ernstige delicten geldt. Of is de staatssecretaris toch een softie geworden?

Gezinsmigratie

Wie komen in aanmerking voor gezins- en partnermigratie? Fritsma (PVV) is het een doorn in het oog dat het kabinet de eisen aan partners versoepelt door ook ongehuwde en niet-geregistreerde partners voor hereniging in aanmerking te laten komen. Mensen moeten wel aantonen dat de relatie "duurzaam en exclusief" is, licht staatssecretaris Teeven toe. Wat zijn de precieze criteria voor gezinshereniging?, informeert Voordewind (ChristenUnie). Vallen meerderjarige kinderen er ook onder? Over de precieze uitwerking van de regelingen moet nog meer helderheid komen, antwoordt de staatssecretaris. Van Azmani (VVD) krijg hij steun voor het "strenge maar rechtvaardige" vreemdelingenbeleid.

Illegaal verblijf

Het strafbaar stellen van illegaal verblijf in Nederland ziet staatssecretaris Teeven niet als symboolwetgeving. Een duidelijke norm stellen -- "nee is nee" -- is belangrijk, stelt hij. Heeft de staatssecretaris dan geen compassie voor vrouwelijke vluchtelingen, moeders die buiten hun schuld niet terug kunnen keren?, vraagt Van Tongeren (GroenLinks). Recourt wil dat het buitenschuldcriterium uitgebreid aan de orde komt bij de behandeling van het wetsvoorstel dat de staatssecretaris aan het uitwerken is.

De eerste termijn van de Kamer was op 28 november. Op 4 december stemt de Kamer over de ingediende moties.

Bron: Tweede Kamer