Oratie: Integriteit als maatstaf voor het Openbaar Ministerie

Op 27 mei 2016, om 16.00 uur, zal prof. dr. M.E. (Miranda) de Meijer, hoogleraar op de bijzondere leerstoel Openbaar Ministerie aan de Universiteit van Amsterdam, haar oratie houden. De oratie is getiteld: Integriteit als maatstaf voor het Openbaar Ministerie: Een beschouwing van een meerdimensionaal integriteitsconcept van het Openbaar Ministerie in een democratische rechtstaat. Hoe groter de druk op het Openbaar Ministerie, hoe belangrijker de integriteit, zal De Meijer bepleiten in haar oratie.

Het OM is onderdeel van de rechterlijke macht. Het OM heeft een rechtshandhavende taak, voert strafrechtelijk beleid en neemt beslissingen in individuele strafzaken. Tegelijkertijd is het OM een bestuursorgaan. Het OM is ook steeds meer een netwerkspeler buiten de gerechtelijke zittingszalen geworden. Bovendien valt het OM onder de politieke verantwoordelijkheid en de aanwijzingsbevoegdheid van de Minister van Veiligheid en Justitie, de uitvoerende macht.

Gelet op belangrijke principes van onze democratische rechtstaat waarbinnen het OM beweegt – zoals de scheiding der machten en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, maar ook de grondrechten van de burger, de rechtszekerheid en rechtsgelijkheid – bevindt het OM zich in een voortdurend spanningsveld. Luistert het naar de politiek of weegt het juist onafhankelijk van politieke of mediadruk alle betrokken belangen af? Is het OM te instrumentalistisch en te veel gericht op de politieke veiligheidsagenda en prestatiequota of houdt het ook voldoende de belangen van betrokken burgers, de rechtsbescherming en mensenrechten in zicht? De Meijer betoogt dat het belangrijk is dat binnen dit spanningsveld gezocht wordt naar een evenwicht en een juiste maatstaf om het optreden van het OM aan te toetsen binnen alle dimensies waarin en niveaus waarop het OM optreedt. Ze bekijkt dit vraagstuk vanuit het alles overstijgende integriteitsconcept.

Plaats: Aula - Oude Lutherse kerk, Singel 411 te Amsterdam