Rapport onderzoekscommissie Otapan
/De externe onderzoekscommissie Otapan zal haar rapport aankomende november aan Atsma (staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu) aanbieden.
Op 6 oktober 2006 heeft het Functioneel Parket naar aanleiding van de aangifte opdracht gegeven tot een feitenonderzoek. Dit feitenonderzoek leverde vermoedens op dat strafbare feiten waren begaan en is in het najaar van 2007 voortgezet als strafrechtelijk onderzoek.
Achtergrond
Op 4 oktober 2006 is door Greenpeace aangifte gedaan van strafbare feiten rond de overbrenging van de Otapan naar Turkije. Het met asbest vervuilde schip dat al sinds 1999 in de haven van Amsterdam lag, is op 28 juli 2006 met toestemming van SenterNovem, een uitvoeringsorganisatie werkzaam voor het toenmalige Ministerie van VROM, vertrokken voor een ontmanteling in Turkije. Het schip is niet in Turkije toegelaten vanwege een grotere hoeveelheid asbest aan boord dan was opgegeven. Het schip is uiteindelijk in Nederland gesaneerd.
Op 6 oktober 2006 heeft het Functioneel Parket naar aanleiding van de aangifte opdracht gegeven tot een feitenonderzoek. Dit feitenonderzoek leverde vermoedens op dat strafbare feiten waren begaan en is in het najaar van 2007 voortgezet als strafrechtelijk onderzoek.
Het onderzoek heeft zich toegespitst op de EVOA-kennisgeving op grond waarvan de Otapan mocht worden versleept naar Turkije. Op de kennisgeving is minder asbest opgenomen dan aanwezig was op het schip en de reden van uitvoer was niet correct ingevuld. Het doel van de uitvoer was om het schip te slopen, terwijl op het formulier ‘hergebruik' stond aangegeven. Ambtenaren hebben regelmatig contact gehad met de eigenaar van het schip over de in te vullen gegevens op de EVOA-kennisgeving.
Er is geconcludeerd dat het invullen van de kennisgeving door de eigenaar van de Otapan is geschied, maar dat verschillende, onder de verantwoordelijkheid van het toenmalige Ministerie van VROM vallende, ambtenaren daarbij direct betrokken zijn geweest. Vanuit SenterNovem is actief invloed uitgeoefend op het onjuist invullen van de kennisgeving en over het dossier Otapan vond afstemming plaats met de VROM-inspectie en het Ministerie van VROM. De regie lag grotendeels bij de overheid. De particuliere partijen hebben zich in belangrijke mate laten leiden door de ter zake (juridisch en feitelijk) kundige ambtenaren. De overheid had belang bij de verleende toestemming, omdat daarmee een dure sanering van het schip in Nederland kon worden voorkomen.
Klaagschrift Greenpeace
Greenpeace Nederland heeft eind december 2011 bij het Gerechtshof Den Haag een klacht ex art. 12 Sv ingediend tegen de beslissing van het Openbaar Ministerie van oktober 2011 om niet tot vervolging over te gaan in de zaak Otapan.
Ook de Staat der Nederlanden wordt als beklaagde partij aangemerkt. De Staat zal zich op een nader te bepalen datum (naar verwachting 10 oktober 2012) in een besloten zitting van het Gerechtshof uitlaten over het klaagschrift van Greenpeace. Daartoe is inmiddels de landsadvocaat ingeschakeld.
Bron: Openbaar Ministerie en Rijksoverheid
