Onderhandelaars van het Europees Parlement en de lidstaten zijn het eens geworden over het recht op bijstand van een advocaat vanaf het eerste verhoor door de politie tot het einde van het strafproces. Het akkoord maakt deel uit van een pakket maatregelen dat het recht op een eerlijk proces in de hele Europese Unie moet verzekeren.

Volgens de richtlijn moeten burgers vanaf een eerste politieverhoor toegang hebben tot een advocaat. Ze hebben recht op vertrouwelijke gesprekken met hun advocaat en die moet ook een actieve rol kunnen spelen tijdens verhoren. De verdachte moet minstens één familielid of een werkgever kunnen inlichten over een aanhouding en buiten de eigen landsgrenzen hebben verdachten ook recht op contact met het consulaat van hun thuisland.

Bevoegd eurocommissaris Viviane Reding sprak woensdag in een reactie van "een doorbraak voor burgerrechten in de Europese Unie". Met het bestaan van het Europese aanhoudingsbevel is het volgens haar des te belangrijker geworden dat de rechten van de verdediging en het recht op een eerlijk proces in de hele Europese Unie gegarandeerd wordt.

Momenteel variëren de voorwaarden waaronder verdachten een advocaat kunnen raadplegen nog van land tot land. Ook verschilt de waarde van bewijs dat wordt verkregen zonder aanwezigheid van een advocaat en bestaan er uiteenlopende regels voor het inlichten van familie.

Het Europees Parlement en de ministers van Justitie moeten het compromis de komende maanden nog formeel goedkeuren. De richtlijn zou in 2015 in werking moeten treden.