Staatssecretaris Van Rijn bindt strijd aan met pgb-fraude

Staatssecretaris Martin van Rijn bindt de strijd aan met fraude met het persoonsgebondenbudget (pgb). ‘Fraude met gemeenschapsgeld ten koste van mensen die zichzelf niet altijd goed kunnen verweren, is niet te verkroppen’, aldus Van Rijn. In een vandaag naar de Tweede Kamer gestuurd plan kondigt Van Rijn maatregelen aan, die drie dingen waarmaken:

1. Pgb-regeling minder fraudegevoelig maken.
2. Het huidige bestand opschonen.
3. Tweeëntwintig extra inspecteurs die zich fulltime richten op pgb-fraude.

Zo zal het pgb niet meer contant worden uitbetaald, zal er bij indicatie vaker een gesprek onder vier ogen plaatsvinden en klopt het zorgkantoor geregeld op de deur bij risicogroepen. Van Rijn: ‘We moeten te allen tijde voorkomen dat mensen misbruik maken van een systeem dat bedoeld is om mensen met een beperking te helpen’.

Tientallen miljoenen aan pgb-fraude

Het Openbaar Ministerie heeft het vermoeden dat het gaat om tientallen miljoenen euro’s aan (vaak strak georganiseerde) fraude. Fraudeurs beperken zich niet tot het pgb. Daarom zullen ministeries nauwer gaan samenwerken. Niet alleen met elkaar, maar ook met opsporingsinstanties zoals de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid, die zich onder meer bezighoudt met het opsporen van pgb-fraude.

In samenspraak met zorgkantoren en PerSaldo

In het Begrotingsakkoord 2013 is voor zowel 2013 als 2014 15 miljoen euro uitgetrokken voor de bestrijding van pgb-fraude. Bij het opstellen van het plan is ondermeer gesproken met zorgkantoren, opsporingsinstanties en PerSaldo, belangenvereniging voor mensen met een pgb.

Overzicht genomen maatregelen om pgb-fraude tegen te gaan

Aanpak misbruik door pgb-bemiddelingsbureaus

• Het verantwoordingsformulier mag alleen nog door de budgethouder of zijn vertegenwoordiger (ouders, voogd, curator of bewindvoerder) worden ondertekend. Hiermee wordt voorkomen dat budgethouders er niet van op de hoogte zijn dat zij een pgb hebben, omdat bemiddelingsbureaus de indicatieaanvraag en de administratie van het pgb hebben overgenomen.
• Er zijn maximum uur- en dagdeeltarieven vastgesteld die uit het pgb betaald mogen worden.
• Sinds juli 2009 kan het pgb uitsluitend gestort worden op de rekening van de budgethouder of zijn wettelijk vertegenwoordiger. Het pgb kan hierdoor niet meer op rekening van bijvoorbeeld een bemiddelingsbureau worden overgemaakt.
• Het CIZ heeft een richtlijn opgesteld, die indicatiestellers aangeeft hoe te handelen bij druk van pgb-bureaus om een indicatie af te geven die meer zorg inhoudt dan waar feitelijk behoefte aan bestaat.
• Er is een keurmerk voor pgb-bureaus ontwikkeld. Het keurmerk stelt budgethouders in staat om de kwaliteit en betrouwbaarheid van deze bureaus te beoordelen. Hiermee kunnen pgb-houders zich beschermen tegen malafide pgb-bureaus.
• Vanaf 1 januari 2012 is het voor nieuwe budgethouders niet toegestaan de kosten voor bemiddeling te betalen vanuit het pgb.
• Per 1 januari 2012 mogen bestaande budgethouders uitsluitend gebruik maken van de diensten van een bemiddelingsbureau wanneer deze beschikt over het ‘keurmerk bemiddelingsbureaus’.
• Vanaf 1 januari 2012 geldt een verplichte registratie van betrokkenheid van bemiddelingsbureaus door de indicatiestellers van het CIZ/BJZ-en en door de zorgkantoren.

Betere informatie en ondersteuning van de cliënt

• Het CVZ, CIZ, zorgkantoren en Per Saldo hebben hun voorlichting beter op elkaar afgestemd.
• Het zorgkantoor voert een “bewuste keuze”’-gesprek met cliënten die geen duidelijke keuze hebben gemaakt voor zorg in natura of pgb of niet weten bij welke zorgaanbieder zij zorg in natura willen afnemen.
• In de toekenning van het pgb zijn de rechten en plichten voor de budgethouder expliciet opgenomen.
• Budgethouders dienen een budgetplan op te stellen, waaruit blijkt hoe zij hun pgb willen inzetten.
• Zorgkantoren begeleiden en controleren nieuwe budgethouders de eerste zes maanden intensief.

Beter opsporen en bestraffen van fraude

• Vanaf 1 januari 2012 is een aparte betaalrekening voor budgethouders met een verblijfsindicatie verplicht.
• Pgb-betalingen mogen vanaf 1 januari 2012 alleen nog maar bancair plaatsvinden.
• Zorgkantoren leggen met ingang van 2012 alle gegevens die zij ontvangen via het verantwoordingsformulier volledig vast.

• Kamerbrief aanpak pgb-fraude d.d. 2 december 2012
• Bijlage bij Kamerbrief aanpak pgb-fraude