In een onderzoek naar ondergronds bankieren heeft het Landelijk Parket zojuist 42 maanden geëist met aftrek van het voorarrest en een geldboete van 27.215 euro. In het beklaagdenbankje in de rechtbank Rotterdam zat vanmiddag een man uit Diemen (1981), die door het OM verdacht wordt van witwassen.

Start onderzoek

Het onderzoek is op 23 april 2020 gestart naar aanleiding van informatie afkomstig uit een ander lopend onderzoek. De informatie luidde dat op 23 april in de middag in het kader van ondergronds bankieren een groot geldbedrag zou worden overgedragen op een locatie in centrum Amsterdam. Bij deze overdracht zou een zwarte taxi, een Volkswagen Passat, betrokken zijn.

Ondergronds bankieren en tokens

Bij ondergronds bankieren of ‘underground banking’ worden zogenoemde 'tokens' gebruikt als betalingsbewijs in verband met het overdragen van grote sommen contant geld. De tokens betreffen vaak bankbiljetten van kleine valuta. Veelal wordt bijvoorbeeld een 5 euro biljet gebruikt. Bankbiljetten worden gebruikt omdat deze biljetten unieke serienummers hebben en er dus maar 1 van elk biljet in omloop is. Voorafgaand aan een geldoverdracht krijgt de persoon die het geld overdraagt meestal een foto met een uniek serienummer van een bankbiljet. Alleen aan de persoon in het bezit van dit bankbiljet mag het geldbedrag worden overgedragen. Na de daadwerkelijke overdracht krijgt de persoon die het geldbedrag overdraagt het bankbiljet van de persoon die het geld 'aanneemt'. Dit is het daadwerkelijke bewijs van afgifte. Uit onderzoeken is bekend dat soms ook het bedrag, behorend bij het overgedragen geldbedrag op het token wordt geschreven. Dit is dan ter administratie zodat men achteraf weet welk token bij welk bedrag hoorde.

De tokens zijn noodzakelijk. Degene die het geld afgeeft moet immers aan de andere partij kunnen bewijzen dat hij het geld heeft afgegeven. Want wanneer de afgevende partij een token heeft ontvangen, is hij gevrijwaard en ligt het risico bij de partij die het geld heeft ontvangen.

Stapels gesealde bankbiljetten

De politie heeft die bewuste dag in april geobserveerd hoe de overdracht van een grote gele shopper van een bekende supermarktketen vanuit de kofferbak van een Mercedes is overgedragen in de zwarte taxi. In beide voertuigen zat één inzittende. Voorts heeft de politie de zwarte taxi staande gehouden. En de bestuurder aangehouden. De zaak van deze bestuurder (1987) is op 6 oktober al op zitting afgedaan.

In de kofferbak van de taxi zijn drie tassen aangetroffen, een grote gele shopper, een zwarte rugzak en een zwarte sporttas. In deze tassen zaten bankbiljetten in gesealde bundels. Het totale bedrag dat is aangetroffen in de drie tassen in de kofferbak van de zwarte taxi, blijkt bij het afstorten in totaal bijna een miljoen euro (999.985 euro) te bedragen.

De bestuurder van de Mercedes is eveneens op heterdaad aangehouden. Hij had in zijn jaszak nog eens 54 biljetten van 500 (in totaal 27.250 euro).

Aanhoudingen op heterdaad en in beslagnames

De politie heeft beslag gelegd op het geld. Ook is bij iedere verdachte een PGP-telefoon van het type SKY aangetroffen.

Verdachte heeft in ruil voor een token, een 5 euro biljet met een uniek nummer, de drie tassen met geld, aan de bestuurder van de zwarte taxi verstrekt. Dit token wordt aangetroffen in de Mercedes. Bovendien is een afbeelding van dit biljet ook aangetroffen in de PGP-telefoon van verdachte. Uit het onderzoek komt ook naar voren dat andere personen de ontmoeting en de overdracht van de bijna 1 miljoen hadden gepland.

Dekmantel en PGP

Op basis van het onderzoek concludeert het OM dat niet anders kan dan dat de 1 miljoen euro uit misdaad afkomstig geld is, hetzelfde geldt voor de in de auto van verdachte aangetroffen 27.250 euro bestaande uit 54 biljetten van 500 euro. Volgens het OM is sprake van opzetwitwassen. Een token wordt immers bij het ondergronds bankieren gebruikt om te zorgen dat het geld aan de juiste persoon wordt overgedragen. Dat past niet bij legale activiteiten. Het rondrijden met 1 miljoen euro evenmin.

Witwassen

Witwassen vormt een ernstige bedreiging van de legale economie en tast de integriteit van het financiële en economische verkeer aan. Het vormt daarmee een bedreiging voor de samenleving.

De aanpak van witwassen is van groot belang voor de effectieve bestrijding van allerlei vormen van zware criminaliteit. De meeste criminelen willen simpelweg zoveel mogelijk geld verdienen ongeacht de consequenties voor anderen en vervolgens - buiten het zicht van alle opsporingsinstanties - ongestoord genieten van dit geld. Het (ondergronds) kunnen verplaatsen van misdaadgeld is van zeer groot belang voor het laten draaien van de georganiseerde misdaad, waarin heel veel geld om gaat. Dit is de motor van de georganiseerde misdaad. Daarom is naast het bestraffen van mensen die zich bezighouden met ondergronds bankieren en witwassen, het afpakken van crimineel geld essentieel. In deze zaak is in verband daarmee de verbeurdverklaring gevorderd van de in de auto van verdachte tevens aangetroffen 27.250 euro (54 biljetten van 500).

Medeverdachte

Het bedrag van 999.985 euro is in de zaak van de medeverdachte verbeurdverklaard aangezien het bedrag in de taxi van de medeverdachte is aangetroffen.

De zaak van de medeverdachte (1987) is op 6 oktober al voor de rechter gebracht. Het OM heeft toen 38 maanden geëist waarvan 10 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaar. Deze medeverdachte is inmiddels onherroepelijk veroordeeld tot een gevangenisstraf van 24 maanden waarvan 8 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaar.

De strafeis in de zaak van de verdachte van vandaag is hoger, omdat het OM hem een andere rol toedicht. Verdachte is niet een simpele geldkoerier zoals blijkt uit de berichten in zijn werktelefoon via Wickr en de administratie die hij bijhield over geldbedragen met locaties en de aanschaf van 8 Sky telefoons.