'Versterking strafrechtketen leidt tot betere prestaties in 2014'
/Met de landelijke uitrol van de ZSM-aanpak van veelvoorkomende criminaliteit, de verbetering van het aangifteproces en de efficiëntere uitvoering van strafrechtelijke beslissingen zijn belangrijke stappen gezet om de strafrechtketen te versterken. De maatregelen die nu in gang zijn gezet, moeten in 2014 al zorgen voor betere prestaties van politie, openbaar ministerie en rechtspraak en bij de tenuitvoerlegging van straffen.
Dit blijkt uit een brief over de voortgang van de versterking van de prestaties in de strafrechtketen (VPS) die minister Opstelten van Veiligheid en Justitie vandaag mede namens staatssecretaris Teeven naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Door het sneller en slimmer afhandelen van strafzaken, het voorkomen van ongewenste uitstroom en het verbeteren van de informatievoorziening moet de strafrechtketen als geheel beter gaan presteren. VPS moet ervoor zorgen dat in 2016 meer strafzaken succesvol worden afgehandeld. De eerste resultaten van VPS zullen vanaf volgend jaar zichtbaar worden.
In de brief schrijft minister Opstelten dat de landelijke uitrol van de ZSM-aanpak, waarmee politie en openbaar ministerie veelvoorkomende criminaliteit snel en slim afhandelen, is voltooid. Hierdoor stromen circa 140.000 van de 250.000 strafzaken op jaarbasis via ZSM in, waarvan ongeveer 30.000 zaken binnen 1 dag worden beoordeeld. De tien ZSM-locaties in het land zijn inmiddels 7x14 uur geopend. Naast het OM en de politie zijn ook de reclassering, de Raad voor de Kinderbescherming en Slachtofferhulp Nederland aanwezig op de bureaus. Circa 43% van de ZSM-zaken krijgt binnen een dag een eerste beoordeling, na een maand is 87% van de zaken beoordeeld. Van de zaken waarbij een ZSM-officier beslist tot afdoening wordt ongeveer de helft van de zaken uiteindelijk ook door de Officier van Justitie afgehandeld. Voornamelijk met een OM-strafbeschikking, een Taakstraf-OM-zitting of transactie. De andere helft wordt gedagvaard.
Ook in de opsporing zijn intussen verschillende maatregelen doorgevoerd. Zo kunnen burgers makkelijker aangifte doen en wordt nu al bij 97% van de woninginbraken binnen twee weken een telefonische terugkoppeling gegeven. In 2014 zal de telefonische terugkoppeling worden uitgebreid naar de andere High Impact Crimes. Om de kwaliteit van het aangifteproces te verbeteren, wordt het opleidingsniveau van de betrokken medewerkers verhoogd. Verder wordt de handhaving op straat versterkt met digitale middelen. Bij veelvoorkomende overtredingen hoeven naar verwachting vanaf eind volgend jaar geen papieren bonnen meer te worden overhandigd. Ook kan de politie dan direct zien of iemand nog een straf heeft open staan. Met ingang van 2014 wordt elke door de politie aan het OM aangeleverde zaak geregistreerd in het nieuwe BOSZ-systeem. Politie en OM krijgen zo beter grip op de doorstroom van zaken. Ook maakt dit ‘zicht op zakensysteem’ een sluitende verantwoording in de opsporingsfase mogelijk.
In 2014 start de rechtspraak met proeven om eenvoudige strafzaken in aansluiting op de ZSM-werkwijze met supersnelrecht (binnen 3 dagen), snelrecht (binnen 17 dagen) en ZSM-politierechterzittingen af te doen. Het is de bedoeling dat deze aanpak in 2015 landelijk wordt doorgevoerd. Daarnaast komen er in 2015 nieuwe kwaliteitsnormen waaraan de bij de rechter aan te leveren zaken moeten voldoen en zal de digitalisering van processtukken leiden tot versnelling en vereenvoudiging van het strafproces. De tenuitvoerlegging van straffen wordt verbetert door de start van het Administratie- en Informatie-Centrum voor de Executieketen (AICE) op 1 januari 2014. Dit onderdeel van het Centraal Justitieel Incassobureau kan bijvoorbeeld bij de aanlevering van een executeerbare beslissing onmiddellijk nagaan of de veroordeelde nog andere straffen of boetes heeft openstaan. Nu komt het nog voor dat pas bij ontslag uit detentie blijkt dat iemand nog een geldboete moet betalen.
In de brief kondigt minister Opstelten ook maatregelen aan die een oplossing bieden voor de aanloopproblemen als gevolg van de herziening van de gerechtelijke kaart en de invoering van de nationale politie. De meeste knelpunten worden op regionaal niveau door het OM en de rechtspraak opgepakt en opgelost. In totaal zijn er zo’n 60 regionale projecten opgestart om knelpunten op het gebied van werkhoeveelheden en de inzet van zittingscapaciteit aan te pakken. Daarnaast mag het OM tijdelijk extra mensen aantrekken om bij nieuwe zaken sneller te beoordelen of de zaak kan worden afgedaan met een OM-afdoening. Het OM kampt met een stijging van het aantal zaken dat moet worden beoordeeld. Deze maatregel moet ervoor zorgen dat het te beoordelen werk niet te lang blijft liggen en mogelijk verderop in het proces tot vertraging gaat leiden.
