Wie betaalt voor voorkomen en bestrijding criminaliteit en hoe wordt het geld uitgegeven?

In 2015 werd 12,9 miljard euro uitgegeven aan de bestrijding van criminaliteit. Dat bedrag is sinds 2009 vrijwel gelijk gebleven, nadat het vanaf 2002 sterk toenam. De uitgaven van lokale overheden en huishoudens zijn tussen 2002 en 2015 sneller gegroeid dan die van de rijksoverheid en bedrijven. Dat meldt CBS.

De uitgaven van Nederland aan het voorkomen en bestrijden van criminaliteit en de gevolgen daarvan stegen tussen 2002 en 2009 met de helft, van8,5 naar 12,8 miljard euro. Vooral de ministeries van Veiligheid en Justitie en Binnenlandse Zaken verhoogden in die periode hun investeringen. Het bedrag dat lokale overheden aan bestrijding van criminaliteit uitgaven verdubbelde, de uitgaven van bedrijven en ministeries zoals Defensie, Financiën en Sociale Zaken, groeiden minder dan gemiddeld.

De bijdrage van de ministeries van Veiligheid en Justitie en Binnenlandse Zaken was in 2015 gelijk aan die in 2009, die van de overige ministeries samen daalde met 10 procent in diezelfde periode. De uitgaven van lokale overheden, huishoudens en bedrijven groeiden daarentegen wel. 

Later in de strafrechtketen

Sinds 2002 trad er een verschuiving op in de activiteiten binnen de strafrechtketenwaaraan het geld werd uitgegeven. De uitgaven aan opsporing en vervolging namen tussen 2002 en 2009 minder snel toe dan die aan andere activiteiten, en waren in 2015 lager dan in 2009. Berechting en tenuitvoerlegging groeiden daarentegen bovengemiddeld. Aan ondersteuning van verdachten en daders werd in 2015 zelfs twee keer zo veel besteed als in 2002 en aan ondersteuning van slachtoffers meer dan het dubbele.

Iedereen betaalt mee aan preventie

In 2015 werd 6,1 miljard euro besteed aan preventie van criminaliteit. Bedrijven en huishoudens brachten gezamenlijk 43 procent daarvan op, met uitgaven voor beveiligingsmaterialen en beveiligers. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie financierde met ruim 2 miljard euro onder andere de politie, de screeningsautoriteit JUSTIS en de Nationaal Coördinator Terreurbestrijding. Andere ministeries betaalden voor de preventieve activiteiten van bijvoorbeeld de douane, de kustwacht en de Inspectie Leefomgeving en Transport. Provincies en gemeenten financieren lokale samenwerking met bedrijven en het eigen handhavingspersoneel.

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie is de grootste financier van de veiligheidszorguitgaven in de rest van de strafrechtketen, waarmee 6,8 miljard euro gemoeid was in 2015. Opsporing en tenuitvoerlegging zijn daarin de grootste uitgavenposten. Andere ministeries dragen nog bij aan de opsporing via de Bijzondere Opsporingsdiensten.

De 352 miljoen euro die huishoudens betaalden als ondersteuning aan verdachten en daders bestonden vooral uit eigen bijdragen van verdachten voor rechtsbijstand door strafrechtadvocaten. Lokale overheden droegen met 60 miljoen euro bij aan de financiering van de Jeugdzorg, voor het begeleiden van veroordeelden bij hun terugkeer in de samenleving. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie subsidieerde deze activiteiten in totaal met 289 miljoen euro.

Bron: CBS