Per 1 januari 2016 is een aantal wetswijzigingen in werking getreden:

Meldplicht datalekken
Gesubsidieerde rechtsbijstand
Voorschot voor álle slachtoffers
Maatregelen om schijnconstructies van werkgevers te voorkomen
Algemene milieuregels van toepassing op meer bedrijven
Omgevingsdiensten verlenen en handhaven milieuvergunningen
Tuchtrecht voor bankmedewerkers
Douanewetgeving wordt vernieuwd

Meldplicht datalekken

Op 1 januari 2016 is de meldplicht datalekken in werking getreden. Deze meldplicht houdt in dat organisaties (zowel bedrijven als overheden) direct een melding moeten doen bij de Autoriteit Persoonsgegevens (meldloket datalekken) zodra zij een ernstig datalek hebben. En soms moeten zij het datalek ook melden aan de betrokkenen (de mensen van wie de persoonsgegevens zijn gelekt).

De Autoriteit Persoonsgegevens heeft beleidsregels opgesteld over de meldplicht datalekken. Deze beleidsregels zijn bedoeld om organisaties te helpen bij het bepalen of sprake is van een datalek dat zij moeten melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens en eventueel aan de betrokkenen.

Gesubsidieerde rechtsbijstand

Advocaten hoeven geen toevoegingsaanvraag meer te doen. Dat gebeurt door het Juridisch Loket.
De vergoedingen voor de verlening van gesubsidieerde rechtsbijstand gaan omlaag.

De basisvergoeding voor de verlening van gesubsidieerde rechtsbijstand gaat omlaag. De automatische jaarlijkse indexering voor de hoogte van de vergoedingen aan advocaten en die van de eigen bijdragen vervalt tijdelijk tot en met 2018. Er geldt een lager uurtarief in 'bewerkelijke zaken' in het strafrecht. De forfaitaire vergoeding voor bepaalde strafzaken gaat omlaag. De financiële tegemoetkoming van € 18,74 voor administratieve kosten in civiele en bestuursrechtelijke zaken vervalt.

Let op: De ingangsdatum van deze (wets)wijziging is nog niet definitief. Inwerkingtreding is afhankelijk van goedkeuring door de Tweede en Eerste Kamer of afkondiging van de Algemene Maatregel van Bestuur of ministeriële regeling én publicatie in het Staatsblad of de Staatscourant.

Voorschot voor álle slachtoffers

Per 1 januari 2016 kunnen álle slachtoffers die door de rechter een schadevergoeding toegewezen hebben gekregen, een voorschot van de overheid krijgen. Slachtoffers zijn dan niet meer afhankelijk van de dader voor de uitbetaling. Het voorschot voor deze slachtoffers bedraagt maximaal €5000.

Een van de manieren waarop slachtoffers van strafbare feiten hun schade vergoed kunnen krijgen is door een schadeclaim in te dienen bij de rechtszaak tegen de verdachte. De strafrechter beoordeelt dan ook deze schadeclaim. Als hij de schadeclaim toewijst en de dader opdraagt de schade te betalen door een schadevergoedingsmaatregel op te leggen, dan int het CJIB het geld voor het slachtoffer.

Sinds 1 januari 2011 krijgen slachtoffers van geweld- en zedenmisdrijven, als de dader acht maanden na het vonnis nog niet alles heeft betaald, het nog openstaande bedrag uitgekeerd als voorschot. Uiteraard doet het CJIB er alles aan om ook dit bedrag nog op de dader te verhalen.

Per 1 januari 2016 kunnen ook slachtoffers van andere misdrijven voor een voorschot in aanmerking komen, maar alleen als de schadevergoedingsmaatregel van na 1 januari 2016 is. Bovendien geldt voor deze voorschotten een maximum van € 5000. Aan de voorschotten van slachtoffers van gewelds- en zedenmisdrijven zal ook vanaf 2016 geen maximum verbonden zijn. Het CJIB zorgt ervoor dat deze voorschotten worden uitgekeerd.

Maatregelen om schijnconstructies van werkgevers te voorkomen

Er zijn maatregelen genomen om schijnconstructies te voorkomen en aan te pakken:

De ketenaansprakelijkheid voor de betaling van het loon is uitgebreid. U bent als opdrachtgever nu ook aansprakelijk voor het betalen van het cao-loon aan een werknemer.
U mag het salaris niet meer volledig contant uitbetalen. U moet minimaal het salarisgedeelte gelijk aan het wettelijk minimumloon giraal overmaken.
Een AOW'er heeft recht op het wettelijk minimumloon.
U mag geen verrekeningen, bijvoorbeeld huisvesting of ziektekostenpremies, met het wettelijk minimumloon meer toepassen.
U moet meer gegevens vermelden op de loonstrook.
Het is niet meer mogelijk om een buitenlandse werknemer een deel van het minimumloon als onkostenvergoeding te betalen. U moet het doel van de onkostenvergoeding vermelden op de loonstrook van uw werknemer. Doet u dit niet? Dan kunt u een bestuurlijke boete krijgen.
Krijgt uw werknemer het cao-loon niet betaald? Dan kan hij makkelijker naar de rechter stappen om het (volledige) cao-loon te eisen. Dat kan nu met een verzoekschrift, en niet meer via de deurwaarder.
Maakt u zich schuldig aan onderbetaling of illegale tewerkstelling? Inspectiegegevens worden openbaar gemaakt.

De Wet aanpak schijnconstructies (WAS) is gedeeltelijk ingegaan per 1 juli 2015. De wijziging rondom giraal overmaken, het betalen van een deel van het minimumloon als onkostenvergoeding en het openbaar maken van inspectiegegevens is ingegaan per 1 januari 2016. De wijziging rondom verrekeningen en inhoudingen gaat in per 1 juli 2016.

Algemene milieuregels van toepassing op meer bedrijven

Onderstaande bedrijven hebben straks geen omgevingsvergunning meer nodig voor het oprichten of veranderen van een milieu-inrichting, of de uitgebreide procedure wordt vervangen door de reguliere procedure met algemene regels. De milieuregels voor deze bedrijven worden niet langer in de individuele omgevingsvergunning opgenomen, maar in het Activiteitenbesluit. Uitbreiding van het aantal bedrijven dat onder het Activiteitenbesluit valt, gebeurt in fasen. De tweede fase is verdeeld in 4 tranches.

Het gaat om de volgende bedrijven:

ziekenhuizen en overige laboratoria;
gieterijen;
hondenkennels, volières en dierentuinen;
asbestverwijderingsbedrijven;
producenten van petfood;
spoorwegemplacementen;
defensie-inrichtingen;
monovergisting van mest;
lozingen vanuit rioolwaterzuiveringsinstallaties op het oppervlaktewater.

Omgevingsdiensten verlenen en handhaven milieuvergunningen

Omgevingsdiensten verlenen, handhaven en houden toezicht op de omgevingsvergunningen en algemene regels voor milieu. Zij nemen deze taken over van gemeenten en provincies, die samen kwaliteitseisen stellen en controleren.

Per 1 januari 2014 is al een landelijk netwerk van 29 omgevingsdiensten opgericht. De omgevingsdiensten worden nu wettelijk geregeld.

De wijziging van de Wet algemene bepaling omgevingsrecht gaat naar verwachting in per 1 januari 2016.

Tuchtrecht voor bankmedewerkers

Er komt tuchtrecht voor bestaande medewerkers van banken. Bankmedewerkers moeten zich houden aan bepaalde gedrags- en beroepsregels.

De wijziging gaat voor bestaande medewerkers in per 1 april 2016. De wijziging is voor nieuwe medewerkers ingegaan per 1 april 2015.

Douanewetgeving wordt vernieuwd

De Union Customs Code (UCC) vervangt naar verwachting per 1 mei 2016 het Communautair Douane Wetboek (CDW). Dit nieuwe handboek van de Europese Unie moet de internationale handel vereenvoudigen en procedures en gegevens harmoniseren.

Voor bedrijven betekent dit onder meer dat alle CDW-vergunningen wijzigen. Ook worden straks alle douaneformaliteiten in de gehele Unie elektronisch afgehandeld. De aangepaste IT-systemen hiervoor worden operationeel tussen eind 2016 en eind 2020.

De wijziging gaat naar verwachting in per 1 mei 2016. Er is een overgangsperiode tot en met 2020. De ingangsdatum van deze (wets)wijziging is nog niet definitief. Inwerkingtreding is afhankelijk van goedkeuring door de Tweede en Eerste Kamer of afkondiging van de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) of ministeriële regeling én publicatie in het Staatsblad of de Staatscourant.