Zittingen ongebruikelijk bezit

Sinds de aanpak van het afpakken van crimineel vermogen in 2011 is geïntensiveerd, worden steeds vaker witwaszaken voor de rechter gebracht. Zo werd vandaag een 23-jarige man uit Nieuwegein veroordeeld tot een werkstraf van honderd uur. De auto en een bedrag van ruim 44.000 euro werden afgepakt. Op 15 oktober veroordeelde de rechter in Lelystad een 33-jarige man uit Almere tot een jaar cel; daarnaast werd ruim 700.000 euro verbeurd verklaard. Bij een zoeking werd dit geld in tassen aangetroffen in de wasmand en onder het bed van de verdachte.

Het komt in dit soort zaken vaak voor dat advocaten vragen om het Openbaar Ministerie om verschillende redenen niet ontvankelijk te verklaren. In de praktijk gaat de rechtbank daar meestal niet in mee. In bovengenoemde Lelystadse zaak zei de rechtbank bijvoorbeeld dat de procesorde niet geschonden is wanneer het OM alleen vervolgt voor witwassen.

Over de ernst van witwassen zegt de rechtbank: ‘Veel criminaliteit is gericht op het verkrijgen van financieel gewin. Door de opbrengst van misdrijven, waaruit die criminaliteit bestaat, wit te wassen, heeft verdachte een belangrijke bijdrage geleverd aan het scheppen en in stand houden van omstandigheden die gunstig zijn voor het plegen van misdrijven. Bovendien zou het gebruik van de betrokken gelden de integriteit van het economisch verkeer in ernstige mate geschonden hebben.'

Het is precies om deze reden dat het OM werk maakt van de aanpak van ongebruikelijk bezit: het bestrijden van georganiseerde criminaliteit en het tegengaan van ondermijning. Andere effecten zijn:

• Het tegengaan van de verwevenheid tussen de boven- en onderwereld
• Het terug laten vloeien van afgepakt vermogen naar de slachtoffers of de samenleving
• Het tegengaan van investeringen in (nieuwe) criminele activiteiten
• Het ontmoedigen van criminelen en hun omgeving
• Het bemoeilijken van concurrentievervalsing.

Ook op de zittingen van de Utrechtse meervoudige kamer van 18 en 20 november zijn witwaszaken aangebracht. Anders dan bij andere strafzaken, starten deze onderzoeken niet met een strafbaar feit maar met een signaal, veelal van een wijkagent, dat er sprake zou zijn van ongebruikelijk bezit. Iemand heeft bijvoorbeeld geen inkomen uit werk of een uitkering maar rijdt in een dure auto.

Deze signalen worden gemeld en besproken in het Afpakteam Midden-Nederland. Hierin participeren de Belastingdienst, politie en Openbaar Ministerie. In dit team wordt informatie verzameld, besloten of het signaal een vervolg krijgt en hoe de verdachte het beste kan worden aangepakt. Dat kan door middel van strafrechtelijke vervolging, maar ook de Belastingdienst kan de zaak oppakken.

Bron: OM