15 jaar gevangenisstraf geëist tegen ambtenaar verdacht van spionage

De officier van justitie eiste op dinsdag 9 april 15 jaar gevangenisstraf tegen een 61-jarige man uit Den Haag die volgens het OM staatsgeheimen leverde aan een echtpaar dat vanuit Duitsland spioneerde voor de Russische staat. De man was werkzaam als consulair medewerker bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken. De Hagenaar werd op 24 maart 2012 aangehouden en zit sindsdien vast.

De man wordt verdacht van het verspreiden van staatsgeheimen aan Rusland in opdracht van Rusland, het voorbereiden van het verspreiden van staatsgeheimen, ambtelijke corruptie, gewoonte witwassen en het in bezit zijn van een vuurwapen.

De man kwam in beeld nadat het Russische echtpaar was opgepakt in hun woning in Marburg in Duitsland. De Russische spion ontving op dat moment net informatie vanuit de Russische inlichtingendienst in Moskou, die zij weer kopieerde naar een informatiedrager. Toen de politie binnenviel kon de vrouw nog net de stekker van de kortegolfontvanger uit de laptop trekken.

Het stel liet genoeg informatie achter om hen te kunnen vervolgen. Doordat zij niet alle digitale sporen hadden gewist, kwam ook de Nederlandse verdachte in beeld. Hij opereerde voor het echtpaar onder de codenaam ‘BR'. De Duitse autoriteiten informeerden Nederland en de rijksrecherche begon onder leiding van het Openbaar Ministerie een onderzoek.

Dat het de 61-jarige Hagenaar betrof die voor de Russen spioneerde, bleek uit onderzoek, waaronder financieel onderzoek en vervolgens werd dit bevestigd door een tekstbestand van het Russische echtpaar, waarop de naam, geboortedatum en het 06-nummer van de verdachte stond onder verwijzing van de letters ‘BR'. Ook de persoonlijke situatie van ‘BR' zoals door het Russische echtpaar opgeschreven in aangetroffen documenten, sluit precies aan op die van de 61-jarige Hagenaar.

Volgens het OM is er bewijs dat de verdachte vanaf 1 september 2008 informatie heeft overgedragen aan het Russische echtpaar.

Gemiddeld leverde hij één keer per maand tijdens een ontmoeting informatie. In totaal vonden er ongeveer 20 tot 30 ontmoetingen plaats. Wanneer deze ontmoetingen plaatsvonden, is na te gaan aan de hand van verslagen hierover, overnachtingen van de Russische spion in Nederland en aan geldstortingen van de 61-jarige man op zijn bankrekening. Hij kreeg per ontmoeting duizenden euro's aan spionageloon.

De verdachte verschafte bijvoorbeeld informatie over politieke en militaire aangelegenheden van de NAVO en EU maar ook gevoelige informatie over collega's. De 61-jarige man zelf had enorme schulden. Met het geld dat de spionagewerkzaamheden opleverde, kon hij de financiële gaten enigszins vullen. In totaal heeft hij vermoedelijk ruim €72.200,- voor zijn spionagewerkzaamheden ontvangen.

De man werd op 24 maart aangehouden op Schiphol. Hij zou voor een dienstreis naar Bangkok gaan. In de koffer van de man werd een brillenkoker met vier USB-sticks aangetroffen, waarop departementaal vertrouwelijke informatie stond. Eén van de sticks bleek gebruikt te zijn in twee verschillende gegevensdragers van het echtpaar.

Opvallend was ook dat de verdachte een vlucht via Wenen had geboekt, terwijl een veel goedkopere, rechtstreekse vlucht naar Bangkok mogelijk was. Vermoedelijk had hij een afspraak in Wenen waar hij de USB-sticks zou overhandigen.

Tijdens de huiszoeking bij de verdachte werden honderden vertrouwelijke documenten uit het berichtenverkeer van Buitenlandse Zaken aangetroffen.

Op de werkplek van de verdachte werden vertrouwelijke documenten aangetroffen waarop in het Engels samenvattingen stonden geschreven. Volgens een handschriftdeskundige is het handschrift op de vertrouwelijke documenten zeer waarschijnlijk van de 61-jarige verdachte. Uit documenten van het echtpaar bleek dat zij ‘BR' de opdracht had gegeven om samenvattingen van de vertrouwelijke documenten te maken.

De verdachte beroept zich op zijn zwijgrecht. Zijn advocaat zegt dat de Hagenaar het echtpaar alleen heeft geholpen met het vinden van een vakantiehuisje in Zeeland. De officier van justitie veegt dit alternatieve scenario van tafel en zegt dat het slechts een verhaal is dat is ingestudeerd samen met het echtpaar, mochten de spionagewerkzaamheden ooit aan het licht komen.

Volgens de officier van justitie blijkt uit het bewijsmateriaal dat de 61-jarige man zich schuldig heeft gemaakt aan spionage. Doordat hij vertrouwelijke documenten heeft overgedragen aan de Russische spionnen heeft Nederland, maar bovenal de EU- en NAVO-lidstaten, schade geleden. Met het landverraad van de 61-jarige man zijn levens van anderen mogelijk in gevaar gebracht. De officier vindt daarom een lange gevangenisstraf passend.

Bron: OM