Aanpak ondermijning in 2020
/In het regeerakkoord is de ondermijnende criminaliteit aangewezen als een ernstige dreiging voor de samenleving die meer urgentie en een stevigere aanpak van de overheid vereist. Drugslabs in woonwijken, drugsdumpingen in de natuur, exorbitante criminele winsten die worden witgewassen, excessief geweld in de openbare ruimte, bedreigde burgemeesters, intimidatie en corruptie: ondermijning is georganiseerde criminaliteit die zich diep in de samenleving wortelt en een bedreiging vormt voor onze rechtsstaat. Een krachtige bestrijding van deze zware, ondermijnende criminaliteit vereist niet alleen de inzet van justitie, maar ook een continue, goedlopende samenwerking tussen politie, openbaar ministerie, FIOD, douane, financiële- en andere toezichthouders bij de Rijksoverheid, maar ook tussen Rijksoverheden, lokale overheden, lokale instanties en tussen overheid en bedrijfsleven.
De aanpak van ondermijning wordt in 2020 verder versterkt met een breed pakket van preventieve en repressieve maatregelen. De integrale intelligencepositie krijgt een forse impuls en regio’s en landelijke diensten brengen de aanpak op een hoger niveau door de uitvoering van hun integrale versterkingsplannen. Ondermijnende criminaliteit is niet gebonden aan landgrenzen: de internationale samenwerking met grenslanden, Europese partners en met bron- en transitlanden wordt verstevigd. Ook worden, samen met het Ministerie van Financiën, extra maatregelen getroffen om witwassen tegen te gaan.
De ondermijningswetgeving wordt verder aangepast om geconstateerde juridische knelpunten op te lossen. Er komt een bevoegdheid voor burgemeesters om woningen te sluiten na beschieting of als er vuurwapens aangetroffen zijn. Het wetsvoorstel Gegevensverwerking door Samenwerkingsverbanden maakt het delen van informatie in samenwerkingsverbanden makkelijker. Er komt wetgeving gericht op het ontnemen van crimineel vermogen. En er komen verboden op groepen van nieuwe psychoactieve stoffen en op invoer en bezit van bepaalde grondstoffen die worden gebruikt bij de drugsproductie.
Het kabinet heeft een wetsvoorstel in voorbereiding om meer grip te krijgen op organisaties die, kort gezegd, de samenleving bedreigen of ontwrichten. Het voorstel biedt een algemene regeling voor het verbieden van rechtspersonen waarvan het doel of de activiteiten in strijd zijn met de openbare orde. Daarnaast heeft de Tweede Kamer een initiatiefwetsvoorstel in behandeling dat een bestuurlijk verbod introduceert voor de aanpak van met name criminele motorbendes (OMGs).
Vanuit het Regeerakkoord zijn aanvullende middelen beschikbaar gesteld voor de versterking van de aanpak van ondermijning. Van het totaalbedrag van incidenteel € 100 mln. is € 85 mln. aan de regio’s toegekend, € 7,5 mln. aan landelijke partners en € 7,5 mln. voor centrale initiatieven zoals het Strategisch Beraad Ondermijning en het Aanjaagteam aanpak ondermijning. Een structureel bedrag ter hoogte van € 10 mln. wordt besteed aan de versterking van de intelligence- en analysecapaciteit in RIEC/LIEC-verband en voor aanvullende capaciteit om de regionale, integrale aanpak van ondermijning in operationele zin te versterken. Ten slotte zijn middelen beschikbaar voor de versterking van het afpakken van crimineel vermogen, waarbij een belangrijk accent ligt op regionale en landelijke projecten ter verbetering van de integrale samenwerking en het integraal afpakken.
De middelen ten behoeve van de regionale aanpak van ondermijning zijn ter beschikking gesteld aan de tien Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC’s). In onderstaande tabel staat de precieze verdeling van de structurele en incidentele gelden (ca. € 28 mln.) die voor 2020 aan de afzonderlijke RIECs beschikbaar worden gesteld, op basis van de regionale versterkingsplannen voor de besteding van deze middelen. Hierbij is tevens vermeld via welke rechtspersoon deze middelen aan de RIEC zijn toebedeeld. De RIEC’s hebben zelf namelijk geen rechtspersoonlijkheid en kunnen derhalve niet rechtsreeks een bijdrage ontvangen.
