Een strafrechtelijke veroordeling kan bijkomende gevolgen hebben op het terrein van werk, vergunningen, onderwijs, privacy en immigratie. Bekende voorbeelden zijn de weigering van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) waardoor de veroordeelde wordt beperkt in zijn keuze voor een bepaalde baan en diverse vreemdelingenrechtelijke gevolgen waaronder het weigeren of niet-verlengen van een verblijfsvergunning of zelfs het intrekken van het Nederlanderschap. Op grond van de Wet Bibob kunnen daarnaast bestuursorganen een vergunning, subsidie of overheidsopdracht weigeren of intrekken, wanneer er aanwijzingen zijn dat de aanvrager van plan is hiermee strafbare feiten te plegen. Bij de risico-inschatting die in dat kader wordt gemaakt kunnen strafrechtelijke veroordelingen uit het verleden een rol spelen.

In deze bijdrage wordt onderzocht welke invloed de strafrechter heeft op de bijkomende gevolgen van een strafrechtelijke veroordeling. Daartoe worden allereerst enkele recente ontwikkelingen met betrekking tot drie bijkomende gevolgen geschetst, te weten de VOG, de vreemdelingenrechtelijke gevolgen van een strafrechtelijke veroordeling en de eigen bijdrage voor de kosten van het strafproces en de slachtofferzorg (paragraaf 2).

Aan de hand van jurisprudentieonderzoek wordt geïllustreerd hoe rechters op dit moment omgaan met verweren met betrekking tot de bijkomende gevolgen van een strafrechtelijke veroordeling (paragraaf 3) en wordt nader ingegaan op de straftoemetingsvrijheid van de rechter (paragraaf 4). Vervolgens komen de grondslag van de bijkomende gevolgen (paragraaf 5) en de vraag waardoor de bevoegdheid van de staat tot het nemen van deze bijkomende gevolgen wordt begrensd (paragraaf 6) aan de orde.

Lees verder: