Gedurende het opsporingsonderzoek wordt in toenemende mate gebruikgemaakt van verschillende bevoegdheden om gegevens van burgers te verzamelen en te beheren. Daarnaast is er een tendens zichtbaar dat gegevens die in een andere dan strafrechtelijke context worden verzameld, worden aangewend voor strafrechtelijk onderzoek. Indien hierbij sprake is van persoonsgegevens kan dit botsen met de bescherming van de privacy. Onderwerp van deze cursus is dit spanningsveld tussen strafrecht en privacy.

Tijdens deze cursus wordt allereerst ingegaan op de verschillende waarden van het recht op privacy en de inbreuken hierop door verwerkingen van persoonsgegevens in het straf(proces)recht. Vervolgens komt de verhouding tussen privacy en het gebruik van startinformatie als start van een strafrechtelijk onderzoek aan bod. Niet alleen zal aandacht worden besteed aan startinformatie van bijvoorbeeld de belastingdienst, maar ook startinformatie 'schimmige bronnen' als de AIVD en andere Nederlandse inlichtingendiensten, buitenlandse diensten zoals de de Amerikaanse Drug Enforcement Administration, particuliere recherchebureaus en anonieme meldlijnen.

Centraal staan privacyverweren in het strafproces. In dat kader worden onder meer de geldende criteria voor schendingen van het recht op privacy in het Wetboek van Strafvordering behandeld en de rechtmatigheid van moderne opsporingstechnieken & BOB-middelen als drones, warmtebeeldcamera’s, IMSI-catcher, stealth-sms en het bewaren telecommunicatiegegevens. Hier wordt ook ingegaan op de gevolgen van privacyschendingen: worden deze nog gesanctioneerd, en zo ja, op welke wijze?

Een volgend onderdeel van de cursus ziet op privacy & de media. Hierbij passeren onder meer de gebalkte mediafoto’s / tv-fragmenten, opsporingsberichtgeving en - heel actueel - het door Justitie verstrekken van de beelden van politieverhoren van verdachten aan de media de revue.

Afgesloten wordt met de privacy van de veroordeelde of gewezen verdachte met onder meer aandacht voor de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens en de VOG, de Wet politiegegevens (hoe kom ik af van de ‘softe’ kruisjes achter mijn naam die in de registers van politie staan) en privacy in de penitentiaire inrichting.

Programma

1. De betekenis van privacy

Individueel
Relationeel
Maatschappelijk

2. Privacy en startinformatie

Anonieme startinformatie (waaronder ook MMA)
Startinformatie van andere overheidsdiensten (belastingdienst etc.)
Startinformatie van burgers
Startinformatie uit het buitenland
Startinformatie van inlichtingendiensten

3. Privacyverweren in het strafproces

De geldende criteria voor schendingen van het recht op privacy in het Wetboek van Strafvordering
De rechtmatigheid van moderne opsporingstechnieken en BOB-middelen: drones, warmtebeeldcamera’s, IMSI-catcher, stealth-sms, bewaren telecommunicatiegegevens (waarom een uitspraak van het Hof van Justitie) etc.
Gevolgen van de uitspraak van de Hoge Raad van 19 februari 2013: worden privacyschendingen nog gesanctioneerd?

4. Privacy en de media in strafzaken

Gebalkte mediafoto’s / tv-fragmenten (portretrecht; vrijheid van meningsuiting)
Opsporingsberichtgeving (websites; filmpjes op internet etc.)

5. Privacy van de veroordeelde of gewezen verdachte

Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens en vooral ook VOG
Wet politiegegevens: hoe kom ik af van de ‘softe’ kruisjes achter mijn naam die in de registers van politie staan?
Privacy in de penitentiaire inrichting

Doelgroep

Advocaten
Bedrijfsjuristen
Overheidsjuristen
Openbaar Ministerie
Rechterlijke macht
Politie
Belastingdienst

Docenten

Martine van der Staak; Universitair docent Straf- en strafprocesrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen
Jan Peter van Schaik; Advocaat bij Van Schaik Advocaten, onder meer bekend van de Passage-zaak.