Daling fraude met kinderopvangtoeslag
/Op 21 januari jl. heeft Asscher antwoord gegeven op Kamervragen van het lid Heerma (CDA) over miljoenenfraude in de Kinderopvang. De Belastingdienst Toeslagen heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in een preventieve en actuele manier van handhaven. Daarvoor wordt een mix aan instrumenten ingezet op meerdere momenten in het proces en meerdere plaatsen in de keten. Het monitoren van IP-adressen, de maatregel 1BRN (één bankrekeningnummer), de deels vooringevulde aanvraag via de portal en risicoclassificatie zijn voorbeelden van maatregelen die een adequate handhaving bij Belastingdienst Toeslagen versterken. Aanpassingen in de burgerportaal, zoals vooringevulde BSN’s, voorkomen bijvoorbeeld dat burgers foute gegevens kunnen invullen. De individuele gevallen van misbruik worden voor het merendeel al voor de (eerste) toekenning gedetecteerd met behulp van de risicoclassificatie.
Door enerzijds in toenemende mate preventief te werken en anderzijds intensief te detecteren en bestrijden, is het inzicht dat Belastingdienst Toeslagen heeft met betrekking tot individueel en georganiseerd misbruik verbeterd. Mede door dit actieve preventiebeleid is een daling van individuele fraude met kinderopvangtoeslag waarneembaar.
Het toezicht op de aanvraag van kinderopvangtoeslag waarbij professionele partijen betrokken zijn is de laatste jaren geïntensiveerd, onder andere door de inzet van het Combiteam Aanpak Facilitators, waardoor er ook verhoudingsgewijs vaker dan voorheen fraude met kinderopvangtoeslag in georganiseerd verband is geconstateerd. De afgelopen jaren is de samenwerking tussen het Openbaar Ministerie, de FIOD en de Belastingdienst/ Toeslagen ten aanzien van het bestrijden van fraude met kinderopvangtoeslag geïntensiveerd.
Ten aanzien van de in het tripartite overleg (tpo) geaccepteerde strafrechtelijke onderzoeken naar fraude met toeslagen gaat het in de periode van 2012 tot en met 2015 om de volgende aantallen en bedragen:
- 2012: 159 zaken in tpo geaccepteerd, geschat nadeel voor Toeslagen: €5.442,529;
- 2013: 35 zaken in tpo geaccepteerd, geschat nadeel voor Toeslagen: €6.281,327;
- 2014: 45 zaken in tpo geaccepteerd, geschat nadeel voor Toeslagen: €8.155.888;
- 2015: 37 zaken in tpo geaccepteerd, geschat nadeel voor Toeslagen: €3.916.366.
De hierboven genoemde aantallen zaken hebben voornamelijk betrekking op de oudere toeslagjaren. De genoemde bedragen zijn de door de Belastingdienst geschatte onterecht uitbetaalde toeslagen. Uit strafrechtelijk onderzoek kan in individuele gevallen blijken dat het nadeel afwijkt van de schatting.
Nieuwe regelgeving
Bij de inrichting van de aangekondigde nieuwe wetgeving worden extra drempels opgeworpen om fraude met de bijdrage voor de kinderopvang te verminderen. Doordat de financieringstroom niet meer in zijn geheel via de ouders gaat en de bekostiging van de rijksbijdrage via de beoogde uitvoerder DUO plaatsvindt, krijgt de overheid meer mogelijkheden om instellingen te volgen en te monitoren. Ook in de nieuwe situatie zullen, naast deze aanvullende mogelijkheden, handhaving en opsporing blijven plaatsvinden.
KOT
Van fraude met kinderopvangtoeslagen is sprake wanneer op onrechtmatige wijze kinderopvangtoeslag wordt aangevraagd of ingediend. Veelal wordt daarbij gebruik gemaakt van valse bescheiden. Het Openbaar Ministerie constateert in de praktijk in hoofdlijnen drie vormen van fraude met kinderopvangtoeslag, met allerlei onderlinge tussenvormen:
- Individuele aanvragers vragen (of laten aanvragen) zelf kinderopvangtoeslag aan terwijl zij daar geen recht op hebben, of laten voorheen rechtmatig ontvangen toeslag doorlopen op het moment dat zij daar geen recht meer op hebben;
- Professionele partijen zoals eigenaren van kinderopvanginstellingen of gastouderbureaus, (schuld) hulpverleningsinstanties of professionele verhuurders doen opzettelijk te hoge en/ of onjuiste aanvragen, of initiëren dan wel werken mee aan fraudeconstructies;
- Namens/op naam van een grote hoeveelheid aanvragers worden aanvragen ingediend door een derde, welke derde een faciliterende dan wel initiërende rol speelt ten aanzien van de onjuiste aanvragen.
