De schikking van het Openbaar Ministerie met ING is aanleiding voor een debat met de ministers Hoekstra (Financiën), Grapperhaus (Justitie) en Dekker (Rechtsbescherming) over het faciliteren van witwassen door Nederlandse banken.

ING heeft volgens het OM jarenlang en structureel regelingen uit de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) overtreden. De bank heeft niet voorkomen dat rekeningen van klanten tussen 2010 en 2016 werden gebruikt voor het witwassen van honderden miljoenen euro's. Het OM trof daarop een schikking: ING moet 775 miljoen euro betalen.

SCHIKKING

Door de schikking heeft de rechter zich niet kunnen uitspreken over de zaak. Hierdoor hoefde ING zich niet in het openbaar te verantwoorden. Dit bevordert het vertrouwen in de rechtsstaat niet, zo luidt het understatement van Sneller (D66).

Minister Dekker begrijpt de kritiek op de schikking. Hij heeft deze toch goedgekeurd om snel duidelijkheid te geven. Bovendien konden met de transactie afspraken worden gemaakt over verbeteringen in de organisatie, zodat de bank aan de wettelijke eisen voldoet. Minister Grapperhaus denkt na over het bij hoge schikkingen opnemen van een rechterlijke toets in de wet.

Van der Linde (VVD) toont begrip voor de schikking, maar vindt het wel onbevredigend dat individuen die fouten hebben gemaakt, niet aangepakt worden. Bestuurders van banken zouden volgens Alkaya (SP) verantwoording moeten afleggen voor een organisatiestructuur die witwassen mogelijk maakt. Het OM heeft in deze zaak geen harde bewijzen gevonden die strafrechtelijke vervolging van personen rechtvaardigen, benadrukt minister Dekker.

DE NEDERLANDSCHE BANK

Niet alleen bij ING maar ook bij andere banken zijn er problemen met het voorkomen van witwassen, zo meldt toezichthouder DNB. En het probleem is ook breder dan alleen de bankensector, betoogt Nijboer (PvdA), die aandacht vraagt voor de rol van trustkantoren.

Had DNB eerder moeten ingrijpen bij ING? De toezichthouder heeft duidelijk zitten slapen, stelt Van Dijck (PVV). Bruins (ChristenUnie) vraagt zich af of DNB voldoende middelen heeft om zijn taak goed uit te voeren. Het werk van DNB heeft er juist mede toe geleid dat de zaak aan het licht gekomen is, zegt minister Hoekstra.

ING-TOP

De ING-top heeft gefaald, zo vinden eigenlijk alle woordvoerders. Kwartaalcijfers waren kennelijk belangrijker dan de maatschappelijke rol, constateert Ronnes (CDA). De hebzucht van aandeelhouders heeft volgens Alkaya (SP) het nakomen van de wettelijke verplichtingen belemmerd. Van Dijck (PVV) vindt dat de ceo van ING zijn conclusies had moeten trekken door zijn ontslag aan te bieden.

Het is aan de raad van commissarissen om personele consequenties te verbinden aan de gang van zaken, zegt minister Hoekstra.

SUGGESTIES MAATREGELEN

Kan er meer gebeuren om witwassen harder aan te pakken? De woordvoerders doen voorstellen.

Sneller (D66) en Snels (GroenLinks): kom tot meer Europese samenwerking bij de opsporing van crimineel geld
Bruins (ChristenUnie) en Nijboer (PvdA): laat overheden bij aanbestedingen niet alleen kijken naar veroordelingen maar ook naar schikkingen
Ronnes (CDA): vergroot de transparantie via een openbaar dashboard waarmee duidelijk wordt of banken hun zaken op orde hebben

De Kamer stemt op 22 januari over de ingediende moties.

Luister hier het debat terug.