ING en het Openbaar Ministerie schikten onlangs voor een bedrag van € 775 miljoen. De reden: bankrekeningen van ING-klanten zijn tussen 2010 en 2016 gebruikt bij het witwassen van honderden miljoenen euro’s. De FIOD deed jarenlang onderzoek naar de rol van ING. Onderzoek dat de laatste jaren in hoog tempo professioneler is geworden. Waarom? Betere, internationale gegevensuitwisseling én moderne technieken.

ING is zeker niet de enige bank waar criminele geldstromen voorkomen. Alle financiële instellingen hebben ermee te maken. In de opsporing ervan is echter wereldwijd iets veranderd. Landen moeten informatie met elkaar uitwisselen. Dat is nu de norm. Bankgeheimen bestaan nauwelijks meer. Klanten hebben steeds minder mogelijkheden om hun vermogen te verbergen. Bij de FIOD ontvangen we voortdurend databases met financiële gegevens uit een groot aantal landen.

Slimme verbanden door data-matching

Dan moeten we nog wel uit al die data de juiste gegevens zien te halen, om de criminele geldstromen eruit te lichten. De technieken om dat te doen worden in hoog tempo beter. Via allerlei vormen van data-analyse leggen we slimme verbanden om te zien waar de fraude zit. En via data-matching doorzoeken we – feitelijk net als Google – heel snel informatiebronnen van anderen op voor ons interessante gegevens. De verbeterde informatie-uitwisseling én de nieuwe technieken noem ik samen wel eens de stille revolutie in de opsporing. Vergeleken met een paar jaar geleden sporen we 3 keer zoveel crimineel vermogen op.

Witwassen: €20 tot €30 miljard per jaar

Toch is er nog een wereld te winnen. We hebben nog lang niet alle fraude in beeld. Veel maatschappelijke aandacht gaat nu uit naar het witwassen van crimineel vermogen en naar corruptie. Dat zijn enorme ‘markten’. Om een idee te geven: in witwassen gaat naar schatting €20 tot €30 miljard per jaar om in Nederland; in corruptie zo’n €10 miljard. Voor de FIOD trokken we onlangs 400 nieuwe medewerkers aan die we speciaal op die 2 gebieden inzetten.

Frauderende facilitators

Hoe krijgen we nu de vinger achter die geldstromen? We doen tegenwoordig veel onderzoek via zogenaamde facilitators. Bijvoorbeeld financieel adviseurs, trusts of notarissen die het mogelijk maken crimineel geld het financieel systeem in te brengen. En die frauderende facilitators komen we weer op het spoor door analyse op hun gegevens die we uit binnen- en buitenland krijgen.

Financieel veilig Nederland

Ik vind het mooi om te zien dat we steeds beter zicht krijgen op waar fraude zit en hoe we die kunnen aanpakken. Dat aanpakken gaat steeds vaker via degenen die de fraude faciliteren. De patronen worden duidelijk: voor facilitators en fraudeurs wordt het moeilijker om geld uit het zicht van de Belastingdienst te houden. Financiële fraude gaat vaak hand in hand met witwassen of corruptie. Doordat we steeds meer zien en begrijpen, slaan we meerdere vliegen in één klap. En dat wordt gedaan door gedreven FIOD-medewerkers, vaak in samenwerking met andere partijen, binnen en buiten de overheid, nationaal en internationaal. Zo werken we mee aan de financiële veiligheid van Nederland. Het vangen van financiële boeven is onderdeel daarvan.

Hans van der Vlist
Directeur FIOD

Bron: FIOD