De Commissie heeft op 13 februari haar nieuwe lijst vastgesteld van 23 derde landen met strategische tekortkomingen in hun regelgevingskader ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering.

Deze lijst heeft als doel het financiële stelsel van de EU te beschermen door de risico's van witwassen en terrorismefinanciering beter te voorkomen. Als gevolg van de lijst moeten banken en andere aan de antiwitwasregels van de EU onderworpen entiteiten extra controles (cliëntenonderzoek) uitvoeren bij transacties waarbij cliënten en financiële instellingen uit die landen met een hoog risico betrokken zijn, om verdachte geldstromen beter te identificeren. Volgens een nieuwe methode die de strengere criteria weerspiegelt van de vijfde antiwitwasrichtlijn, die sinds juli 2018 van kracht is, is de lijst na een diepgaande analyse opgesteld.

Věra Jourová, commissaris voor Justitie, Consumentenzaken en Gendergelijkheid: "Wij hebben de strengste antiwitwasnormen van de wereld, maar wij moeten ervoor zorgen dat crimineel geld uit andere landen niet in ons financiële stelsel terechtkomt. Crimineel geld is van levensbelang voor georganiseerde criminaliteit en terrorisme. Ik verzoek de op de lijst geplaatste landen hun tekortkomingen snel te verhelpen. De Commissie is bereid nauw met hen samen te werken om deze kwesties in ons beider belang aan te pakken. "

De Commissie is krachtens de vierde en de vijfde antiwitwasrichtlijn bevoegd een autonome beoordeling uit te voeren en de derde landen met een hoog risico te identificeren.

De lijst is opgesteld op basis van een analyse van 54 rechtsgebieden met prioriteit, die door de Commissie in overleg met de lidstaten is voorbereid en op 13 november 2018 is bekendgemaakt. De beoordeelde landen voldoen aan ten minste één van de volgende criteria:

zij hebben systemische gevolgen voor de integriteit van het financiële stelsel van de EU;
zij worden door het Internationaal Monetair Fonds beoordeeld als internationale offshore financiële centra;
zij hebben economische relevantie voor en nauwe economische banden met de EU.

Voor elk land heeft de Commissie het bestaande bedreigingsniveau, het juridische kader en de controles ter voorkoming van de risico's van witwassen en terrorismefinanciering, alsmede de doeltreffende uitvoering daarvan beoordeeld. De Commissie heeft ook rekening gehouden met de werkzaamheden van de Financial Action Task Force (FATF), de internationale normsteller op dit gebied.

De Commissie concludeerde dat 23 landen strategische tekortkomingen hebben in hun regelgevingskader ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering. Hierbij gaat het om 12 door de FATF op de lijst geplaatste landen en 11 andere rechtsgebieden. Sommige op de lijst geplaatste landen stonden al op de vorige EU-lijst, die 16 landen omvatte.

Volgende stappen

De Commissie heeft de lijst vastgesteld in de vorm van een gedelegeerde verordening. Deze zal nu binnen één maand ter goedkeuring aan het Europees Parlement en de Raad worden voorgelegd (kan een maand worden uitgesteld). Zodra de gedelegeerde verordening is goedgekeurd, zal zij in het Publicatieblad worden bekendgemaakt en 20 dagen na de bekendmaking ervan in werking treden.

De Commissie zal blijven samenwerken met de landen waar bij deze gedelegeerde verordening strategische tekortkomingen worden geïdentificeerd, met name inzake de criteria om van de lijst te worden geschrapt. Dankzij de lijst kunnen de betrokken landen beter nagaan op welke gebieden verbetering nodig is om de weg vrij te maken voor schrapping van de lijst zodra de strategische tekortkomingen zijn verholpen.

De Commissie zal de vooruitgang blijven volgen die door de op de lijst geplaatste landen wordt geboekt, de beoordeelde landen blijven monitoren en beginnen met de beoordeling van nieuwe landen, overeenkomstig haar methode. De Commissie zal deze lijst zo nodig bijwerken. Zij zal ook verdere versterking van haar methode overwegen wanneer dit in het licht van de opgedane ervaring nodig is, teneinde te zorgen voor een doeltreffende identificatie van derde landen met een hoog risico en voor de nodige follow-up.

Achtergrond

De bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering is een prioriteit voor de Commissie-Juncker. Door de vaststelling van de vierde antiwitwasrichtlijn, die sinds juni 2015 van kracht is, en de vijfde antiwitwasrichtlijn, die sinds 9 juni 2018 van kracht is, is het regelgevingskader van de EU aanzienlijk versterkt.

Na de inwerkingtreding van de vierde antiwitwasrichtlijn in 2015 publiceerde de Commissie een eerste EU-lijst van derde landen met een hoog risico op basis van de beoordeling van de Financial Action Task Force. Bij de vijfde antiwitwasrichtlijn zijn de criteria voor de identificatie van derde landen met een hoog risico verruimd, met name ten aanzien van de beschikbaarheid van informatie over de uiteindelijk begunstigden van ondernemingen en juridische constructies. Dit maakt een betere bestrijding mogelijk van risico's in verband met lege vennootschappen en ondoorzichtige structuren die door criminelen en terroristen worden gebruikt om de echte begunstigden van een transactie te verdoezelen (ook om belasting te ontduiken). De Commissie heeft haar eigen methode voor de identificatie van derde landen met een hoog risico ontwikkeld, die berust op informatie van de Financial Action Task Force, aangevuld met haar eigen expertise en andere bronnen, zoals Europol. Het resultaat is een ambitieuzere aanpak van de identificatie van landen met tekortkomingen die risico's voor het financiële stelsel van de EU inhouden. De beslissing om een land dat nog niet op de lijst stond, op de lijst te plaatsen, weerspiegelt de huidige beoordeling van de risico's volgens de nieuwe methode. Dit betekent niet dat de situatie is verslechterd sinds de laatste keer dat de lijst werd bijgewerkt.

De gepubliceerde lijst vervangt de lijst die sinds juli 2018 van kracht was.

Voor meer informatie