Kamerbrief over voortgang van de implementatie van de gewijzigde vierde anti-witwasrichtlijn
/Op 11 mei heeft de minister van Financiën een brief aan de Kamer gestuurd over de voortgang van onder andere de implementatie van de gewijzigde vierde anti-witwasrichtlijn.
De gewijzigde vierde anti-witwasrichtlijn heeft tot doel het voorkomen van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en terrorismefinanciering. De implementatie van de witwasrichtlijn heeft hoofdzakelijk plaatsgevonden door middel van de Implementatiewet wijziging vierde anti-witwasrichtlijn en het Implementatiebesluit wijziging vierde anti-witwasrichtlijn, die op 21 mei 2020 in werking zijn getreden. Daarnaast vindt de implementatie van de artikelen 30, 31 en 32bis van deze richtlijn plaats via aparte implementatiewetten met bijbehorende implementatiebesluiten. Deze regelgeving is ook in werking getreden, met uitzondering van het wetsvoorstel dat beoogt artikel 31 te implementeren.
Artikel 30 van de gewijzigde vierde anti-witwasrichtlijn is geïmplementeerd met de Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden van vennootschappen en andere juridische entiteiten en het Implementatiebesluit registratie uiteindelijk belanghebbenden van vennootschappen en andere juridische entiteiten. Deze implementatieregelgeving strekt tot implementatie van de verplichting tot het bijhouden en centraal registeren van informatie over de uiteindelijk belanghebbenden (ultimate beneficial owners, afgekort UBO’s) van in Nederland opgerichte vennootschappen en andere juridische entiteiten, en is deels op 8 juli 2020 en deels op 27 september 2020 in werking getreden. Dit UBO-register maakt onderdeel uit van het handelsregister van de Kamer van Koophandel.
Artikel 32bis van de gewijzigde vierde anti-witwasrichtlijn is geïmplementeerd met de Wet verwijzingsportaal bankgegevens en het Besluit verwijzingsportaal bankgegevens. Deze implementatieregelgeving is op 10 september 2020 in werking getreden. Hiermee is een aansluitplicht op het verwijzingsportaal bankgegevens tot stand gebracht voor banken en andere betaaldienstverleners die IBAN-rekeningen of kluizen aanbieden. De aansluiting op het verwijzingsportaal bankgegevens vindt plaats door middel van een systeemkoppeling tussen het verwijzingsportaal en banken, waardoor aangesloten overheidsdiensten geautomatiseerd identificerende gegevens kunnen vorderen of opvragen bij de aangesloten banken en andere betaaldienstverleners. Zo kunnen opsporingsambtenaren in het kader van een strafrechtelijk onderzoek via het portaal gegevens vorderen van houders van IBANrekeningen.
Het wetsvoorstel Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden van trusts en soortgelijke juridische constructies is op 23 april jl. ingediend bij de Kamer. Dit wetsvoorstel strekt tot implementatie van de in artikel 31 van de gewijzigde vierde anti-witwasrichtlijn opgenomen verplichting tot het bijhouden en centraal registreren van informatie over de UBO’s van trusts en soortgelijke juridische constructies. De implementatietermijn voor dit onderdeel van de gewijzigde vierde anti-witwasrichtlijn is daarmee helaas niet gehaald; die termijn verliep op 10 maart 2020. Dit houdt onder meer verband met het feit dat het Nederlands recht geen trusts kent en slechts in beperkte mate soortgelijke juridische constructies (fondsen voor gemene rekening). Ook kent Nederland momenteel geen register waarin algemene informatie over de onder dit wetsvoorstel vallende juridische constructies wordt opgenomen, zoals dat wel het geval was bij de totstandbrenging van het UBO-register voor vennootschappen en andere juridische entiteiten. Er is mede om die redenen niet direct een voor de hand liggend register waarin dit UBO-register voor trusts en soortgelijke juridische constructies kan worden opgenomen. Het in gereedheid brengen van diverse uitvoeringsaspecten op het gebied van ICT, beheer en handhaving heeft helaas de nodige tijd gekost, maar inmiddels zijn belangrijke voorbereidende stappen gezet. Voorbereidingen voor de realisatie en het beheer van dit UBO-register zijn gestart door de Kamer van Koophandel. Ook is inmiddels in het wetsvoorstel uitgewerkt dat de handhaving zal worden verzorgd door het Bureau Economische Handhaving (BEH) van de Belastingdienst. Hiermee is gekozen voor partijen die ook betrokken zijn bij het UBO-register voor vennootschappen en andere juridische entiteiten. Graag verwijs ik voor verdere details naar de memorie van toelichting bij het ingediende wetsvoorstel.
