Door ondertekening van de code verbinden de Europese politieke partijen zich ertoe ethische en eerlijke campagnepraktijken te hanteren. Vanuit de achtergrond van groeiende bezorgdheid over bescherming van de integriteit van verkiezingen in Europa tegen interne en externe bedreigingen, wordt deze verbintenis van politieke partijen van groot belang geacht.

Op 9 april 2024 vond de ondertekeningsceremonie van de gedragscode voor de verkiezingen van het Europees Parlement in 2024 plaats. De code moet onder meer gaan bijdragen aan het opbouwen van vertrouwen bij kiezers en moet het vertrouwen van de kiezers in het verkiezingsproces vergroten. Verkiezingen moeten als podium dienen voor de competitie van ideeën, en niet voor manipulatieve praktijken zoals AI-fakes. De gedragscode zal dienen als een uitgebreide checklist voor politieke partijen, kandidaten, media en burgers om ethisch gedrag tijdens de verkiezingscampagne te controleren.

Door ondertekening van de gedragscode stemmen de ondertekenaars in met eerlijk en transparant campagne voeren en met het ethisch gebruik van technologie in hun campagnes, waaronder kunstmatige intelligentie. Zij verbinden zich tot de beginselen van waarheid en nauwkeurigheid en tot het tegengaan van mis- en desinformatie. Politieke partijen beloven de toegang van het publiek tot relevante campagne-informatie te vergroten, de cyberveiligheid te verbeteren en Europese verkiezingen te helpen beschermen tegen ongepaste inmenging. Ook zullen ondertekenaars ook de interne naleving en onafhankelijke controle van de toezeggingen bevorderen.

De gedragscode kent onder meer 14 commitments. Deze zijn geïnspireerd op punt 11 van Aanbeveling (EU) 2023/2829 van de Commissie over inclusieve en veerkrachtige verkiezingsprocessen in de Unie, die in december 2023 is aangenomen (zie ook dit ECER-bericht) in het kader van het pakket "Defensie van de democratie". De gedragscode is opgesteld door International IDEA – het internationale instituut voor democratie en verkiezingsassistentie- op basis van de aanbeveling van de Commissie, overleg met verschillende maatschappelijke organisaties en ervaring van International IDEA met het faciliteren van de Nederlandse gedragscode (zie ook dit nieuwsbericht van International IDEA) inzake transparantie van online politieke reclame in 2021. Over de commitments in de gedragscode is onderhandeld met Europese politieke partijen in samenwerking met de Europese Commissie.

Op 9 april ondertekenden de volgende Europese politieke partijen de gedragscode: Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (ALDE-partij), Europese Christelijke Politieke Beweging (ECPM), Europese Conservatieven en Hervormers (ECR-partij), Europese Democratische Partij (EDP), Europese Vrije Alliantie (EFA), Europese Groene Partij, Europese Volkspartij (EVP), Partij voor Identiteit en Democratie (ID-partij), Partij van Europese Socialisten (PES) en Partij van Europees Links (EL-partij).

De Gedragscode zal ook openstaan voor aanvullende handtekeningen van nationale politieke partijen als leden van de Europese politieke partijen.