Rechtbank Amsterdam 24 juli 2018, ECLI:NL:RBAMS:2018:5259

Verdachte heeft in de periode november 2014 tot en met december 2015 twee eenmanszaken gedreven en meerdere besloten vennootschappen opgericht, waaronder de vier B.V.’s die op de tenlastelegging staan vermeld. Het viel de Belastingdienst op dat bijna alle ingediende aangiften omzetbelasting van deze bedrijven negatief waren en dat de in die aangiften opgegeven voorbelasting hoger was dan de af te dragen omzetbelasting. De Belastingdienst heeft daarop vragenbrieven naar verdachte en zijn B.V.’s gestuurd met het verzoek om een toelichting te geven en om stukken te sturen die de opgegeven voorbelasting aantonen. Naar aanleiding van de reacties op de vragenbrieven en de overige bevindingen is bij de Belastingdienst het vermoeden ontstaan dat door verdachte opzettelijk onjuiste aangiften omzetbelasting zijn ingediend (feit 1 en 2) en valse facturen zijn opgemaakt en overgelegd (feit 3 en 4). De rechtbank buigt zich over de vraag of dit inderdaad het geval is geweest.

Verdachte wordt ervan beschuldigd dat hij zich in de periode van 2015/2016 heeft schuldig gemaakt aan

1.omzetbelastingfraude;

2.feitelijk leidinggeven aan omzetbelastingfraude;

3.valsheid in geschrifte;

4.feitelijk leiding geven aan het beschikbaar stellen van valse of vervalste boekhouding/ bescheiden of gegevensdragers aan de Belastingdienst.

Het standpunt van het Openbaar Ministerie

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat de aan verdachte ten laste gelegde feiten bewezen kunnen worden. Verdachte heeft in zijn politieverhoor aangeven dat de genoemde bedrijven van hem zijn, dat hij de aangiften heeft ingediend en dat alles met betrekking tot het voeren van de administratie door hem zelf werd gedaan. Uit het dossier blijkt dat de door verdachte geclaimde voorbelasting niet kan worden onderbouwd, dat de door hem toegezonden facturen niet voldoen aan de wettelijke vereisten en dat twee valse facturen zijn opgemaakt en overlegd. Kortom, hij heeft opzettelijk onjuiste aangiften omzetbelasting gedaan.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft bepleit dat verdachte geen opzet heeft gehad op het benadelen van de Belastingdienst. Verdachte wilde zich als ondernemer bewijzen zonder dat hij een opleiding heeft gevolgd en is daarbij volledig het zicht kwijt geraakt. Hem kan wellicht verweten worden dat hij onkundig te werk is gegaan en dat hij zijn administratie niet goed heeft bijgehouden, maar dit is onvoldoende om opzet bewezen te verklaren. Hij dient dan ook van feit 1 en 2 te worden vrijgesproken.

Verdachte heeft bekend dat hij de factuur van naam B.V. 1 B.V. heeft vervalst. Het vervalsen van deze factuur kan bewezen worden. Hij ontkent daarentegen het vervalsen van de factuur van naam 1. Van het vervalsen van deze factuur dient hij partieel te worden vrijgesproken. Allereerst is het niet in één oogopslag duidelijk dat de factuur van naam 1 is vervalst nu zelfs de vennoot van naam 1 bij zijn broer moest navragen of de factuur klopt. Voorts is de verklaring van de ex-medewerkster – inhoudende dat verdachte de factuur met Paint heeft vervalst – onvoldoende om tot een bewezenverklaring te komen. Te meer nu sprake kan zijn van een rancuneuze getuigenis omdat zij op staande voet door verdachte is ontslagen.

Het oordeel van de rechtbank

Ten aanzien van de eenmanszaken

Verdachte heeft twee eenmanszaken met de respectievelijke BTW nummers: BTW-nummer 1 (hierna: B02) en BTW-nummer 2 (hierna: B03). Tussen 23 juli 2015 en 2 januari 2016 zijn over de tijdvakken vierde kwartaal 2014, eerste kwartaal 2015, tweede kwartaal 2015, derde kwartaal 2015, oktober 2015, november 2015 en december 2015 de aangiften omzetbelasting betreffende B02 elektronisch binnengekomen op de computersystemen van de Belastingdienst. Tussen 23 juli 2015 en 2 januari 2016 zijn over de tijdvakken tweede kwartaal 2015, derde kwartaal 2015, oktober 2015, november 2015 en december 2015 de aangiften omzetbelasting betreffende B03 elektronisch binnengekomen op de computersystemen van de Belastingdienst. Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat hij de aangiften van beide BTW nummers heeft ingediend. In de aangifte van B02 is door verdachte over de hiervoor genoemde tijdvakken in totaal €69.061 aan af te dragen omzetbelasting opgegeven en €98.899 aan voorbelasting geclaimd. In de aangifte van B03 is door verdachte over de hiervoor genoemde tijdvakken in totaal €58.128 aan af te dragen omzetbelasting opgegeven en €98.045 aan voorbelasting geclaimd. Om in aanmerking te komen voor aftrek van voorbelasting moet een belastingplichtige in het bezit zijn van een factuur die aan de factuurvereisten voldoet. Verdachte heeft ter onderbouwing van de voorbelasting 13 januari 2016 facturen gestuurd (gericht aan verdachte en naam 2 ). De omschrijvingen op de ontvangen (inkoop)facturen zijn erg onduidelijk en summier. Het is ook onduidelijk op welke ondernemingen de facturen betrekking hebben. Daarnaast staan de hoeveelheid en de aard van de geleverde goederen of de omvang en de aard van de verrichte diensten niet op de facturen vermeld. Hiermee voldoen de facturen niet aan de vereisten van artikel 53a van de Wet op de omzetbelasting. Het recht op voorbelasting is vervolgens niet goed gekeurd door de Belastingdienst.

Ten aanzien van naam B.V. 5 Beheer B.V.

Verdachte is bestuurder en enig aandeelhouder van naam B.V. 5 Beheer B.V. Dit wordt door verdachte ook bevestigd. Op 2 januari 2016 is over het tijdvak vierde kwartaal 2015 de aangifte omzetbelasting van deze B.V. elektronisch binnen gekomen. Verdachte heeft ter terechtzitting bekend dat hij de aangiften heeft ingediend. In de aangifte is door verdachte over het hiervoor genoemde tijdvak €55.298 aan af te dragen omzetbelasting opgegeven en €118.144aan voorbelasting geclaimd. Om in aanmerking te komen voor aftrek van voorbelasting moet een belastingplichtige in het bezit zijn van een factuur die aan de factuurvereisten voldoet. Verdachte heeft op 8 maart 2016 ter onderbouwing van de voorbelasting een uitdraai uit het grootboek en facturen opgestuurd. Dit betreft facturen van naam B.V. 7 B.V. gericht aan naam 6, Sailfish reclame gericht aan naam 7, Newway gericht aan naam B.V. 6 B.V. en naam 1 gericht aan naam B.V. 6 B.V. De toegestuurde facturen hebben geen van alle betrekking op naam B.V. 5 B.V. Daarnaast hebben drie bedrijven verklaard dat nog een groot bedrag open staat dat verdachte nog moest betalen. Verder blijkt dat de diverse verkoopfacturen van naam B.V. 5 Beheer BV een verschillende lay-out hebben, verschillende informatie bevatten, summier zijn voor wat betreft de verkochte goederen en een onlogische nummering hebben. Voorts bevat het grootboek van naam B.V. 5 Beheer BV feitelijke onjuistheden en/of onvolkomenheden, het sluit niet aan op de grootboeken van gelieerde ondernemingen voor wat betreft de verkopen, het laat een aantal bankboekingen zien die niet worden gestaafd met de bankmutaties en het komt niet overeen met de door de gelieerde ondernemingen overgelegde kopie facturen. Het recht op voorbelasting is vervolgens niet goed gekeurd door de Belastingdienst.

Vervalste factuur naam 1

Een van de ontvangen facturen die verdachte op 8 maart 2016 namens naam B.V. 5 Beheer B.V. heeft opgestuurd aan de Belastingdienst is de factuur van naam 1 gericht aan naam B.V. 6 B.V. d.d. 28 november 2015. Bij naam 1 is een derdenonderzoek ingesteld. Door dit bedrijf zijn facturen en betaalbewijzen gestuurd. Uit het derdenonderzoek volgt dat er geen factuur van 28 november 2015 bij de door naam 1 toegestuurde facturen zit en dat het bedrag van €10.605,65 (zoals staat vermeld op de factuur die verdachte heeft overgelegd) ook niet voorkomt in de door hen toegestuurde facturen.

Voor beantwoording van de vraag of deze factuur vals dan wel vervalst is vindt de rechtbank het volgende van belang. Verdachte ontkent dat hij de factuur van naam 1 heeft vervalst, maar deze verklaring van verdachte acht de rechtbank niet aannemelijk. Dat de factuur door verdachte is vervalst volgt niet alleen uit de hiervoor genoemde bevindingen, maar wordt ook ondersteund door de verklaring van naam 1, een van de eigenaren van naam 1 B.V. Hij heeft verklaard dat de factuur die door verdachte is opgestuurd een valse factuur betreft omdat zij geen BTW op facturen vermelden en omdat de borg van €8.000 niet klopt. Verder valt op dat op alle facturen van naam 1 0% BTW staat vermeld en dat bij de factuur die verdachte heeft gestuurd 0% BTW met een bedrag van €1.840,65 staat vermeld. Verder heeft het kader op de door verdachte aangeleverde factuur een iets andere kleur heeft dan de facturen van naam 1 en tot slot zijn door naam 1 twee aparte facturen overlegd (met ook nog eens een ander bedrag) in plaats van één factuur zoals door verdachte is overgelegd. Gelet op al deze niet kloppende omstandigheden en de verklaring van naam 1 acht de rechtbank dan ook bewezen dat verdachte de factuur van naam 1 heeft vervalst (feit 3) en aan de Belastingdienst ter beschikking heeft gesteld waardoor te weinig belasting werd geheven (feit 4).

Ten aanzien van naam B.V. 2 B.V.

Tijdvak 24 september 2015 tot en met 30 september 2015

Verdachte is bestuurder en enig aandeelhouder van naam B.V. 2 B.V. Dit wordt door verdachte ook bevestigd. Op 30 oktober 2015 is een papieren aangifte voor startende ondernemers ingediend over het tijdvak 24 september 2015 tot en met 30 september 2015. Verdachte heeft ter terechtzitting bekend dat hij de aangifte heeft ingediend. In de aangifte is door verdachte over het hiervoor genoemde tijdvak in totaal €5.806 aan af te dragen omzetbelasting opgegeven en €24.942 aan voorbelasting geclaimd.26Om in aanmerking te komen voor aftrek van voorbelasting moet een belastingplichtige in het bezit zijn van een factuur die aan de factuurvereisten voldoet. Verdachte heeft op 12 januari 2016 ter onderbouwing van de voorbelasting een uitdraai uit het grootboek en een factuur van naam B.V. 1 B.V. opgestuurd. De originele factuur welke in het kader van het derdenonderzoek is verstuurd door naam B.V. 1 B.V. was niet gelijk aan de toegestuurde factuur door verdachte. Het recht op voorbelasting is vervolgens niet goed gekeurd door de Belastingdienst.

Valse factuur naam B.V. 1 B.V.

Bij naam B.V. 1 B.V. is een derdenonderzoek ingesteld. De directrice van naam B.V. 1 B.V., naam 3, heeft verklaard dat naam B.V. 2 B.V. geen klant is van naam B.V. 1 B.V. en dat de factuur niet door haar is gemaakt, niet is verstuurd en de betaling daarop niet heeft plaatsgevonden. De factuur is volgens haar absoluut vervalst. Verdachte heeft ter terechtzitting bekend dat hij de factuur inderdaad vals heeft opgemaakt en naar de Belastingdienst heeft verstuurd.

Het valselijk opmaken van deze factuur (feit 3) en het ter beschikking stellen van deze valse factuur aan de Belastingdienst waardoor te weinig belasting werd geheven (feit 4) acht de rechtbank dan ook bewezen.

Vierde kwartaal 2015

Op 2 januari 2016 is over het tijdvak vierde kwartaal 2015 nog een tweede aangifte omzetbelasting van naam B.V. 2 B.V. elektronisch binnen gekomen. Verdachte heeft ter terechtzitting bekend dat hij ook deze aangifte heeft ingediend. In de aangifte is door verdachte over het hiervoor genoemde tijdvak in totaal €0 aan af te dragen omzetbelasting opgegeven en €7.530 aan voorbelasting geclaimd. Verdachte heeft op 10 februari 2016 ter onderbouwing van de voorbelasting een uitdraai uit het grootboek en facturen opgestuurd. Dit betreft facturen van naam 2 gericht aan verdachte en naam B.V. 5 gericht aan naam B.V. 2 B.V. De factuur van naam 2 B.V. is echter niet gericht aan naam B.V. 2 B.V.. Op de factuur met nummer 826 van naam B.V. 5 Beheer B.V. wordt een levering van mobiele telefoons, computerapparatuur, tablets (iPad) en aansluitingen vermeld. In het grootboek van naam B.V. 5 Beheer B.V. komt dit factuurnummer niet voor. Deze verkopen verricht door naam B.V. 5 Beheer B.V. zijn zeer onwaarschijnlijk, mede gezien de bedrijfsomschrijving bij de Kamer van Koophandel (hierna: KVK), te weten “het houden van aandelen in andere vennootschappen, het voeren van management en beheer”. Het recht op voorbelasting is vervolgens niet goed gekeurd door de Belastingdienst.

Ten aanzien van naam B.V. 3 B.V.

Verdachte is bestuurder en enig aandeelhouder van naam B.V. 3 B.V. Dit wordt door verdachte ook bevestigd. Op 2 januari 2016 is over het tijdvak vierde kwartaal 2015 de aangifte omzetbelasting van deze B.V. elektronisch binnen gekomen. Verdachte heeft ter terechtzitting bekend dat hij de aangifte heeft ingediend. In de aangifte is door verdachte over het hiervoor genoemde tijdvak in totaal €491 aan af te dragen omzetbelasting opgegeven en €22.800 aan voorbelasting geclaimd. Om in aanmerking te komen voor aftrek van voorbelasting moet een belastingplichtige in het bezit zijn van een factuur die aan de factuurvereisten voldoet. Verdachte heeft op 11 maart 2016 ter onderbouwing van de voorbelasting een uitdraai uit het grootboek en facturen opgestuurd. Dit betreft facturen van naam B.V. 5 Beheer B.V. gericht aan naam B.V. 3 B.V. Op de facturen van naam B.V. 5 Beheer B.V. wordt een levering vermeld van diverse dieren, inventaris en verzorgingsproducten. Deze verkopen verricht door naam B.V. 5 Beheer B.V. komen niet overeen met de verkopen volgens het grootboek verkoop van naam B.V. 5 Beheer B.V. De verkopen zijn gezien de hoge bedragen en summiere omschrijving zeer onwaarschijnlijk. De facturen voldoen hiermee niet aan de voorwaarden gesteld in art 35a van de Wet op de Omzetbelasting. Het recht op voorbelasting is vervolgens niet goed gekeurd door de Belastingdienst.

Ten aanzien van naam B.V. 4 B.V.

Verdachte is via naam B.V. 5 B.V. bestuurder en enig aandeelhouder van naam B.V. 4 B.V. Dit wordt door verdachte ook bevestigd. Op 8 januari 2016 is over het tijdvak vierde kwartaal 2015 de aangifte omzetbelasting van deze B.V. elektronisch binnen gekomen. Verdachte heeft ter terechtzitting bekend dat hij de aangiften heeft ingediend. In de aangifte is door verdachte over het hiervoor genoemde tijdvak in totaal €629 aan af te dragen omzetbelasting opgegeven en €26.455 aan voorbelasting geclaimd. Om in aanmerking te komen voor aftrek van voorbelasting moet een belastingplichtige in het bezit zijn van een factuur die aan de factuurvereisten voldoet. Verdachte heeft op 8 maart 2016 ter onderbouwing van de voorbelasting een uitdraai uit het grootboek en facturen opgestuurd. Dit betreft facturen van naam B.V. 5 Beheer B.V. gericht aan naam B.V. 4 B.V. Op de facturen van naam B.V. 5 Beheer B.V. wordt een levering vermeld van diverse dieren, inventaris en verzorgingsproducten. Deze verkopen verricht door naam B.V. 5 Beheer B.V. komen niet overeen met de verkopen volgens het grootboek verkoop van naam B.V. 5 Beheer B.V. De factuurnummers roepen ook vragen op. De verkopen zijn gezien de hoge bedragen en summiere omschrijving zeer onwaarschijnlijk. De facturen voldoen hiermee niet aan de voorwaarden gesteld in art 35a van de Wet op de Omzetbelasting. Het recht op voorbelasting is vervolgens niet goed gekeurd door de Belastingdienst.

Ten aanzien van opzet van verdachte op het plegen van omzetbelastingfraude

Verdachte heeft aangegeven dat hij te veel hooi op zijn vork heeft genomen en dat hij veel fouten heeft gemaakt, maar dat hij bij het indienen van de aangiften omzetbelasting ten aanzien van de eenmanszaak en de voornoemde vier B.V.’s geen opzet heeft gehad op het benadelen van de Belastingdienst. De rechtbank acht dit niet aannemelijk. Alleen al uit de wijze waarop verdachte te werk ging bij het indienen van de aangiften omzetbelasting blijkt al dat bij hem sprake is geweest van opzet. Hij wist dat de aangiften niet klopten. De administratie van de eenmanszaak en de B.V.’s was niet juist. De overgelegde grootbroeken sloten onderling niet aan en de facturen die de voorbelasting moesten onderbouwen voldeden niet aan de vereisten. Daarbij komt dat verdachte, zoals hiervoor al is opgenomen, ook nog eens twee valse facturen aan de Belastingdienst heeft verzonden (namens naam B.V. 5 Beheer B.V. en naam B.V. 2 B.V.). Voor verdachte moet evident zijn geweest dat de geclaimde voorbelasting niet in verhouding stond tot zijn werkelijke inkoop. Dat verdachte zoals zijn raadsman heeft bepleit door onkunde een chaos van zijn administratie heeft gemaakt kan zo zijn, maar uit het vorenstaande concludeert de rechtbank dat verdachte door het onjuist invullen van de aangiften belastingvoordeel wilde behalen. Dat dit zijn bedoeling is geweest wordt tevens ondersteund door de verklaringen van naam 4, de voormalig werkneemster van verdachte, en de vader van verdachte. Getuige naam 4 heeft verklaard dat verdachte facturen veranderde en gebruikte om geld terug te krijgen van de Belastingdienst. Verdachte heeft aangevoerd dat die verklaring als onbetrouwbaar moet worden aangemerkt, maar daarin gaat de rechtbank niet mee omdat er onvoldoende concreet is aangevoerd waarom haar verklaring niet als betrouwbaar zou moeten worden beschouwd. Ook de vader van verdachte, naam 5, heeft verklaard dat zijn zoon veel geld terugkreeg van de Belastingdienst, maar dat daar geen verkopen tegenover stonden.

Kortom, in de belastingaangiften voor de omzetbelasting is telkens een onjuist bedrag, namelijk een fictief bedrag, aan voorbelasting vermeld. Het resultaat hiervan is dat de belastingaangiften stoelen op onjuiste terug te vragen bedragen, met het doel om de Belastingdienst te bewegen tot het ten onrechte uitkeren van belastinggeld. Dit strekte ertoe dat te weinig belasting werd geheven in de zin van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR).

Benadelingsbedrag

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat het totaal aan geclaimde voorbelasting, te weten €396.785,00, als benadelingsbedrag dient te worden beschouwd. De verdediging heeft gesteld dat dient te worden uitgegaan van de daadwerkelijk uitbetaalde voorbelasting.

De rechtbank gaat uit van het door de FIOD berekende strafrechtelijk nadeel van €127.882,09.

Ten aanzien van de strafbaarheid van de rechtspersonen

Het kader

Ingevolge artikel 51 van het Wetboek van Strafrecht (hierna: Sr) kunnen strafbare feiten worden begaan door rechtspersonen. De Hoge Raad heeft invulling gegeven aan de vereisten waaraan moet worden voldaan. De beantwoording van de vraag of de verboden gedraging redelijkerwijs aan de rechtspersoon kan worden toegerekend, is afhankelijk van de concrete omstandigheden van het geval, waartoe mede behoort de aard van de (verboden) gedraging. Een belangrijk oriëntatiepunt bij de toerekening is of de gedraging heeft plaatsgevonden dan wel is verricht in de sfeer van de rechtspersoon (zie ook: ECLI:NL:HR:2003:AF7938).

Het kader toegepast op de huidige zaak

Het indienen van de aangiften omzetbelasting van naam B.V. 5 Beheer B.V., naam B.V. 2 B.V., naam B.V. 3 B.V. en naam B.V. 4 B.V. en het ter beschikking van de valse/vervalste facturen door naam B.V. 5 Beheer B.V. en naam B.V. 2 B.V. moeten worden toegerekend aan de betreffende rechtspersonen, nu het indienen van deze aangiften en het ter beschikking stellen van de facturen gebeurde in de sfeer van deze rechtspersonen en deze gedragingen bij uitstek pasten in de normale bedrijfsvoering van de B.V.’s.

Gelet op het hiervoor overwogene acht de rechtbank bewezen dat de verboden handelingen (feiten 2 en 4) opzettelijk door de genoemde bedrijven zijn gepleegd.

Ten aanzien van verdachte als feitelijk leidinggever

Nu de vennootschappen als dader kunnen worden aangemerkt is de vraag of verdachte feitelijk leiding heeft gegeven aan de verboden gedragingen. Voor de beoordeling van de vraag of verdachte als feitelijk leidinggever strafrechtelijk aansprakelijk kan worden gehouden voor de strafbare gedragingen, is relevant of hij van die gedragingen op de hoogte is geweest en de mogelijkheid heeft gehad om deze te beëindigen.

Aan de genoemde verboden gedragingen heeft verdachte ook leiding gegeven. Hij was immers de bestuurder en (on)middelijk aandeelhouder van de vennootschappen, hij was eindverantwoordelijke en hij bepaalde en besliste wat er in de genoemde vennootschappen gebeurde. Van naam B.V. 5 Beheer B.V. en naam B.V. 2 B.V. was hij ook de enige leidinggevende. Voorts heeft hij zelf de valse/vervalste facturen opgemaakt en naar de Belastingdienst verstuurd.

Bewezenverklaring

Feit 1: Opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist of onvolledig doen, terwijl het feit ertoe strekt dat te weinig belasting wordt geheven, meermalen gepleegd.
Feit 2: Feitelijk leidinggeven aan opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist of onvolledig doen, terwijl het feit ertoe strekt dat te weinig belasting wordt geheven, begaan door een rechtspersoon, meermalen gepleegd.
Feit 3: Valsheid in geschrift, meermalen gepleegd.
Feit 4: Ingevolge de belastingwet verplicht zijnde tot het voor raadpleging beschikbaar stellen van boeken, bescheiden, andere gegevensdragers of de inhoud daarvan, en deze opzettelijk in valse of vervalste vorm voor dit doel beschikbaar stellen, terwijl het feit ertoe strekt dat te weinig belasting wordt geheven, begaan door een rechtspersoon, terwijl hij feitelijk leiding heeft gegeven aan de verboden gedraging, meermalen gepleegd.