Sinds 1 juni 2019 werkt Ineke Eskes in Curaçao als rechter-commissaris in strafzaken die door het OM zijn aangemerkt als TBO-zaken. TBO staat voor Team Bestrijding Ondermijning, in de volksmond 'anti-corruptieteam' genoemd. Het team werkt op alle eilanden, behalve op Aruba.

Binnen het TBO zijn verschillende functies. Je hebt rechercheurs, officieren van justitie, een rechter-commissaris (ik dus), zittingsrechters voor eerste aanleg en hoger beroep en griffiers. Het TBO was aanvankelijk gevestigd op Sint Maarten, waar zich de meeste TBO-zaken voordoen. Maar na de orkaan Irma is het team verplaatst naar Curaçao. En dat betekent dus regelmatig afreizen naar Sint Maarten voor verhoren en huiszoekingen.

Veel media-aandacht voor onderzoeken TBO

De vaak gecompliceerde onderzoeken van het team richten zich in het bijzonder op politici en hoge functionarissen. Daarom krijgen deze zaken vaak veel media-aandacht. Voorbeelden van TBO-zaken waarin recent iemand is veroordeeld zijn: MP Richardson, Mingo and Arrindell found guilty of bribery and port fraud en Corrupte politicus Sint-Maarten krijgt 5 jaar cel.

De overstap van Arnhem naar Curaçao

Voordat ik in Curaçao aan de slag ging, was ik werkzaam als rechter-commissaris in strafzaken bij de rechtbank Gelderland. De eilanden in het Caribische deel van het Koninkrijk maken gebruik van Nederlandse rechters omdat het lokale aanbod van geschikte mensen (nog) te gering is. Het Gemeenschappelijk Hof van Justitie deelt daarom regelmatig vacatures voor rechters op een interne website van de Nederlandse rechtspraak. Eind 2018 solliciteerde ik op 1 van die vacatures en een dik half jaar later ging ik op Curaçao aan het werk. Ik heb een contract tot juni 2022, met een mogelijkheid om dat met 2 jaar te verlengen. De maximale termijn om hier te mogen werken, is voor alle uitgezonden rechters 5 jaar.

Curaçao in lockdown

Net als in de rest van de wereld, heeft het COVID-19 virus hier toegeslagen. Nadat op 12 maart de eerste besmetting werd vastgesteld, besloot de regering op 28 maart dat het eiland in lockdown moest. Er werden geen toeristen meer toegelaten en inwoners mochten 2 keer per week de straat op om boodschappen te doen. Alles met het doel om het aantal besmettingen laag te houden, omdat er hier simpelweg onvoldoende medische zorg was om veel besmettingen aan te kunnen. Het Hof behandelde alleen urgente zaken. De meeste rechters gebruikten hun tijd om, al dan niet vanuit huis, achterstanden weg te werken.

Bijspringen bij andere teams

Tijdens de lockdown moesten ook de TBO-rechercheurs thuis blijven, met als gevolg dat de lopende zaken tijdelijk op een laag pitje kwamen te staan. Met mijn ontheffing reed ik dagelijks naar het werk om achterstallige klussen weg te werken en om het lokale kabinet RC bij te springen. Binnenkort zal ik weer werkzaamheden in TBO-zaken gaan verrichten. Tot die tijd spring ik bij als rechter-commissaris in lokale zaken en behandel ik als zittingsrechter in eerste aanleg 1 dag per week lokale misdrijfzaken.

Weer vrij bewegen

Inmiddels zijn er al een paar weken geen nieuwe besmettingen en mogen we ons weer vrij op het eiland bewegen, waarbij we 2 meter afstand van elkaar moeten houden en niet in grote groepen mogen samenkomen. Er geldt nog een avondklok van 21:00 uur tot 06:00 uur, maar de geruchten gaan dat die versoepeld gaat worden. Het is nog volstrekt onduidelijk wanneer en onder welke voorwaarden er weer toeristen naar Curaçao mogen komen. Binnen ons gerecht zijn alle ruimtes ‘coronaproof’ gemaakt en inmiddels vinden er ook weer fysieke zittingen plaats.

Corona en Curaçao

In Curaçao vragen velen zich af hoe het nu verder moet. De portemonnee van de overheid is leeg, en met het verdwijnen van de toeristen namen de inkomsten voor de overheid af en nam het aantal werklozen in rap tempo toe. Er was al armoede op het eiland, en die is met COVID-19 enorm toegenomen. Het zijn en blijven nog moeilijke spannende tijden voor veel mensen hier.