Als adviesbureau op het gebied van risicomanagement en compliance zien wij in toenemende mate discussies over de wenselijkheid van het uitwerken van de risicobereidheid op het gebied van integriteit en de naleving van wet- en regelgeving. Een uitdagende taak omdat integriteit en compliance zich moeilijk laten kwantificeren. Daarnaast blijkt uit sancties van toezichthouders dat de risicobereidheidsverklaring en risicobereidheid voor integriteitsrisico's van financiële instellingen regelmatig tekortschieten. Uit de praktijk blijkt dat het bestuur vaak een grotere risicobereidheid heeft dan formeel vastgelegd. Signalen in de organisatie naar aanleiding van incidenten of negatieve resultaten naar aanleiding van compliance monitoring worden niet altijd opgepakt door het bestuur. Daarmee worden risico's dus impliciet en in sommige gevallen ook expliciet geaccepteerd. In dit artikel gaan wij in op wat risicobereidheid is, hoe je in de praktijk de risicobereidheid voor integriteit en naleving van wet- en regelgeving kan bepalen en wat dat betekent voor de organisatie. In het artikel gebruiken we twee voorbeelden om te illustreren hoe de uitwerking er in de praktijk zou kunnen uitzien.

The emergence of a rapidly changing business environment, marked by increased public policy and regulatory activity, is putting pressure on companies everywhere. The potential consequences of non-compliance are significant, and companies need to meet the expectations of regulators, consumers, investors, employees, the media, and the public. This increased scrutiny brings additional risks, including data privacy, cybersecurity, and environmental, social and governance ('ESG'), which cannot be ignored.
The Chief Ethics and Compliance Officer ('CCO') is at the center of these challenges, responsible for ensuring that the organization follows all applicable laws and regulations, and adheres to ethical and corporate governance standards. CCOs must also understand and manage risks, propose policies and procedures, and monitor for potential issues. The emergence of technology like Artificial Intelligence ('AI') and data analytics offers a wealth of opportunities to improve compliance performance, but also new risks. Compliance leaders must therefore work closely with their counterparts in other business functions to develop a comprehensive approach to risk management and ensure that all stakeholders' interests are duly considered. The KPMG Global CCO 2024 survey (excl the Netherlands) outlines the challenges that 765 CCOs face as well as their view on the future.

Bij besluitvorming in de bestuurskamers is het essentieel dat bestuurders en commissarissen streven naar het behartigen en maximaliseren van de belangen van al hun stakeholders, maar ook dat zij zich houden aan morele normen en waarden. Dit vereist het zorgvuldig navigeren door complexe situaties waarbij belangen soms conflicteren en morele waarden met elkaar in strijd kunnen zijn. Een 'morele weegschaal' is dan misschien ook een toepasselijkere metafoor dan een 'moreel kompas'. Terwijl een kompas een duidelijke richting aangeeft, suggereert een weegschaal een proces van afwegen, van balanceren tussen verschillende waarden en belangen. Ethische besluitvorming vaak gaat over het vinden van het meest verantwoorde evenwicht tussen concurrerende goeden, rekening houdend met de langetermijngevolgen van elke beslissing. Het begrip en de toepassing van goed-goed dilemma's is in dit verband bijzonder interessant. Goed-goed dilemma's belichten het feit dat ethische besluitvorming vaak gaat over de soms onmogelijke opgave om te kiezen tussen positieve morele normen, die elkaar soms uitsluiten en waarbij elk keuze implicaties heeft voor verschillende groepen stakeholders. In dit artikel worden vier categorieën van goed-goed dilemma's beschreven en geïllustreerd met casussen waarbij bestuurders en commissarissen gedwongen werden een keuze te maken.