Negen autoriteiten en inspecties hebben de handen ineen geslagen om het meldproces te verbeteren voor mensen die een misstand op het werk vermoeden. In de Wet bescherming klokkenluiders, die een jaar geleden in werking trad, zijn deze bevoegde autoriteiten aangewezen als extern meldkanaal voor klokkenluidersmeldingen. Het samenwerkingsprotocol dat de partijen ondertekenden, heeft als doel om het melders makkelijker te maken een eventuele misstand veilig te kunnen melden. Het Huis voor Klokkenluiders heeft een centrale en rapporterende rol binnen het netwerk van autoriteiten.

De toenemende aandacht voor integere omgangsvormen en sociale veiligheid op de werkvloer draagt er aan bij dat steeds meer mensen zich durven uit te spreken over misstanden waar zij op of door hun werk tegenaan lopen. Wanneer zij hier een melding van willen maken, gebeurt dat vaak eerst intern, bijvoorbeeld via een vertrouwenspersoon of een integriteitscommissie. Als een melding niet juist wordt opgepakt of een melder liever direct extern meldt, kan hij daarvoor terecht bij een autoriteit die bevoegd is op het terrein van de melding. In Nederland zijn daarvoor de Autoriteit Consument en Markt, de Autoriteit Financiële Markten, de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming, de Autoriteit Persoonsgegevens, De Nederlandsche Bank N.V., het Huis voor Klokkenluiders, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en de Nederlandse Zorgautoriteit wettelijk aangewezen.

Beeld: ©Huis voor Klokkenluiders

Bestuurders van de bevoegde autoriteiten

Meldingen eenduidig opvolgen

Om te voorkomen dat klokkenluiders spoorzoekers worden, werkt het Huis voor Klokkenluiders aan een samenhangend en herkenbaar stelsel. Daarin sluiten de werkzaamheden van de negen autoriteiten op elkaar aan, zodat meldingen op een eenduidige manier worden opgevolgd en indien nodig onderzocht. Afgesproken is dat de autoriteiten ontvangen meldingen waarvoor zij niet bevoegd zijn, met toestemming van de melder doorzenden naar de juiste instantie. Op deze manier wordt de klokkenluider niet ‘van het kastje naar de muur gestuurd’.

Rol Huis voor Klokkenluiders

Melders met een vermoeden van een misstand kunnen voor advies terecht bij het Huis voor Klokkenluiders. Daar wordt besproken welke rechten en plichten iemand heeft, wat hij eventueel binnen de eigen organisatie kan doen en wat het proces van intern of extern melden met zich meebrengt. Binnen het netwerk van de autoriteiten heeft het Huis voor Klokkenluiders een coördinerende en faciliterende rol inzake de Wet bescherming klokkenluiders. Daarnaast zal het Huis jaarlijks namens alle autoriteiten bijdragen aan de rapportage van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan de Europese Unie over de bescherming van personen die inbreuken op het Unierecht melden.