In deze bijdrage wordt onderzocht wat de beweging naar voren voor de Rechtspraak betekent. Allereerst komen de vijf pijlers waarop de beweging naar voren rust aan bod. Vervolgens wordt de beweging naar voren bezien vanuit het perspectief van twee belangrijke spelers: de rechter-commissaris en de voorzitter van de meervoudige strafkamer. In de afsluiting wordt gewezen op een aantal punten die verder doordacht of uitgewerkt zouden moeten worden, om te voorkomen dat de beweging naar voren een vlucht naar voren wordt.

Op grond van artikel 2.7.50 van het gemoderniseerde Wetboek van Strafvordering kan de officier van justitie de analyse van data in de toekomst uitbesteden aan een derde. Het bevel is tweeledig: het bewerken van data, en het verstrekken van de daardoor verkregen resultaten. Thema’s die blijken uit casus uit de huidige strafrechtspraktijk zijn illustratief voor de voor- en nadelen van deze nieuwe bevoegdheid, en de eisen die daaraan moeten worden gesteld.

Door de inzet van opsporingsbevoegdheden kunnen grote hoeveelheden data worden verkregen. In het gemoderniseerde Wetboek van Strafvordering wordt (vooralsnog) vastgehouden aan de gescheiden regeling van bevoegdheden tot vergaring van data (in het Wetboek van Strafvordering) en bevoegdheden tot analyse en verdere verwerking van (de vergaarde) data (in de Wet politiegegevens). De vraag is in hoeverre dit onderscheid in de context van digitale opsporing en het belang en de impact van gegevensanalyse nog houdbaar is. In de tweede plaats vragen wij aandacht voor een in het nieuwe Wetboek van Strafvordering geïntroduceerde nieuwe bevoegdheid tot het laten uitvoeren van de gegevensanalyse door derden, voorafgaand aan de verstrekking. Op de vraagstukken verbonden met beide situaties van data-analyse in het kader van de opsporing ga ik hierna, en ter introductie van de hiernavolgende bijdragen van Huisman en Stal, nader in.