Van alle rechtsgebieden mag het strafrecht zich vermoedelijk verheugen op de meeste media-aandacht. De politie en het OM communiceren voorafgaand, tijdens en na afloop van strafzaken dan ook zeer regelmatig met allerhande media over verdachten, zowel op eigen initiatief als in reactie op vragen. Dat brengt uiteraard de nodige risico’s met zich voor verdachten, onder meer als het gaat om hun recht op privacy en de (behandelingsdimensie van de) onschuldpresumptie (No 1998/391). In de afgelopen decennia heeft de Nationale ombudsman zich in totaal achttien keer gebogen over de (on)behoorlijkheid van dergelijke communicatie met de pers. Afgelopen jaar zijn daar nog eens twee rapporten bijgekomen (No 2023/037 en No 2023/050). Dit is voldoende aanleiding om dit jaar een blik te werpen op de algemene lijn die de ombudsman in al deze rapporten uiteenzet.

Het Wetboek van Strafvordering wordt gemoderniseerd. En door de komst van de Algemene verordening gegevensbescherming (2018) staat gegevensbescherming alom hoog op de agenda. Hoe verhouden die twee thema’s zich tot elkaar? En biedt de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens (samen met de Wet politiegegevens) de nodige verbinding tussen beide? Is er misschien behoefte aan een specifieke Gegevenswet voor het strafrechtelijk domein? Gegevensbescherming gaat over het primaire proces. Vanuit dat gezichtspunt worden in dit artikel enige legislatieve keuzes bekritiseerd en voorstellen gedaan voor de (her-)inrichting van de regelgeving in dit - nog nader te ontginnen - grensgebied.