Anti-corruptie
De Rijksrecherche en de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) hebben dinsdag 18 februari woningen en bedrijfspanden doorzocht in Rotterdam, Capelle aan den IJssel, Nieuwerkerk aan den IJssel, Middelburg en Sint Oedenrode. De doorzoekingen zijn een vervolg op een lopend onderzoek naar corruptie en fraude rondom aanbestedingen van de gemeente Rotterdam.
College van Beroep voor het bedrijfsleven 18 februari 2025, ECLI:NL:CBB:2025:73
Het CBb heeft geoordeeld dat SBM maar bij één gelegenheid heeft nagelaten om voorwetenschap openbaar te maken. De boete van 2 miljoen euro die door de AFM was opgelegd en door de rechtbank al was gehalveerd, is daarom verlaagd naar 675.000 euro.
Na een rocky start in 2019, door de afwijzing van procesafspraken in de Cymbal-zaak,1 heeft deze figuur sinds 2021 een enorme vlucht genomen en zijn procesafspraken niet meer weg te denken uit de strafrechtpraktijk. Inmiddels zijn er ook de nodige (opvallende) uitspraken en afspraken in zaken binnen het financieel-economisch strafrecht. In deze bijdrage deel ik enkele uitspraken die de laatste twee jaar mijn aandacht hebben getrokken.
Op 10 februari 2025 ondertekende president Trump een uitvoerend bevel met betrekking tot de handhaving van de Foreign Corrupt Practices Act (FCPA). Dit uitvoerend bevel:
pauzeert de handhaving van lopende FCPA-zaken en stopt de start van nieuwe zaken (behoudens uitzonderingen door de procureur-generaal) voor ten minste 180 dagen;
geeft de procureur-generaal opdracht om eerdere en lopende FCPA-zaken te herzien; en
draagt de procureur-generaal op om nieuwe richtlijnen uit te vaardigen voor toekomstige FCPA-handhavingsacties.
Het OM wil de mogelijkheden die de strafbeschikking biedt optimaal gaan benutten. Met andere woorden: het OM gaat minder dagvaarden en meer strafbeschikkingen opleggen. Zodat alleen die strafzaken bij de strafrechter terecht komen waarin dat, gelet op de ernst van het strafbare feit, noodzakelijk is. Het gaat bij dit nieuwe beleid om de grootste zaakstroom: de aanpak, behandeling en afdoening van zaken onder de noemer ‘veel voorkomende criminaliteit’ (VVC), feiten die zijn gepleegd door volwassenen. In Straf en executie: tussen wettelijk ideaal en de rechtspraktijk licht Rinus Otte, voorzitter College Procureurs-generaal de achtergrond van het nieuwe beleid toe.
Nederland is in 2024 opnieuw een punt kwijtgeraakt in de Corruption Perceptions Index (CPI) van Transparency International, wereldwijd de meest gebruikte ranglijst om corruptie in de publieke sector in kaart te brengen. Hoewel Nederland nog net in de top 10 blijft staan, daalt ons land dit jaar van plaats 8 naar 9. Transparency International Nederland roept de regering-Schoof op maatregelen te nemen.
De Wbk en het Huis voor Klokkenluiders zijn nog lang niet bij iedereen bekend. Hierdoor weten potentiële melders niet dat zij beschermd worden als zij te goeder trouw een misstand melden. Dit draagt niet bij aan de bereidheid om te melden. Dat schrijft het Huis in haar jaarplan voor 2025. Ook ontvangt het Huis verzoeken die buiten de kaders van de wet vallen en niet door het Huis in behandeling kunnen worden genomen. Dit leidt tot teleurstellingen.
Op 31 januari 2025 is door Minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) antwoord gegeven op kamervragen van kamerleden Palmen en Van Nispen over het schenden van het verschoningsrecht door het OM. De aanleiding is een schikking tussen het OM, advocatenkantoor Stibbe en een vermogensbeheerder in de zaak Castor. De minister erkent dat er fouten zijn gemaakt door het Openbaar Ministerie bij de omgang met geheimhoudersinformatie, maar plaatst dit binnen de context van een bredere juridische onduidelijkheid. Zijn houding is defensief maar pragmatisch: hij verdedigt de processtrategie van het OM en de landsadvocaat, maar benadrukt tegelijkertijd dat er lering wordt getrokken uit de zaak.
