De dienst van een werknemer van een kalksteenfabriek zat er bijna op. Vermoedelijk wilde hij nog een laatste klus afmaken. Daarbij ging hij een draaiende machine in, zonder dat de beveiliging aansloeg. Dit werd de medewerker fataal. Hij werd binnen de beveiligde omgeving van de machine bekneld en overleden aangetroffen tussen de vacuümzuiger en een transportband van een zaaglijn. Het OM verwijt de werkgever in het Arbo veiligheidsbeleid verwijtbare steken te hebben laten vallen en eist voor de rechtbank Den Bosch een geldboete van 150.000 euro tegen de kalksteenfabriek.

Een (dodelijk) ongeval met bewegende delen van machine, een soort zaak die we de afgelopen jaren vaker hebben gezien. Telkens blijkt dat machinebeveiligingen onvoldoende zijn, dat deze door werknemers op de werkvloer kunnen worden omzeild, het management hiervan vaak wetenschap heeft, onvoldoende toezicht heeft gehouden en niet tijdig de machineveiligheden heeft aangepast om ‘work arounds’ te voorkomen.

Het Nederlandse bedrijfsleven zou hier volgens de officier veel alerter op moeten zijn. Hij hoopt dat de publiciteit over deze strafzaak bijdraagt aan een pro-actiever veiligheidsbewustzijn in het bedrijfsleven en roept bedrijven op om actief aan de slag te gaan met deze materie. Hij verwijst in dit verband naar het RIVM rapport Van gewenning naar erkenning, een verdiepend onderzoek naar honderd ernstige arbeidsongevallen met machines.

Accidents waiting to happen

In de zaken die wij zien is volgens de officier vaak sprake van een mate van eigen schuld bij het slachtoffer. Het gedrag van de werknemer blijkt echter moeilijk te beïnvloeden en daarom is het de primaire verantwoordelijkheid van de werkgever om afwijkend gevaar zettend gedrag van de werknemer zo veel mogelijk onmogelijk te maken.

In veel gevallen gaat het niet over ongelukken maar over “accidents waiting to happen”. Situaties waarin de werkgever tekort schiet voor wat betreft het niet nakomen van haar wettelijke Arbo verplichtingen waardoor het niet de vraag is óf een ongeval zal plaatsvinden maar wanneer het ongeval zal plaatsvinden. Kortom, geen ongelukken maar veiligheidsmisdrijven, aldus de officier.

Ontbreken veiligheidsprotocol

De vacuümzuiger waarmee de betreffende machine in deze zaak werkte liet continu stukken steen vallen. Hierdoor raakte de zaagmachine vervuild met kleine stukjes steen die de werknemers er handmatig uit moesten halen. Uit onderzoek is gebleken dat er verschillende manieren waren om hiervoor binnen de beveiligde ruimte van de zaaglijn te komen zonder dat de machines automatisch werden uitgeschakeld. Het was de werknemers bekend dat de machine gevaarlijk was en dat je niet in een draaiende machine mocht komen maar de specifieke risico’s verbonden aan de machines waren niet bekend en een vast veiligheidsprotocol om de machine schoon te maken ontbrak.

Ernst van de feiten

“Dat één zager door één foute beslissing of één foute handeling, het met zijn leven moet bekopen, dat zou niet mogelijk moeten zijn. Dat is precies wat de Arbeidsomstandighedenwetgeving probeert te voorkomen. De kalksteenfabriek droeg als werkgever de verantwoordelijkheid voor de veiligheid en het welzijn van haar werknemers op de werkplaats en was uit dien hoofde verplicht om passende maatregelen te treffen tegen de op de werkvloer aanwezige gevaren, deze juist in te schatten en adequaat toezicht de houden op de toepasselijke regels. Dit heeft de fabriek nagelaten.“, aldus de officier.

Strafeis

Bij het bepalen van de eis heeft de officier rekening gehouden met de ernst van het feit, de grootte van de onderneming en het feit dat het bedrijf na het ongeluk actie heeft ondernomen om de veiligheid te verbeteren. Van een dergelijk groot concern als het hier betreft mag je verwachten dat het Arboveiligheidsbeleid tip top in orde is. Een geldboete van 150.000 euro vindt de officier hier dan ook op zijn plaats.

De rechtbank doet over 14 dagen uitspraak.

Bron: OM