Vorige week heeft de Commissie burgerlijke vrijheden het concept voor het onderhandelingsmandaat voor strengere regels tegen corrupte in de EU goedgekeurd.

Het voorstel, dat werd aangenomen met 63 stemmen voor, twee tegen en twee onthoudingen, bouwt voort op het ontwerp van de Europese Commissie voor een anticorruptierichtlijn die het bestaande wetgevingskader dient te versterken.

Een breder toepassingsgebied en een strengere aanpak

Europarlementariërs wijzigden de anti-corruptie bepalingen om meer “personen van belang” te bestrijken, waaronder "elke persoon belast met taken van openbaar belang of belast met een openbare dienst". Europarlementariërs willen dat topambtenaren van de EU, d.w.z. Europarlementariërs, commissarissen en de voorzitter van de Europese Raad, worden toegevoegd aan de categorie "hoge ambtenaren" en worden onderworpen aan strengere regels. Er werden ook bepalingen opgenomen voor militaire functionarissen, hogere leidinggevenden van staatsbedrijven en leidinggevende functionarissen van politieke partijen die vertegenwoordigd zijn in een parlement.

De Europarlementariërs maakten de voorgestelde straffen ook strenger, met name met betrekking tot de mogelijkheid van een overtreder om een openbaar ambt te bekleden en uitsluiting van toegang tot overheidsfinanciering. Ze omvatten anticorruptiemaatregelen om belangenconflicten aan te pakken (bijv. ad hoc bekendmaking van nieuwe conflicten, sancties voor het niet melden van aanzienlijke activa), lobbyen (zoals minimumvereisten om informatie bekend te maken en verplichte registratie van belangenvertegenwoordigers), draaideuren (regulering en beperking van tewerkstelling na een bepaalde termijn voor overheidsambtenaren), en om misdrijven zoals het verbergen van informatie, ambtsmisbruik en illegale politieke financiering strafbaar te stellen. Er worden speciale bepalingen toegevoegd voor overheidsopdrachten en politieke financiering om openbaar toezicht mogelijk te maken door een betere toegang tot informatie.

Onafhankelijke organen versterken en specifieke kwesties aanpakken

De lidstaten zouden met anticorruptiestrategieën moeten komen, terwijl de EU-instellingen en -agentschappen ook passende preventieve maatregelen zouden moeten nemen, volgens de tekst, waaronder het opzetten van gespecialiseerde onafhankelijke organen in overeenstemming met de normen die zijn vastgelegd in de EU-wetgeving. Europarlementariërs eisen ook dat de Commissie een EU-corruptiebestrijdingscoördinator aanstelt en een jaarlijks EU-corruptiebestrijdingsverslag opstelt.

Specifieke punten die in het ontwerpmandaat zijn opgenomen:

een verbod op staatsburgerschap en verblijf door investeringsregelingen;
een verbod op het verlenen van gratie of amnestie aan personen voor corruptiegerelateerde misdrijven
strengere regels voor de aansprakelijkheid van rechtspersonen
het deel van de schadevergoeding dat moet worden betaald, afstemmen op de omvang van het misdrijf
beperking van de voorrechten en immuniteiten tot handelingen die zijn verricht in de uitoefening van officiële taken en tijdens de ambtsperiode;
de rechten en schadeloosstelling van slachtoffers, alsmede het recht van het publiek om deel te nemen aan de procedure;
de schorsing of overplaatsing van ambtenaren; en
de juiste uitoefening van discretionaire bevoegdheden met betrekking tot vervolgingen.

Volgende stappen

Het onderhandelingsmandaat zal naar verwachting worden goedgekeurd in de plenaire vergadering van 26-29 februari, waarna het Parlement klaar is om de onderhandelingen met de lidstaten over de definitieve vorm van de wetgeving te starten.