Het nieuwe EU-kader voor de screening van buitenlandse directe investeringen is op 10 april 2019 officieel in werking getreden.

Het nieuwe kader, dat gebaseerd is op een voorstel van de Europese Commissie van september 2017, zal een grote rol spelen bij het waarborgen van de veiligheid en de openbare orde in Europa in relatie tot buitenlandse directe investeringen in de Unie.

Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie, zei hierover:

“Dit nieuwe kader zal Europa helpen zijn strategische belangen te verdedigen. We hebben toezicht nodig op de aankopen van buitenlandse ondernemingen die zich richten op Europa's strategische activa. Ik wil dat Europa open blijft staan voor zakendoen, maar ik blijf zeggen dat wij geen naïeve aanhangers van vrije handel zijn. Het feit dat dit voorstel bijna in recordtijd is goedgekeurd en in werking is getreden, laat zien dat we vastberaden zijn en altijd de daad bij het woord voegen als het gaat om de verdediging van de Europese belangen."

Binnen het nieuwe kader:

wordt een samenwerkingsmechanisme opgezet waarmee de lidstaten en de Commissie informatie kunnen uitwisselen en hun bezorgdheid over specifieke investeringen kunnen uiten;
zal de Commissie adviezen kunnen uitbrengen als de veiligheid of de openbare orde van meer dan één lidstaat door een investering in het gedrang komt of als een investering een project of programma dat voor de hele EU van belang is, zoals Horizon 2020 of Galileo, zou kunnen ondermijnen;
zal internationale samenwerking op het gebied van de screening van investeringen worden aangemoedigd, o.a. via het delen van ervaringen, beste praktijken en informatie met betrekking tot punten van gemeenschappelijke zorg;
zullen bepaalde vereisten worden vastgesteld voor lidstaten die op nationaal niveau een screeningmechanisme wensen te handhaven of in te voeren. De lidstaten hebben ook nog steeds het laatste woord wanneer de vraag rijst of een specifieke investeringsoperatie al dan niet moet worden toegestaan op hun grondgebied;
zal rekening worden gehouden met de noodzaak om binnen korte, ondernemingsvriendelijke termijnen en met inachtneming van strikte geheimhoudingsvereisten te werken.

Van nu af aan moeten de EU-lidstaten hun nationale mechanismen voor de screening van investeringen aan de Commissie melden. Momenteel hebben 14 lidstaten nationale screeningmechanismen ingesteld. Verschillende lidstaten zijn bezig hun screeningmechanismen te hervormen of nieuwe mechanismen aan te nemen.

De Commissie en de EU-lidstaten zullen de komende 18 maanden de nodige maatregelen treffen om ervoor te zorgen dat de EU de verordening inzake de screening van investeringen met ingang van 11 oktober 2020 volledig kan toepassen. Daarbij gaat het met name om het opzetten van het nieuwe EU-brede samenwerkingsmechanisme, waarmee de lidstaten en de Commissie informatie kunnen uitwisselen en hun eventuele zorgen rond specifieke buitenlandse investeringen aan de orde kunnen stellen. Een paar voorbeelden van nog uit te voeren taken:

het opzetten van formele contactpunten in elke lidstaat en bij de Commissie ten behoeve van informatie-uitwisseling en analyse;
het opzetten van beveiligde kanalen tussen de lidstaten en de Commissie voor de uitwisseling van informatie over buitenlandse directe investeringen;
de invoering van de vereiste procedures voor de lidstaten en de Commissie om snel te kunnen reageren op zorgen rond buitenlandse directe investeringen en adviezen uit te kunnen brengen;
de voortzetting van de beleidssamenwerking met relevante partnerlanden op het gebied van de screening van buitenlandse directe investeringen.

Achtergrond

Het voorstel om het eerste Europese kader voor de screening van buitenlandse directe investeringen op te zetten, werd door voorzitter Juncker aangekondigd in zijn toespraak over de Staat van de Unie in 2017. Nadat het Europees Parlement en de Raad er op 19 maart 2019 hun goedkeuring aan hadden gegeven, is de nieuwe EU-wetgeving nu in werking getreden.

De EU heeft één van de meest open investeringsregelingen ter wereld, zoals door de OESO in haar investeringsrestrictiviteitsindex werd erkend. De EU is 's werelds belangrijkste bestemming voor buitenlandse directe investeringen: eind 2017 waren investeerders uit derde landen goed voor 6 295 miljard euro aan buitenlandse directe investeringen in de EU — wat Europa 16 miljoen directe banen opleverde.

Meer informatie