FIOD twee jaar actief binnen internationale samenwerking J5

Vijf internationale fiscale opsporingsdiensten vieren deze week het tweejarige bestaan van de Joint Chiefs of Global Tax Enforcement (J5). De J5 bestaat uit de Australian Taxation Office (ATO), de Canada Revenue Agency (CRA), de Nederlandse Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD), Her Majesty's Revenue & Customs (HMRC) uit het Verenigd Koninkrijk en de Internal Revenue Service Criminal Investigation Division (IRS-CI) uit de Verenigde Staten.

Door gebruik te maken van elkaars sterke punten, richtte de J5 zich aanvankelijk op facilitators van fiscale en financieel economische criminaliteit en virtuele valuta. Daarnaast op platforms waardoor de landen op een efficiëntere manier informatie met elkaar kunnen delen. Dit gebeurt binnen de kaders van de specifieke wetgeving in de deelnemende landen. “De J5 is meer dan de directeuren die deze samenwerking twee jaar geleden zijn begonnen; een duurzaam netwerk. Samen zijn we sterker!” aldus Bert Langerak, directeur opsporing van de FIOD.

In de twee jaar sinds de oprichting van de J5 hebben er al honderden gegevensuitwisselingen tussen de J5-partners plaatsgevonden, waarbij in het afgelopen jaar meer gegevens zijn uitgewisseld dan in de voorgaande tien jaar bij elkaar. Het feit dat elke J5-lidstaat zijn eigen sterke punten en vaardigheden bijdraagt, versterkt de doeltreffendheid en het succes van de J5. De J5-partners zijn nieuwe zaken gestart en hebben bestaande zaken verder kunnen uitwerken. Operationele resultaten is het doel van de samenwerking en de eerste resultaten beginnen zich nu af te tekenen.

Deskundigen uit de J5-lidstaten hebben aanwijzingen gezien dat belastingontduikers zich van steeds complexere methoden bedienen om hun misdragingen te verhullen; zo zetten ze in verschillende rechtsgebieden diverse mechanismen en constructies op, om hun voordeel te doen met de geheimhouding en gunstige regelgeving aldaar. Gewapend met deze informatie past de J5 zich voortdurend aan de laatste criminele methoden en veranderende gedragingen aan om de prioriteiten voor de gezamenlijke operationele activiteiten vast te stellen en op die manier dit dynamische bedreigingenlandschap aan te pakken.

Sinds de oprichting van de organisatie hebben twee J5-landen zogeheten "Challenges" georganiseerd, die zijn gericht op het ontwikkelen van operationele samenwerking. De eerste J5 Challenge werd in 2018 door de FIOD georganiseerd in Utrecht. Hier kwamen vooraanstaande datadeskundigen, technologiedeskundigen en rechercheurs uit alle J5-lidstaten bij elkaar om gezamenlijk personen op te sporen die de kost verdienen met het faciliteren van internationale fiscale criminaliteit. Tijdens het evenement zijn hulpmiddelen, platforms, technieken en methoden geïnventariseerd, ontwikkeld en getest die bijdragen aan de missie van de J5 om facilitators van belastingfraude met offshore-constructies te identificeren. In het jaar daarop werd in Los Angeles de tweede Challenge gehouden. Daarbij kwamen onderzoekers, cryptovalutadeskundigen en datawetenschappers bijeen om wereldwijd belastingcriminelen op te sporen.

Vorig jaar organiseerden de Verenigde Staten en de Wereldbank een cybertraining in Washington, DC, waaraan meer dan 120 rechtshandhavingspartners uit ongeveer 20 landen deelnamen om nieuwe ontwikkelingen rond cybercriminaliteit, virtuele valuta, blockchain en het dark web aan te pakken. Om ervoor te zorgen dat de J5-lidstaten bij hun samenwerking gebruik maakten van alle beschikbare rechtshandhavings- en juridische middelen, zijn er bovendien in Sydney en Nederland trainingssessies gehouden over de internationale elementen van de Britse wetgeving inzake organisatiecriminaliteit en de vervolgingsmogelijkheden die advocaten en openbare aanklagers ten dienste staan.

Na twee jaar samenwerking, gegevensuitwisseling en een snellere behandeling van zaken begon de J5 begin 2020 operationele resultaten te zien. De J5-lidstaten namen deel aan een wereldwijd gecoördineerde actiedag om een einde te maken aan het vermoedelijke faciliteren van offshore belastingontduiking. De actie was onderdeel van een onderzoek door de verschillende landen naar een internationale financiële instelling in Midden-Amerika die verdacht wordt van het faciliteren van witwassen en belastingontduiking voor klanten over de hele wereld. Naar aanleiding van doorzoekingen, verhoren en dagvaardingen zijn in alle landen belangrijke bewijsmiddelen, inlichtingen en informatie verzameld en gedeeld. Dit onderzoek loopt nog.

Vorige week werd in Duitsland een Roemeense man aangehouden die vermoedelijk faciliteerde bij het plegen van fraude binnen het BitClub Network. Dit is een cryptovaluta-mining-constructie die op zijn minst USD 722 miljoen waard is. Dit is een van de eerste cryptozaken die onder de J5-paraplu werd aangepakt en kwam voort uit samenwerking met Nederland tijdens de Challenge in Los Angeles in 2019.

Naast de werkzaamheden van de groep met betrekking tot facilitators en virtuele valuta heeft de J5 zich ook toegelegd op platforms via welke de lidstaten op een meer georganiseerde wijze informatie met elkaar kunnen delen. FCInet is zo'n platform waarin alle lidstaten hebben geïnvesteerd. FCInet is een gedecentraliseerd, virtueel computernetwerk dat diensten in staat stelt om data anoniem te vergelijken, te analyseren en uit te wisselen. Het helpt gebruikers om de juiste informatie in realtime te verkrijgen en stelt diensten uit verschillende rechtsgebieden in staat om samen te werken, terwijl elkaars lokale autonomie wordt gerespecteerd. Organisaties kunnen informatie koppelen, zonder dat ze data of het beheer aan een centrale database hoeven over te dragen. FCInet verzamelt geen data, maar koppelt data.

De J5 is in 2018 tot stand gekomen naar aanleiding van een oproep van de Taskforce  voor fiscale criminaliteit van de OESO. De lidstaten werken samen om informatie te verzamelen, inlichtingen uit te wisselen en gecoördineerde acties te verrichten. Als gevolg daarvan is er in elk land inmiddels aanzienlijke vooruitgang geboekt in de strijd tegen grensoverschrijdende fiscale criminaliteit.

Meer informatie over de J5 is te vinden op de website van de IRS.