Het Openbaar Ministerie heeft in de rechtbank in Den Bosch gevangenisstraffen van vijf en twee jaar geëist tegen twee (voormalige) bestuurders van goede doelen stichtingen. Het OM verwijt hen valsheid in geschrift en verduistering van 8,6 miljoen euro. Het OM eiste op zitting ook ontneming van het crimineel verdiend vermogen en een jarenlang verbod voor verdachten om nog een bestuursfunctie te vervullen.

De verdachten hebben het vertrouwen dat zij kregen van de stichtingen op zeer ernstige wijze beschaamd, zei de officier op zitting: “Door dit soort affaires wordt het publieke vertrouwen in goede doelen-stichtingen ernstig aangetast. De besturen en stichtingen waar alles wel volgens de regels gaat, lijden onder de negatieve aandacht die uitgaat van dit soort malafide bestuurders.”

Het onderzoek door de FIOD startte naar aanleiding van informatie van de belastingdienst. De twee verdachten vervulden al in 2007 bestuursfuncties bij de vier goede doelen stichtingen Continuendo Musarte Foundation (Musarte), Dijkverzwaring, Liberty en Dioraphte. Deze betreffen allemaal stichtingen die voor een goed doel zijn opgezet en waarvoor ook een zogenaamde ‘ANBI status’ was aangevraagd. Met een dergelijke status hoeven goede doelen minder belasting te betalen over ontvangen giften. De 59-jarige hoofdverdachte was bestuursvoorzitter van de stichtingen. De 68-jarige verdachte was op verzoek van de hoofdverdachte penningmeester en secretaris.

Uit onderzoek blijkt dat verdachten jarenlang met valse facturen de stichtingen in totaal miljoenen euro’s aan vergoedingen lieten betalen voor uitgevoerde (bestuurs-)werkzaamheden. Dat terwijl de bestuursfuncties onbezoldigd en hooguit met een onkostenvergoeding zouden moeten plaatsvinden. De omschrijvingen op de facturen zouden opzettelijk vaag gehouden zijn, zodat de belastingdienst en andere derden of bestuursleden de facturen niet op juistheid konden controleren. Daarom zijn de facturen volgens het OM als vals aan te merken. Op deze wijze verduisterden de verdachten gezamenlijk in totaal 8.604.265 euro: “Geld dat normaal gesproken grotendeels ten goede was gekomen aan goede doelen” zei de officier op zitting. Ook werd volgens het OM op valse gronden door de hoofdverdachte de ANBI status aangevraagd voor de stichtingen, terwijl de stichtingen niet aan alle voorwaarden voor een ANBI status voldeden.

Ernstige feiten

Door hun handelen hebben verdachten de belastingdienst, het belastingadvieskantoor waarvoor hoofdverdachte werkte, de donateurs en de maatschappij bedot, zei de officier op zitting: “De hoofdverdachte heeft, terwijl hij als voorzitter voor goede doelenstichtingen werkte, gedurende 5 jaar valse facturen laten schrijven voor het extreem hoge bedrag van 6.563.137 euro. Dat is gemiddeld een bedrag van 1,3 miljoen euro per jaar.” Hij liet dit – tegen afspraken met het belastingadvieskantoor waarvoor hij ook werkte- uitbetalen op facturen van zijn werkgever. De hoofdverdachte heeft volgens het OM mede door de hoge bedragen, die hij bij de stichtingen factureerde, zijn baan bij het belastingadvieskantoor en zijn winstuitkering als partner van het kantoor van ongeveer 1.000.000 euro per jaar veiliggesteld: “Hij werd door zijn hoge omzet uit de stichtingen door zijn werkgever met rust gelaten en kon intussen mooie nieuwe projecten scouten en reisjes maken naar Afrika op kosten van de stichtingen.” Het OM neemt de hoofdverdachte ook kwalijk dat hij de belangen van de stichtingen in gevaar gebracht door bij de aanvraag van de ANBI-status voor de stichtingen valsheid in geschrifte te plegen: “Hij heeft hiermee het risico in het leven geroepen dat de belastingdienst zou ingrijpen en dat er vanuit het stichtingsvermogen alsnog afgerekend zou moeten worden met de fiscus. De stichtingen hadden dan alsnog schenkrecht (tegen een tarief oplopend tot 40%) moeten betalen over een bedrag van 124.800.356,- euro dat in de loop van de jaren geschonken is aan de stichtingen. Het is enkel de keuze van de fiscus geweest om dit niet te doen om zodoende de continuïteit van de stichtingen niet in gevaar te brengen.” De verdachte heeft tot op dit moment nog geen cent terugbetaald aan de stichtingen. Hij betaalde ook niet aan zijn werkgever, die er na zijn ontslag alles aan heeft gedaan om de stichtingen schadeloos te stellen. Mede daarom vindt het OM een gevangenisstraf van vijf jaar passend. Ook eiste het OM een bestuursverbod voor verdachte voor de duur van drie jaar en het OM eist dat hij het crimineel verdiende bedrag van 7.474.767 euro betaalt aan de staat.

Zijn medeverdachte en diens BV hebben in totaal 2.041.128 euro gedeclareerd bij de stichtingen, zo blijkt uit berekeningen van de FIOD. De officier laakte op zitting de manier waarop de verdachte zijn functie vervulde: “De taak van een penningmeester is, om samen met de bestuursleden, te zorgen dat de gelden van de stichtingen goed beheerd worden. De penningmeester is degene die in het bijzonder er voor moet zorgen dat de gelden van de stichting rechtmatig en doelmatig worden aangewend.” Dat is niet gebeurd. In tegenstelling. Hij betaalde zichzelf een buitensporig salaris. Daarnaast heeft ook deze verdachte de stichtingen op geen enkele wijze schadeloos gesteld. Mede daarom vindt het OM een gevangenisstraf van twee jaar passend. Daarnaast eiste het OM ook een bestuursverbod voor de duur van drie jaar en een ontneming van 756.033 euro. Tegen zijn bedrijf eiste het OM een geldboete van 150.000 euro en een ontneming van 956.931 euro.

De rechtbank zal na sluiting van de zitting bekend maken wanneer zij uitspraak doet.

Bron: OM