Recente onderzoeken naar de uitvoering van het Besluit risico’s zware ongevallen 1999 (‘Brzo’) laten zien dat de kwaliteit van het toezicht op het Brzo de afgelopen jaren fors is verbeterd, maar dat dringend behoefte bestaat aan uniformering van de gezamenlijke handhavingstrategie en het beter op elkaar te laten aansluiten van het bestuursrecht en het strafrecht.

De LAT RB, inmiddels opgevolgd door het Brzo+2, heeft handhaving daarom als één van de belangrijkste thema’s opgepakt. Daarbij heeft de LAT RB de mogelijkheden van uniforme werkwijzen en procedures voor de gezamenlijke handhaving van het Brzo onderzocht. Aanbevelingen hierover zijn meegenomen in de in 2013 in werking getreden Landelijke Handhavingstrategie Brzo 1999 waarmee is beoogd dat overtredingen van het Brzo altijd door handhaving worden gevolgd en voor gelijksoortige overtredingen dezelfde sanctiemiddelen worden toegepast. Belangrijk uitgangspunt van uniforme handhaving is het delen van kennis tussen de handhavende instanties. Ter facilitering van informatiedeling is zeer recent de Inspectieview Milieu (‘IvM’) ‘live’ gegaan, een virtueel dossier waarin inspecteurs informatie over inspectieobjecten kunnen raadplegen. Deze informatie is voor toezichthouders en handhavers toegankelijk via een beveiligde website. De informatie, zoals de resultaten van inspecties, is afkomstig van de inspectiediensten die hun data hiervoor beschikbaar stellen. Inspectie Leefomgeving en Transport, Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, DCMR Milieudienst Rijnmond en Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid hebben in november 2013 de Aansluitovereenkomst bij de Inspectieview Milieu ondertekend en kunnen nu daadwerkelijk informatie digitaal met elkaar uitwisselen. Ook het Openbaar Ministerie en de politie staan op de nominatie om zich aan te sluiten. IvM moet geautoriseerde gebruikers een geïntegreerd beeld van de beschikbare informatie over een inspectieobject (bedrijf, persoon of inrichting) geven en over het nalevingsgedrag op basis van de deelnemende bronnen. Verwezen wordt naar de heldere animaties op http://www.informatieuitwisselingmilieu.nl. Zowel in de Landelijke Handhavingstrategie als in het IvM is meer uniforme handhaving en daarmee onder andere betere afstemming en uitwisseling van informatie beoogd.

Tegen deze achtergrond is dit artikel geschreven. In hoofdstuk 2 wordt het wettelijk kader van de relevante wet- en regelgeving uiteengezet. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 nader ingegaan op de inspectie en het toezicht op de naleving van de relevante bepalingen. Wij beperken ons daarbij tot de traditionele vorm van toezicht: verticaal toezicht (de ‘top – down’-benadering). Wel wordt momenteel nagedacht over het invoeren van een vorm van horizontaal toezicht voor risicovolle bedrijven, waarbij bedrijven meer zelfregulerend optreden en nauwer met de toezichthouders samenwerken. Hoofdstuk 4 bevat een uiteenzetting over de bestuursrechtelijke handhaving waarna in hoofdstuk 5 de strafrechtelijke handhaving beschreven staat. In hoofdstuk 6 wordt de openbaarmaking van Brzo-stukken uiteengezet. Tot slot bevat hoofdstuk 7 een conclusie.