Huis voor Klokkenluiders wil snel handhavings- en sanctiebevoegdheid
/Een betere bescherming van melders van een vermoeden van een misstand, vraagt om versterking van het wettelijk kader en de positie van het Huis. Daarom heeft het Huis voor Klokkenluiders bij de informateurs om aandacht gevraagd voor het snel in werking laten treden van de toezegde handhavings- en sanctiebevoegdheid van het Huis. Daarnaast vraagt het Huis om in de wet een centrale en rapporterende rol op te nemen voor het Huis binnen het netwerk van bevoegde autoriteiten. Dit zijn acht autoriteiten en toezichthouders, die in de Wet bescherming klokkenluiders zijn aangewezen als extern meldkanaal.
Het beroep op het huis neemt steeds meer toe. In 2023 nam het aantal adviesverzoeken met meer dan 50% toe, net als het aantal werkgevers dat het Huis om informatie vroeg. De toenemende aandacht voor integere omgangsvormen en sociale veiligheid op de werkvloer dragen daar aan bij. Desondanks ziet het Huis dat werkgevers nog lang niet altijd doordrongen zijn van het belang en hun plicht om te zorgen voor een veilige meldomgeving en het correct behandelen van melders die in het maatschappelijk belang hun vinger durven opsteken. Het Huis heeft tanden nodig en een herkenbare, centrale rol om de bescherming van klokkenluiders in Nederland te verbeteren.
Sanctiebevoegdheid
Bij amendement heeft de Tweede Kamer het Huis de bevoegdheid gegeven om werkgevers te sanctioneren als zij geen verplicht intern meldkanaal in hun organisaties hebben, als zij melders benadelen vanwege hun melding, of aanbevelingen van de afdeling Onderzoek van het Huis niet opvolgen. Wat het Huis betreft, zou er ook gehandhaafd moeten kunnen worden als het gaat om andere bepalingen uit de wet over de positie van melders, zoals de vertrouwelijkheid van hun melding, de mogelijkheid anoniem te melden of het verbod op zwijgbedingen. De wet mag immers niet vrijblijvend zijn. Het is belangrijk dat het Huis, als hoeder van de wet, die handhavende en sanctionerende bevoegdheid snel krijgt.
Sterk centraal stelsel
Klokkenluiders zouden geen spoorzoekers moeten zijn. Het is van groot belang dat de bevoegde autoriteiten adequaat en eenduidig meldingen opvolgen en zo nodig onderzoeken. Het Huis vindt het daarbij essentieel dat er een sluitend stelsel wordt gevormd waarin melders zich verzekerd weten van toegang tot een plek om veilig te melden. Het Huis wil zich inzetten om voor de externe meldkanalen een uniforme werkwijze te bevorderen bij de bevoegde autoriteiten en daarbij de kwaliteit van het gehele stelsel bewaken.
