De Tweede Kamer gaat er beter op toezien dat de Kamerleden zich houden aan de integriteitsregels. Een overgrote meerderheid steunt een voorstel daartoe van het dagelijks bestuur van de Kamer. Er is nog wel discussie over de precieze uitwerking.

De Tweede Kamer heeft al in een eerder overleg besloten een gedragscode en integriteitsregels te willen. Daarom heeft het dagelijks bestuur van de Kamer, het Presidium onder leiding van Kamervoorzitter Arib, daar een voorstel voor ingediend. Een ruime meerderheid verwelkomt de nieuwe code en regels, maar er zijn ook nog vragen.

Gedragscode

De code bevat de volgende gedragsregels:

Het Kamerlid oefent zijn ambt uit in onafhankelijkheid en in het algemeen belang.
Het Kamerlid accepteert geen gift of gunst die bedoeld is om zijn handelen in het ambt te beïnvloeden.
Het Kamerlid voldoet aan de registratieverplichtingen die het ambt hem oplegt.
Het Kamerlid gebruikt in het ambt verkregen informatie niet voor persoonlijke belangen en waarborgt, indien van toepassing, het vertrouwelijke karakter ervan.
Het Kamerlid handelt conform de regels van de Kamer.

De Kamer had deze gedragsregels eigenlijk al, legt Kamervoorzitter Arib namens het Presidium uit, maar het toezicht en de handhaving waren niet echt goed geregeld. Dat gaf onduidelijkheid voor zowel Kamerleden als burgers. Deze aanpassing versterkt volgens haar het vertrouwen in en het gezag van het parlement.

Dat gevoel wordt breed gedeeld in de Kamer. Özütok (GroenLinks) is blij dat "normen die al een leidraad waren nu gecodificeerd worden". Volgens Van Otterloo (50PLUS) helpt de gedragscode Kamerleden in de voorbeeldfunctie die zij hebben.

Markuszower (PVV) denkt juist dat de gedragscode gebruikt kan worden om ervoor te zorgen "dat de elite de macht houdt" en om Kamerleden de mond te snoeren. Maar volgens Kuiken (PvdA) gaat het om de beoordeling van gedragingen van Kamerleden, niet om wat ze zeggen.

Arib legt uit dat een gedragscode "heel normaal" is: alle parlementen waarmee wij ons vergelijken hebben ook gewoon regels, toezicht en sancties.

College

Het Presidium stelt voor om een onafhankelijk college van onderzoek in te stellen, dat toeziet op de naleving van de integriteitsregels door Kamerleden. Het college kan ook sancties voorstellen. Of die sancties worden opgelegd bepaalt de Kamer uiteindelijk zelf, benadrukt Arib.

Schorsing en klachten

Een van de sancties die het college kan voorstellen is schorsing van een Kamerlid voor maximaal een maand. Bisschop (SGP) en Van Gent (VVD) maken daar bezwaar tegen: dat is ingrijpen in het democratisch recht van de Kamer en daarmee blokkeer je een Kamerlid in het doen van zijn werk.

Volgens de nieuwe code kan straks ook iedereen een klacht tegen een Kamerlid indienen. Ook dat gaat Van Gent (VVD) en Bisschop (SGP) te ver. Zij vinden dat alleen Kamerleden klachten over andere Kamerleden moeten kunnen indienen. Özütok (GroenLinks) werpt tegen dat je daarmee bijvoorbeeld Kamer- en fractiemedewerkers de mogelijkheid ontneemt om een klacht in te dienen.

Van der Molen (CDA) en Sneller (D66) vinden dat er voldoende zorgvuldigheidsregels zijn afgesproken rond het indienen van klachten. Zij denken niet dat het college "overstelpt zal worden met klachten", zoals Van Gent (VVD) en Bisschop (SGP) vrezen.

Ook het Presidium denkt dat de gekozen werkwijze een goede manier is om klachten in behandeling te nemen en voldoende waarborgen bevat.

De Kamer stemt op 22 september over het voorstel.