Kamer stemt in 1e lezing in met bindend correctief referendum

De Eerste Kamer heeft dinsdag met een nipte meerderheid ingestemd met een initiatiefvoorstel van de Tweede Kamer - verdedigd door het Tweede Kamerlid Ronald van Raak (SP) - voor het opnemen in de Grondwet van een bindend correctief referendum. De fracties van PVV, Fractie-Van Pareren, D66, SP, ChristenUnie, PvdD, 50Plus, Fractie-Otten, het lid Karimi van Groen Links en OSF steunden het wetsvoorstel; de fracties van VVD, CDA, PvdA, Groen Links (minus één lid) en SGP stemden tegen. Meerdere fracties in de Eerste Kamer legden een stemverklaring af waarom zij het wetsvoorstel wel of niet konden steunen.

De behandeling in de Eerste Kamer betrof de eerste lezing (het overwegings- of verklaringsvoorstel) van deze grondwetswijziging. Hierbij volstaat een gewone meerderheid. De Tweede Kamer zal na 17 maart - in nieuwe samenstelling - het wetsvoorstel voor een tweede lezing in behandeling kunnen nemen; daarna volgt eventueel een tweede lezing in de Eerste Kamer. In de tweede lezing van een grondwetswijziging is in beide Kamers een verzwaarde meerderheid van twee derde nodig.

Een tijdens het debat op 19 januari jl ingediende motie van senator Ganzevoort (GroenLinks) c.s. om het wetsvoorstel voor een wijziging terug te sturen naar de Tweede Kamer werd verworpen. De motie verzoekt de initiatiefnemer door middel van een novelle te bewerkstelligen dat het voorliggende wetsvoorstel zo wordt aangepast dat het geen onhaalbare uitkomstdrempel meer bevat. De motie kreeg onvoldoende steun van de fracties. Alleen de PvdA, FVD, Fractie-Otten, Groenlinks, 50Plus en PvdD stemden voor.

Tijdens het debat in de Eerste Kamer op 19 januari jl. bleken de meeste fracties grote zorgen te hebben bij een door de Tweede Kamer aangenomen amendement bij het wetsvoorstel. Met dit amendement is een uitkomstdrempel opgenomen in het voorstel. De uitkomstdrempel houdt in dat de uitslag van het referendum geldig is als een substantieel deel van de kiesgerechtigde bevolking zich erover uitspreekt. De drempel ligt volgens veel woordvoerders echter dermate hoog dat in de praktijk maar weinig wetsvoorstellen daadwerkelijk zullen vervallen door een correctief referendum.