Rechtbank Gelderland 17 september 2015, ECLI:NL:RBGEL:2015:6412 Verdachte heeft zich ontdaan van afvalstoffen door deze op een perceel te storten. Verdachte heeft daarmee het risico genomen op vervuiling van de bodem. Daarnaast heeft verdachte gedurende meerdere jaren afvalstoffen opgeslagen zonder dat daartoe een vergunning verleend was. Hiermee heeft verdachte belemmerd dat er tijdig en vooraf zicht was op de milieuaspecten die verbonden waren aan een dergelijke opslag.

Feit 1

In de periode van 22 november 2007 tot en met 18 maart 2010 zijn er foto’s gemaakt van de woning aan de adres 2 in Barneveld en het daaromheen gelegen erf. Op die foto’s is te zien dat ten noorden van dit erf de Wencopperweg loopt en dat het erf aan de westzijde wordt gescheiden van het daarnaast gelegen erf door middel van een groenstrook. Aan de zuidzijde wordt het erf afgescheiden door een naastgelegen weiland. Op de foto’s is te zien dat op het erf aan de zuidzijde en/of de westzijde grote hoeveelheden rollen kunststof grasmatten naast elkaar liggen opgestapeld. Dit is op 18 maart 2010 ook ter plaatse door verbalisanten geconstateerd. Gelet op de grootte van het erf en de hoeveelheid rollen is er meer dan 35 kubieke meter kunststof grasmatten opgeslagen.

Het kunstgras is afkomstig van velden van sportclubs en is opgeslagen op het hiervoor genoemde erf omdat er geen ruimte meer was bij de stortplaats aan de adres 3 van bedrijf 1 Voor de opslag op het erf bestond geen vergunning.

Medeverdachte is via bedrijf 2, feitelijk bestuurder van alle onder de Holding resulterende B.V.’s, waaronder verdachte.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden geacht dat verdachte zich, samen met medeverdachte, schuldig heeft gemaakt aan dit feit.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft primair verzocht verdachte van de gehele tenlastelegging, danwel voor wat betreft een groot aantal kunststof grasmatten, vrij te spreken. Daartoe heeft hij betoogd dat verdachte noch medeverdachte rechthebbende is op de adres 2 en dat zij ook niet de rollen kunstgras hebben aangekocht en daar hebben neergelegd. Volgens de kadastrale gegevens omvat het perceel adres 2 alleen het kadastrale perceel 1 en dat was destijds eigendom van bedrijf 3, waarvan bedrijf 2. de rechthebbende was. De rollen zijn daar neergelegd door bedrijf 1 of door bedrijf 4 Bovendien is uit de foto’s en de kadastrale gegevens af te leiden dat een groot deel van de rollen op perceel 1 en op perceel 3 lagen, beide eigendom van bedrijf 3. Slechts een klein deel, 10-30 procent van het aantal dat in het dossier genoemd wordt, bevindt zich op perceel 2 dat als enige toebehoorde aan verdachte.

Inhoudelijk heeft de raadsman het subsidiaire verweer gevoerd dat het uitgerolde kunstgras in de paardenbak (springweide) niet strafbaar is, omdat dat zonder voorafgaande bewerking is gebruikt op vergelijkbare wijze als de primaire bestemming was. Dat maakt dat het kunstgras in de paardenbak gezien moet worden als tweedehands goed en niet als afval.

Beoordeling door de rechtbank

medeverdachte heeft ter terechtzitting van 3 september 2015 verklaard dat er meer dan twee jaar kunststof grasmatten hebben gelegen aan adres 2 waarvoor geen vergunning is afgegeven. Omdat er geen ruimte was bij adres 3 is het bij nummer 36 terecht gekomen. medeverdachte heeft verklaard: toen hebben wij gezegd: ‘sla daar maar wat op’.

Tegenover de politie heeft medeverdachte verklaard dat hij het opgeslagen kunstgras bij adres 2 heeft laten verwijderen. Dit kunstgras was afkomstig uit Nederland, Duitsland en Frankrijk, werd op locatie verwijderd en bij hen/ medeverdachte ingeleverd. medeverdachte ontving voor de inname van het kunstgras € 20,- á € 25,- per ton. Voor de ontdoener heeft het een negatieve waarde. Het kunstgras heeft jaren bij 36 gelegen voordat hij het recentelijk weg heeft laten halen. Op 2 februari 2011 heeft medeverdachte verklaard dat het kunstgras al zeker 3 á 4 jaar op het terrein van 36 lag. Het kunstgras hebben zij tegen betaling ingenomen. Hij verklaart dat het dom van hem is geweest om het kunstgras bij 36 daar een aantal jaren opgeslagen te hebben gehad zonder toestemming daartoe. Gemakshalve heeft hij het destijds bij 36 opgeslagen.

In een brief van verdachte aan het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Barneveld van 19 juli 2007 met als onderwerp ‘melding aanleg springweide’, geeft verdachte aan dat in een voorgaand gesprek reeds is gesproken over het aanleggen van een springweide op de adres 2 te Barneveld. Verdachte geeft aan dat de springweide wordt aangelegd mede om de kunstgras rollen die op het perceel zijn opgestapeld te verwijderen. Verwezen wordt, voor de situatie en opbouw van de springweide, naar de bijgevoegde tekening.

De bijgevoegde tekening laat de grootte van de oppervlakte van de springweide zien en vermeldt als onderwerp: ‘aanleg van een springweide’, als project: ‘adres 2 Barneveld’ en als opdrachtgever: ‘verdachte ’.

Naam 1, manager bij de bedrijf 1, heeft verklaard dat hij door een handhaver van de provincie Gelderland werd aangesproken op de aanwezigheid van de rollen kunstgras op het terrein adres 2 te Barneveld. Op dat perceel lag al jaren een grote hoeveelheid rollen kunstgras opgeslagen. Die lag er al toen naam 1 in 2007 bij de afvalverwerking kwam te werken. De kunstgrasrollen die nu aanwezig zijn op het terrein aan de adres 2 worden nu afgevoerd naar het terrein van de bedrijf 1 aan de adres 3.

Naam 2, wethouder van de gemeente Barneveld en onder andere verantwoordelijk voor milieuaangelegenheden en handhaving, heeft verklaard dat hij op de aan hem getoonde luchtfoto, genomen op 22 november 2007, het daarop afgebeelde perceel herkent als zijnde adres 2 te Barneveld. De opslag van kunstgras bij perceel 36 is niet vergund.

Naam 3, technisch toezichthouder bij de provincie Gelderland, heeft verklaard dat hij op 28 april 2010 gezien heeft dat er een grote hoeveelheid kunstgras opgeslagen was op/bij perceel adres 2 in Barneveld.

Conclusie

De rechtbank is van oordeel dat de aanduiding ‘perceel adres 2 ’ niet zo beperkt dient te worden uitgelegd dat daar alleen het kadastraal met nummer perceel 1 aangeduide perceel onder valt. Uit de foto’s, de verklaring van medeverdachte, de verklaringen van getuigen en de namens verdachte door medeverdachte ingediende tekening bij de aankondiging van de aanleg van de springweide, volgt dat met de aanduiding ‘perceel adres 2 ’ bedoeld wordt het erf rondom de woning gelegen aan de adres 2 waar de springweide is aangelegd. De grenzen van dit erf zijn duidelijk herkenbaar. De rollen kunststof grasmatten hebben op dit erf gelegen. De kunststof grasmatten zijn afkomstig van sportclubs die zich van die grasmatten hebben ontdaan en zijn daarna gedurende jaren opgeslagen aan het als adres 2 aangeduide perceel, waarmee ten aanzien van deze opgeslagen matten - hetgeen door de raadsman ook niet is betwist - sprake is van afvalstoffen in de zin van de Wet Milieubeheer.

Daarmee acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat er in of op perceel adres 2 een inrichting voor het opslaan van meer dan 35 kubieke meter van buiten de inrichting afkomstige afvalstoffen, zijnde een inrichting genoemd in Bijlage I, onder II van het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer, in werking was in de tenlastelegging genoemde periode.

Naar het oordeel van de rechtbank is het, op basis van de hiervoor genoemde bewijsmiddelen, verdachte geweest die in een nauwe en bewuste samenwerking met medeverdachte deze inrichting in werking heeft gehad. medeverdachte spreekt in zijn verklaringen over hemzelf en over ‘wij’ en zegt dat hij de wet heeft overtreden ten aanzien van de opslag van het kunstgras. medeverdachte heeft het uiteindelijk ook laten verwijderen en hij was ook, als enig feitelijk bestuurder, verantwoordelijk. Verdachte is eigenaar van het van adres 2 deel uitmakende kadastrale perceel nr. perceel 2, waarop een gedeelte van de kunststof grasmatten lag. Het is ook verdachte geweest die melding heeft gemaakt van de aanleg van de springweide op adres 2, waar ook de kunststof grasmatten lagen, en het is ook verdachte die wordt genoemd als opdrachtgever op de bijgevoegde tekening.

Het subsidiaire inhoudelijke verweer van de raadsman behoeft geen bespreking omdat de tenlastelegging alleen ziet op de opslag ( het opgeslagen zijn) van het kunstgras.

Gelet op het voorgaande verwerpt de rechtbank de verweren van de raadsman en acht zij wettig en overtuigend bewezen hetgeen onder feit 1 ten laste is gelegd.

Feit 2

In juni 2004 heeft verdachte van bedrijf 5 een hal aan de adres 4 in Barneveld gekocht met de daarin opgeslagen hoeveelheid (asfalt)granulaat. Volgens de factuur betreffende de overname van het granulaat betrof het 41.000 ton. In 2005 is een grote hoeveelheid van het in de hal aan de Hanzeweg opgeslagen granulaat gestort op of nabij het perceel aan de adres 2, nadat de bovenste laag grond daar was afgegraven. medeverdachte, via bedrijf 2 ., feitelijk bestuurder van verdachte, heeft hiertoe opdracht gegeven.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden geacht dat verdachte zich, samen met medeverdachte, schuldig heeft gemaakt aan dit feit. De officier van justitie heeft daartoe betoogd dat voor de vraag of sprake is van afval bepalend is de manier waarop de ontdoener, verdachte, daarmee omgaat. Volgens de officier van justitie volgt uit het dossier dat het asfalt op de locatie van adres 2 is gestort omdat verdachte dit op dat moment kwijt moest.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft verzocht verdachte van het tenlastegelegde vrij te spreken omdat niet bewezen kan worden dat verdachte zich heeft ontdaan van een afvalstof. In de hal lag zogenaamd Ecogranulaat dat eerder al door bedrijf 5 thermisch was gereinigd waardoor het asfalt een behandeling heeft ondergaan voor een nuttige toepassing en daarmee zijn afvalstatus heeft verloren. Aan alle criteria die daarvoor genoemd worden in de Afvalstoffenrichtlijn 2008/98/EG en die overgenomen zijn door de Hoge Raad, is immers voldaan. Verdachte heeft zich niet ontdaan van dit Ecogranulaat maar dit gebruikt op de wijze waar het ook voor bedoeld is, namelijk als bodemverharder.

Beoordeling door de rechtbank

(Uitleg van) de toepasselijke wet-, en regelgeving

Centraal staat de vraag of het granulaat een afvalstof betreft.

De rechtbank overweegt dat de Hoge Raad zich heeft aangesloten bij de uitleg van het begrip afvalstoffen van het Hof van Justitie van de Europese Unie, (vgl. het arrest van de Hoge Raad van 14 december 2004, LJN AR4900, het arrest van de Hoge Raad van 4 oktober 2005, LJN AT3643 en ook de hiervoor genoemde arresten uit 2013). Uit deze arresten is af te leiden dat centraal staat de vraag of sprake is van een stof waarvan de (eerste) houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen. De term 'zich ontdoen van' moet worden uitgelegd tegen de achtergrond van de doelstelling van de richtlijn, namelijk de bescherming van de gezondheid van de mens en het milieu tegen schadelijke gevolgen veroorzaakt door het ophalen, het transport, de behandeling, de opslag en het storten van afvalstoffen. Het begrip afvalstof dient derhalve niet restrictief te worden uitgelegd.

Voorwerpen waarvan de houder zich ontdoet of voornemens is zich te ontdoen zijn afvalstoffen, ongeacht of zij bijvoorbeeld substantiële waarde hebben in het economisch verkeer of op zichzelf voor hergebruik geschikt zijn, en blijven dat totdat zij de status van afvalstof hebben verloren.

De Hoge Raad heeft in het arrest van 3 december 2013, ECLI:NL:HR:2013:1571, overwogen dat bij de beantwoording van de vraag of stoffen niet langer afvalstoffen zijn (de ‘einde-afval fase’), de maatstaf aangelegd moet worden zoals omschreven door het Hof van Justitie.

In zijn uitspraak van 15 juni 2000, HvJ EG 15 juni 2000, zaken C-418/97 en C-419/97, LJN AL2947, AB 2000/311 (ARCO) heeft het Hof van Justitie de 'einde-afval fase' omschreven als het moment waarop de nuttige toepassing is voltooid en waardoor de betrokken stof dezelfde eigenschappen en kenmerken als een grondstof heeft verkregen (par. 94). In zijn uitspraak van 19 juni 2003, HvJ EG 19 juni 2003, zaak C-444/00, LJN AM0820 (Mayer Parry), heeft het Hof van Justitie overwogen dat bij omvorming van afval tot een nieuw materiaal of een nieuw product, met eigenschappen die vergelijkbaar zijn met die van het materiaal waar zij uit voortkomen, dit resultaat van de omvorming niet langer als afval kan worden gekwalificeerd (par. 75).

Bewijsoverwegingen

Medeverdachte heeft ter terechtzitting van 3 september 2015 verklaard dat bedrijf 5 het granulaat had opgeslagen in de hal aan de adres 4 omdat zij het niet kwijt konden. Naam 7, algemeen directeur van bedrijf 5, wilde de hal met inhoud verkopen omdat hij het anders terug moest halen naar hun terrein in Utrecht. medeverdachte heeft verklaard dat het hen met name te doen was om de hal. Verdachte heeft voor de hal met inhoud een totaalbedrag betaald. Dit is gebeurd in verband met de overeenkomst en omdat bedrijf 5 met het granulaat in haar maag zat. medeverdachte heeft verklaard dat het niet veel uit had gemaakt of er wel of geen granulaat in de hal zat omdat zij de hal wilden en daar ook andere gegadigden voor waren. Als het granulaat er niet in had gelegen had er voor de hal hetzelfde bedrag moeten worden betaald als nu was betaald voor het totaal. Meteen toen de hal is gekocht is er door hen een vergunning aangevraagd om een grondreinigingsfabriek te mogen bouwen.

Tegenover de politie heeft medeverdachte verklaard dat hij zich voor kan stellen dat het wegrijden van het granulaat door bedrijf 5, bedrijf 5 geld had gekost. bedrijf 5 had er belang bij dat zij de partij overnamen. Het was in feite één deal, de aankoop van de hal en het daarin liggende granulaat. Het één kost geld en het ander moet je betalen. medeverdachte verklaart dat hij aanneemt dat ze iets teveel hebben betaald voor één ten gunste van het ander. Een versoepeling van de deal. medeverdachte verklaart ook dat zij het granulaat uit de hal aan de Hanzeweg verwijderd wilden hebben omdat ze de hal na aankoop wilden renoveren. Het granulaat lag daar in de weg, de hal werd onder andere voorzien van een nieuw dak.

Naam 4, beheerder van de stortplaats adres 3 en van de recycling hal van de Hanzeweg in Barneveld, heeft verklaard dat medeverdachte de hal met daarin asfalt gekocht heeft van bedrijf 5. Het was een koop in één. naam 4 verklaart dat het asfalt in de weg lag omdat zij andere doeleinden hadden met de hal. Het moest dus opgeruimd worden. In opdracht van Henk medeverdachte en Wim naam 1, de chef van naam 4, is het asfalt verwijderd uit de hal. De grond bij de adres 2 is eruit geschoven en het asfalt erin gereden. naam 4 heeft dit werk uitgevoerd. Er was op dat moment geen doel voor het aanbrengen van het asfalt, behoudens het feit dat het toch industrieterrein zou worden.

Naam 5, projectleider recycling bij verdachte, heeft verklaard dat hij degene is geweest die aan de paardenbak heeft gewerkt bij de Wencopperweg in Barneveld. Hij heeft verklaard dat het granulaat destijds weg moest uit de hal omdat de hal door medeverdachte opgeknapt werd. Toen hij de eerste werkzaamheden uitvoerde aan de paardenbak in 2009 lag het granulaat daar reeds enkele jaren.

Uit voornoemde bewijsmiddelen leidt de rechtbank af dat bedrijf 5 van het granulaat af wilde en het verdachte ging om de aankoop van de hal en dat, om de hal op te kunnen knappen, het granulaat daar weg moest. Dit wordt nog eens ondersteund door het gegeven dat door bedrijf 4 op 22 oktober 2014 een vergunning is aangevraagd voor een inrichting voor het, in de loods aan de adres 4, inzamelen en op-, en overslaan van (afval)stoffen om deze, na een eventuele bewerking, geschikt te maken voor hergebruik en deze daarna in bulkvorm af te voeren. De vergunning is ondertekend door medeverdachte. De oprichtingsvergunning is afgegeven op 4 oktober 2005. De provincie Gelderland heeft in december 2004 laten weten dat er sinds 25 oktober 2004 geen geldige milieuvergunning meer was en dat de hal leeg moet zijn.

Medeverdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat het granulaat in de grond bij adres 2 is gestort met, toen al, het doel daar een paardenbak te maken. De rechtbank acht dit niet aannemelijk geworden. medeverdachte heeft ter terechtzitting deze stelling niet kunnen onderbouwen met een uitgewerkt plan uit die periode. naam 6 en naam 4 wisten destijds in ieder geval ook niets van dit plan. Uit het dossier volgt bovendien dat in juli 2007 verdachte pas een brief heeft geschreven aan de gemeente waarin de aanleg van de springweide wordt aangekondigd. Het granulaat lag er toen al enkele jaren.

De rechtbank volgt de raadsman niet in zijn betoog dat het granulaat, reeds toen het in de hal lag, zijn afvalstatus had verloren. Voor de rechtbank staat onvoldoende vast dat het granulaat thermisch gereinigd was. Weliswaar bevinden zich in het dossier keuringsrapporten van een partij thermisch gereinigd TAG (teerhoudend asfaltgranulaat) maar het dossier bevat onvoldoende gegevens om vast te kunnen stellen dat dit ook de partij is die in opdracht van verdachte in de grond van adres 2 is gestort. Daarbij heeft de rechtbank mede gelet op het zich in het dossier bevindende mailbericht van de heer naam 6 van de Provincie Gelderland van 2 februari 2005 waarin hij de heer Eijsackers laat weten dat hij die ochtend bij de locatie aan de Hanzeweg in Barneveld is geweest en geconstateerd heeft dat er volop met TAG werd gereden dat gestort werd op het terrein tegenover de stortplaats en dat ze bezig zijn met het opknappen van de hal.

Conclusie

Gelet op het voorgaande, in onderling verband en samenhang bezien met hetgeen hiervoor onder de feiten is weergegeven, acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich, in een nauwe en bewuste samenwerking met medeverdachte, in 2005 opzettelijk van afvalstoffen heeft ontdaan.

Bewezenverklaring

Feit 1: Medeplegen van overtreding van een voorschrift gesteld bij artikel 8.1, tweede lid in verbinding met artikel 8.1, eerste lid van de Wet milieubeheer, opzettelijk begaan, gepleegd door een rechtspersoon.

Feit 2: Medeplegen van overtreding van een voorschrift gesteld bij artikel 10.2, eerste lid, van de Wet milieubeheer, opzettelijk begaan, gepleegd door een rechtspersoon.

Strafoplegging

Geldboete van €25.000 waarvan €12.500 voorwaardelijk.

Lees hier de volledige uitspraak.

Rechtbank Gelderland 17 september 2015, , ECLI:NL:RBGEL:2015:6411

De feitelijk bestuurder van de vennootschap wordt veroordeeld tot een voorwaardelijke geldboete van €12.500.

Lees hier de volledige uitspraak.