Rechtbank Midden-Nederland 22 september 2014, ECLI:NL:RBMNE:2014:7369

De verdenking komt er, kort en feitelijk weergegeven, op neer dat:

Feit 1 primair: verdachte in de periode van 13 juni 2008 tot en met 16 december 2008, als bestuurder van Hannah Klinieken B.V., die op 21 oktober 2008 in staat van faillissement is verklaard, zich schuldig heeft gemaakt aan faillissementsfraude, door de volgende handelingen te verrichten:

A. in de periode van 13 juni 2008 tot en met 16 december 2008, een groot aantal computers, althans één computer, en/of een aantal andere goederen aan de boedel te onttrekken, en/of

B. in de periode van 1 februari 2008 tot en met 16 december 2006 niet te voldoen aan zijn verplichting tot het voeren van een administratie, het bewaren hiervan en het aan de curator ter beschikking stellen van deze administratie.

Feit 1 subsidiair: verdachte in de periode van 1 februari 2008 tot en met 16 december 2008, samen met anderen, faillissementsfraude heeft gepleegd doordat hij in het (vooruitzicht van het) faillissement van Hannah Klinieken B.V., een groot aantal computers, althans één computer, en/of een aantal andere goederen aan de boedel heeft onttrokken en/of betalingen betreffende (niet) opeisbare schulden heeft aangenomen, terwijl hij wist dat het faillissement van die rechtspersoon was aangevraagd.

Feit 2: Hannah Klinieken B.V. in de periode van 30 juni 2008 tot en met 1 oktober 2008, samen met anderen, Dell B.V. en/of GE Capital B.V. en/of IBM Nederland Financieringen B.V. en/of Touch N’lease door middel van oplichting heeft bewogen tot:

de afgifte van een (groot) aantal computers (met toebehoren) ter waarde van € 104.298,81, en/of
het aangaan van een schuld, te weten een/meer leaseovereenkomsten,

terwijl verdachte/zijn mededaders daaraan feitelijk leiding of daartoe opdracht heeft/hebben gegeven.

Feit 3: verdachte in de periode van 1 juli 2008 tot en met 15 juli 2008, samen met anderen, Coöperatieve Rabobank Zuid-Holland Midden U.A. door middel van oplichting heeft bewogen tot:

de afgifte van een geldbedrag (ter waarde van € 28.006,98), althans enig goed, en/of
het aangaan van een schuld, te weten een tweetal bankrekeningen met kredietfaciliteit.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de ten laste gelegde feiten 1 (primair), 2 en 3 heeft begaan en baseert zich daarbij op de zich in het dossier bevindende bewijsmiddelen en de verklaring van verdachte ter terechtzitting.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging is van mening dat de rechtbank niet tot een bewezenverklaring kan komen van de aan verdachte ten laste gelegde feiten.

Het oordeel van de rechtbank

Vrijspraak feit 1 primair

Aan de verdachte is onder 1 primair ten laste gelegd dat hij zich als bestuurder van Hannah Klinieken B.V. in de periode van 13 juni 2008 tot en met 16 december 2008 schuldig heeft gemaakt aan faillissementsfraude.

Gelet op de inhoud van het dossier en het verhandelde ter terechtzitting kan niet wettig en overtuigend worden bewezen dat verdachte in die periode bestuurder van Hannah Klinieken B.V. is geweest. Verdachte moet dan ook worden vrijgesproken van het onder 1 primair ten laste gelegde feit.

Vrijspraak feit 3

Aan de verdachte is onder 3 ten laste gelegd dat hij in de periode van 1 juli 2008 tot en met 15 juli 2008, al dan niet in vereniging, de Rabobank heeft opgelicht.

De oplichtingshandelingen zouden er uit hebben bestaan dat bepaalde stukken aan de Rabobank zijn overgelegd en onjuiste mededelingen zijn gedaan teneinde de Rabobank te bewegen tot de afgifte van een geldbedrag en het aangaan van een schuld in de vorm van het openen van twee bankrekeningen met kredietfaciliteit.

De rechtbank is met de verdediging van oordeel dat het dossier onvoldoende wettig en overtuigend bewijs bevat dat verdachte wist dan wel moest vermoeden dat deze stukken zijn overgelegd en de onjuiste mededelingen zijn gedaan teneinde de Rabobank te bewegen tot het afgeven van een geldbedrag en het openen van de bankrekeningen met kredietfaciliteit. Verdachte dient daarom te worden vrijgesproken van het onder 3 ten laste gelegde.

Feiten

Stichting Cozijnsen Beheer B.V. Verdachte was vanaf 1 februari 2008 tot en met – in ieder geval – 11 december 2008 bestuurder van Stichting Cozijnsen Beheer B.V. Van 24 juni 2008 tot en met – in ieder geval – 11 december 2008 was medeverdachte 2 (verder: medeverdachte 2) tevens bestuurder van Stichting Cozijnsen Beheer B.V.

Oosten Multi Media B.V. verdachte was in de periode van 1 februari 2008 tot 24 juni 2008 bestuurder van Oosten Multi Media B.V. Van 24 juni 2008 tot – in ieder geval – 11 april 2009 was medeverdachte 2 bestuurder van Oosten Multi Media B.V.

Hannah Klinieken B.V. Hannah Klinieken B.V. is begin 2008 verkocht aan Oosten Multi Media B.V. Van 16 april 2008 tot 13 juni 2008 was Stichting Cozijnsen Beheer B.V. alleen/zelfstandig bevoegd bestuurder van Hannah Klinieken B.V. Medeverdachte 1 was vanaf 13 juni 2008 alleen/zelfstandig bevoegd bestuurder van Hannah Klinieken B.V.

Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat hij vanaf mei 2008 voor Hannah Klinieken B.V. is gaan werken. Medeverdachte 2, medeverdachte 1 en hijzelf kenden geen hiërarchie in hun onderlinge samenwerking. Het klopt dat zij één keer in de week gezamenlijk overleg voerden. Dat kan een soort managementoverleg worden genoemd.

Medeverdachte 2 heeft als getuige verklaard dat hij vanaf ongeveer juli 2008 werkzaam is bij Hannah Klinieken B.V. verdachte is volgens hem de eigenaar/baas en medeverdachte 1 de directeur.

Volgens getuige 1 werd verdachte de eigenaar/baas toen Hannah Klinieken B.V. in 2008 werd overgenomen. Hij gaf feitelijk leiding. Medeverdachte 1 was directeur van het bedrijf Hannah Klinieken.

Hannah Klinieken B.V. werd volgens getuige 2 geleid door verdachte, medeverdachte 2 en medeverdachte 1.

Financiële positie Hannah Klinieken B.V. voor faillissement Getuige 3 heeft verklaard dat vanaf mei 2008 de salarissen en overige betalingen niet of nauwelijks meer werden uitgevoerd. Er waren collega’s met een betalingsachterstand van drie maanden. Zelf heeft ze na juli 2008 geen salaris meer gekregen.

Getuige 2 heeft sinds augustus 2008 geen salaris meer ontvangen. Ook werden leveranciers niet meer betaald. Ze kreeg alleen maar boze mensen aan de telefoon die hun geld wilden hebben. Ze heeft die mensen doorverwezen naar verdachte en medeverdachte 1.

Medeverdachte 2 heeft als getuige verklaard dat hij wist dat er salarisproblemen waren omdat er over werd gepraat en omdat mensen daarover tegen hem gingen aan zeiken. Hij wist ook dat er huurachterstanden waren.

Omstreeks de jaarwisseling van 2008 betaalde Hannah Klinieken B.V. ineens geen huur meer aan de eigenaar van het pand, de heer benadeelde 1. Blijkens het vonnis van de voorzieningenrechter van de Rechtbank Utrecht van 23 juli 2008 is Hannah Klinieken B.V. hoofdelijk veroordeeld tot ontruiming van het pand voor 23 augustus 2008 en tot betaling van de huurachterstand van € 77.775,00, vermeerderd met de verbeurde boetes ter hoogte van € 13.500,- alsmede de proceskosten van benadeelde 1 ter hoogte van € 1.155,44.

Faillissement Hannah Klinieken B.V.

Hannah Klinieken B.V. is bij vonnis van de rechtbank Utrecht van 21 oktober 2008 in staat van faillissement verklaard, met aanstelling van mr. M. Verhoeff als curator.

Verdere bewijsmiddelen ten aanzien van feit 1, subsidiair

Bestellingen bij Dell B.V.

Op naam van Hannah Klinieken B.V. is in de periode van 30 juni 2008 tot en met 4 september 2008 een grote hoeveelheid computers met toebehoren besteld bij Dell B.V. In totaal is er voor € 104.298,81 aan computers met toebehoren besteld en afgeleverd op de adres in plaats.

De curator heeft deze computers met toebehoren niet in de boedel van de gefailleerde rechtspersoon aangetroffen.

Getuige 3 heeft verklaard dat de computers gebruikt zouden worden in het bedrijf, maar dat ze door verdachte zijn meegenomen. Sinds de aflevering van de dozen op de adres heeft ze de computers niet meer gezien. Ze vond dit gek omdat Hannah Klinieken er financieel niet sterk voor stond.

Verbalisant 1 heeft verklaard dat uit afgeluisterde en opgenomen tapgesprekken tussen onder meer verdachten verdachte, medeverdachte 2 en medeverdachte 1 is gebleken dat verdachte en medeverdachte 2 tussen 15 september 2008 en 3 oktober 2008 computers aan derden verkochten.

Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat hij deze afgeluisterde en opgenomen tapgesprekken heeft gevoerd en de daarin beschreven handelingen heeft gepleegd.

Verdachte heeft verder ter terechtzitting verklaard dat de 36 dozen met computers en toebehoren - welke dozen op 26 november 2008 in de berging van zijn woning in Nootdorp zijn aangetroffen - onderdeel uitmaakten van de bestellingen die op naam van Hannah Klinieken B.V. bij Dell B.V. zijn gedaan.

Desgevraagd heeft verdachte ter terechtzitting nog verklaard dat het klopt dat de opbrengsten van de computerverkopen en de dozen met computers en toebehoren die in zijn berging zijn aangetroffen niet aan de curator in het faillissement zijn aangeboden.

Aantreffen goederen Bijlage A Verbalisant 1 heeft verklaard dat er op 15 juli 2009 ter inbeslagneming is binnengetreden in een bedrijfspand te Voorburg. In dat pand werd een grote hoeveelheid goederen aangetroffen die vermoedelijk afkomstig waren van de rechtspersoon Hannah Klinieken B.V.

A is de eigenaar van het bedrijfspand waar de goederen zijn aangetroffen. A is werkzaam geweest bij Hannah Klinieken B.V.

Volgens getuige 3 zijn in de dagen en weken voorafgaande aan 3 september 2008 alle goederen van Hannah Klinieken door verdachte, medeverdachte 1 en medeverdachte 2 uit het pand gehaald.

Getuige 4, wonend aan de adres te plaats, zag op 1 september 2008 dat het pand beetje bij beetje helemaal werd leeggehaald. Op een gegeven moment was het hele pand leeg. Hij heeft gezien dat verdachte, een man genaamd medeverdachte 2 en nog een derde onbekende man de complete inboedel afvoerden met bestelauto’s.

Bewijsoverwegingen feit 1, subsidiair

Door de verdediging is aangevoerd dat niet is komen vast te staan dat de goederen uit Bijlage A van de tenlastelegging tot de boedel van Hannah Klinieken B.V. behoorden.

Door de verdediging is verder aangevoerd dat niet kan worden bewezen dat verdachte opzet heeft gehad op het bedrieglijk verkorten van de rechten van de schuldeisers door de computers met toebehoren en de goederen uit Bijlage A aan de boedel te onttrekken.

Ook zou onvoldoende zijn gebleken dat de rechten van de schuldeisers daadwerkelijk zijn verkort, aangezien niet duidelijk is geworden wat de totale opbrengst van de verkoop van de Dell-computers is geweest. Bovendien kan niet worden bewezen dat verdachte de boedel heeft benadeeld, terwijl hij wist dat het faillissement in het vooruitzicht lag.

De rechtbank overweegt dat uit de bewijsmiddelen volgt dat de goederen uit Bijlage A van de tenlastelegging op 15 juli 2009 zijn aangetroffen in een bedrijfspand dat in eigendom was van A. Gelet op het gezamenlijk aantreffen van deze goederen in één pand, welk pand eigendom is van iemand die werkzaam is geweest bij Hannah Klinieken B.V, en welke goederen naar haar aard en (een aantal) naar haar opschrift passen bij een bedrijf zoals Hannah Klinieken B.V., is de rechtbank van oordeel dat wettig en overtuigend is bewezen dat de goederen uit Bijlage A tot de boedel van Hannah Klinieken B.V. behoorden.

Dat verdachte de goederen uit Bijlage A en de Dell-computers met toebehoren tezamen en in vereniging met anderen aan de boedel heeft onttrokken - in het vooruitzicht alsmede ten tijde van het faillissement - acht de rechtbank bewezen gelet op de slechte financiële omstandigheden waarin Hannah Klinieken B.V. zich vanaf juli 2008 bevond, die zoals uit de bewijsmiddelen volgt voor verdachte en de medeverdachten kenbaar is geweest, het faillissement zoals dat op 21 oktober 2008 is uitgesproken en het door de verdachte en zijn medeverdachten verzwijgen van deze goederen, die aan de boedel toebehoorden, aan de curator in het faillissement.

De onttrekking heeft bovendien plaatsgevonden ter bedrieglijke verkorting van de rechten van de schuldeisers. Uit vaste jurisprudentie van de Hoge Raad volgt dat verdachte minstens voorwaardelijk opzet moet hebben gehad om de rechten van schuldeisers te verkorten en dat niet vereist is dat de rechten van schuldeisers als gevolg van dat handelen ook daadwerkelijk zijn verkort.

De gedragingen van verdachte en zijn medeverdachten hebben de aanmerkelijke kans op verkorting van de rechten van de schuldeisers doen ontstaan, nu de goederen uit Bijlage A en de computers met toebehoren - respectievelijk eventuele opbrengsten van de verkoop van deze computers met toebehoren - anders in de failliete boedel zouden zijn gebleven waaruit de schuldeisers voldaan zouden kunnen worden. Verdachten hebben door zo te handelen deze kans ook bewust aanvaard.

Verdere bewijsmiddelen ten aanzien van feit 2

Bestelling I bij Dell B.V.

Op 30 juni 2008 is er op naam van Hannah Klinieken B.V. een order voor een grote hoeveelheid computers met toebehoren geplaatst bij Dell B.V. De order met nummer 14312883.5 is op 4 juli 2008 op naam van medeverdachte 1 ondertekend. Hetzelfde geldt voor de bijbehorende lease- en/of financieringsovereenkomst met nummer 103224-0 van G.E. Capital B.V.

verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat hij de order van Dell B.V. en de lease- en/of financieringsovereenkomst van GE Capital B.V. voor medeverdachte 1 heeft ondertekend, omdat medeverdachte 1 had aangegeven daarvoor geen tijd te hebben.

Blijkens de lease- en financieringsovereenkomst heeft Hannah Klinieken B.V. aan GE Capital B.V. een machtiging tot automatische incasso verleend tot het afschrijven van het geld van bankrekeningnummer nummer.

Hierna is de bestelling I in gedeelten afgeleverd in de periode van 7 juli 2008 tot en met 25 juli 2008 op de adres te plaats.

Bestelling II bij Dell B.V.

Op 7 augustus 2008 heeft verdachte opnieuw contact met Dell B.V. opgenomen voor nog een order.

Op 4 september 2008 is vanaf het e-mailadres e-mailadres de navolgende e-mail gestuurd aan e-mailadres. Touch N’Lease is een tussenpersoon van IBM Nederland Financieringen B.V.

“Hierbij deel ik u mee, dat de heer medeverdachte 2 (…) vandaag bij u langs komt om de contracten te tekenen. Hij heeft hierbij volledige volmacht om namens HannaH Klinieken BV (Amersfoort) rechtsgeldig alle handelingen te verrichten die noodzakelijk en gewenst zijn om de continuïteit van onze onderneming te waarborgen en te garanderen.

Hoogachtend, medeverdachte 1 HannaH Klinieken B.V.”

Namens Hannah Klinieken B.V. heeft medeverdachte 2 op 4 september 2008 de lease- en/of financieringsovereenkomst van IBM Nederland Financieringen B.V. met nummer 15000027 getekend. Medeverdachte 2 geeft daarbij als functie ‘manager’ op.

Blijkens deze lease- en/of financieringsovereenkomst heeft Hannah Klinieken B.V. aan IBM Nederland Financieringen B.V. een machtiging tot automatische incasso verleend tot het afschrijven van het geld van bankrekeningnummer nummer.

Vervolgens heeft de levering van bestelling II plaatsgevonden op de adres te plaats.

In totaal is er voor € 104.298,81 aan computers met toebehoren besteld en afgeleverd bij Hannah Klinieken B.V.

Volgens getuige 3 zouden de computers gebruikt worden in het bedrijf, maar zijn ze door verdachte meegenomen. Sinds de aflevering van de dozen op de adres heeft ze de computers niet meer gezien. Ze vond dit gek omdat Hannah Klinieken er financieel niet sterk voor stond.

Uit afgeluisterde en opgenomen tapgesprekken tussen onder meer verdachten verdachte, medeverdachte 2 en medeverdachte 1 is gebleken dat verdachte op 11 september 2008 Dell B.V. maant tot het leveren van de computers, omdat hij anders zal stoppen met het afnemen van goederen bij Dell B.V. Daarnaast blijkt uit de afgeluisterde en opgenomen tapgesprekken dat verdachte en medeverdachte 2 tussen 15 september 2008 en 3 oktober 2008 computers aan derden verkochten.

Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat hij deze afgeluisterde en opgenomen tapgesprekken heeft gevoerd en de daarin beschreven handelingen heeft gepleegd.

Verdachte heeft ter terechtzitting verder verklaard dat de 36 dozen met computers en toebehoren - welke dozen op 26 november 2008 in de berging van zijn woning in Nootdorp zijn aangetroffen - onderdeel uitmaakten van de bestellingen die op naam van Hannah Klinieken B.V. bij Dell B.V. zijn gedaan.

Uit de afgeluisterde en opgenomen tapgesprekken blijkt daarnaast dat medeverdachte 1 op 8 oktober 2008 door de heer benadeelde 2 van Capital Solutions wordt gebeld over de financiering en verzekering van de geleverde Dell apparatuur. Medeverdachte 1 zegt dat hij daarover terug zal bellen.

Uit de aangifte van benadeelde 3 namens Dell B.V. en de overige benadeelden blijkt dat Hannah Klinieken B.V. nooit een termijn heeft betaald aan de financierders.

Bewijsoverwegingen ten aanzien van feit 2

De verdediging heeft aangevoerd dat niet kan worden bewezen dat verdachte door zijn handelen het oogmerk heeft gehad zichzelf of anderen wederrechtelijk te bevoordelen. Bovendien blijkt niet dat hij of anderen daadwerkelijk wederrechtelijk zijn bevoordeeld.

Uit de bewijsmiddelen volgt dat Hannah Klinieken B.V. door middel van het aannemen van een valse hoedanigheid en een samenweefsel van verdichtsels Dell B.V. heeft bewogen tot de afgifte van goederen, te weten een groot aantal computers met toebehoren ter waarde van € 104.298,81. Daarnaast heeft Hannah Klinieken B.V. de bedrijven GE Capital Lease, IBM Nederland Financieringen en Touch N’Lease door middel van een valse hoedanigheid en een samenweefsel van verdichtsels bewogen tot het aangaan van een schuld in de vorm van leaseovereenkomsten.

Het door Hannah Klinieken B.V. aannemen van een valse hoedanigheid en samenweefsel van verdichtsels heeft er feitelijk uit bestaan dat verdachte en zijn medeverdachten zich hebben voorgedaan als vertegenwoordigers van de betalende klant Hannah Klinieken B.V. ten tijde van het ondertekenen van de offerten en leaseovereenkomsten bij voornoemde bedrijven. Zij hebben dit onder meer gedaan door machtigingen tot automatische incasso af te geven van Hannah Klinieken B.V. dat zich – naar zij wisten – in zeer slechte financiële omstandigheden bevond en niet in staat was aan de afgesproken betalingsverplichtingen te voldoen.

Uit niets is gebleken dat Hannah Klinieken B.V., verdachte en zijn medeverdachten de intentie hebben gehad namens Hannah Klinieken B.V. voor de geleverde computers te betalen. Uit de bewijsmiddelen volgt zelfs dat verdachte en de medeverdachte medeverdachte 2 direct na de levering van de Dell-computers aan Hannah Klinieken B.V. over zijn gegaan tot het verkopen van deze computers aan derden. Het kan dan ook niet anders zijn dan dat het oogmerk bestond om Dell B.V., GE Capital B.V., IBM Nederland Financieringen B.V. en Touch N’Lease op te lichten.

De rechtbank acht op grond van de bewijsmiddelen en voornoemde overwegingen wettig en overtuigend bewezen dat verdachte en zijn medeverdachten telkens feitelijk leiding hebben gegeven aan die verboden gedraging.

De rechtbank stelt vast dat verdachte en zijn medeverdachten geen maatregelen ter voorkoming van de oplichting hebben getroffen, terwijl zij daartoe wel bevoegd en redelijkerwijs gehouden waren. Het waren verdachte en zijn medeverdachten die de feitelijke oplichtingshandelingen namens de rechtspersoon Hannah Klinieken B.V. hebben gepleegd. Zij hebben dan ook bewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat de oplichting zich voor zou doen, waardoor ze die gedraging opzettelijk hebben bevorderd.

Bewezenverklaring

Feit 1, subsidiair: medeplegen van in geval van faillissement, of in het vooruitzicht daarvan, terwijl het faillissement is gevolgd, ter bedrieglijke verkorting van de rechten der schuldeisers, enig goed aan de boedel onttrekken, meermalen gepleegd.
Feit 2: oplichting, gepleegd door een rechtspersoon, meermalen gepleegd, terwijl hij feitelijk leiding heeft gegeven aan de verboden gedraging.

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan faillissementsfraude en oplichting. Kort voor het faillissement is op naam van Hannah Klinieken B.V. een grote hoeveelheid Dell-computers met toebehoren besteld en afgeleverd. Verdachte heeft deze computers en toebehoren samen met anderen aan de boedel onttrokken door (een deel van) deze computers te verkopen en door niet aan de curator te melden dat deze computers óf de verkoopopbrengsten tot de boedel van Hannah Klinieken B.V. behoorden. Verdachte heeft bovendien samen met anderen een aantal andere goederen aan de boedel van Hannah Klinieken B.V. onttrokken.

Verdachte heeft daarnaast feitelijk leiding gegeven aan het oplichten van de bedrijven Dell B.V., GE Capital Lease, IBM Nederland Financieringen en Touch N’lease door Hannah Klinieken B.V. Voornoemde bedrijven zijn door deze oplichting bewogen tot de afgifte van een groot aantal computers met toebehoren ter waarde van € 104.298,81 en bijbehorende leaseovereenkomsten. Er is nooit voor deze computers met toebehoren betaald.

Daar komt nog bij dat de verdachte geen enkel inzicht heeft getoond in het laakbare van zijn handelen. Hij schuift de schuld in de schoenen van andere natuurlijke personen, alsmede rechtspersonen, terwijl juist hij degene is geweest die een leidende rol heeft gehad bij de gepleegde strafbare feiten.

Strafoplegging

Alles afwegende zal de rechtbank een voorwaardelijke gevangenisstraf van 6 maanden met een proeftijd van 2 jaren en een onvoorwaardelijke taakstraf voor de duur van 120 uren, te vervangen door hechtenis voor de duur van 60 dagen, aan de verdachte opleggen.

Lees hier de volledige uitspraak.