'Wat doen daders met hun geld? Uitkomsten van de Monitor Georganiseerde Criminaliteit'

De bestrijding van witwassen en het afpakken van crimineel vermogen wordt als essentieel gezien voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit. De (gepercipieerde) dreiging van daders die grote sommen geld verdienen én uitgeven, is internationaal een belangrijke kracht achter antiwitwasbeleid. Het was een van de bouwstenen op basis waarvan een antiwitwassysteem werd gebouwd tijdens de war on drugs in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw. Dit systeem kreeg recent met de war on terror een nieuwe impuls.

Wie de literatuur over witwassen bekijkt, ziet dat er een overvloed is aan literatuur waarin het antiwitwas beleid centraal staat. Aan de andere kant is er maar een beperkt aantal empirische studies naar wat daders daadwerkelijk doen met hun geld. Met dit artikel willen we aan de hand van eigen onderzoek bijdragen aan de empirische kennis. We richten ons daarbij niet op witwas technieken, maar op de feitelijke bestedingen van daders; het vrijelijk kunnen besteden van criminele inkomsten is immers meestal waar het de daders om te doen is wanneer zij hun geld witwassen. We kijken daarbij vooral naar investeringen in de legale economie omdat juist dergelijke investeringen een reden van zorg zijn voor beleidsmakers, bijvoorbeeld vanwege de schade die zou kunnen optreden voor de legale economie of de machtsposities die daders met hun investeringen zouden kunnen verkrijgen. We behandelen zowel de vraag in welke goederen daders investeren als de vraag in welke landen ze dat doen. Ook geven we op basis van de empirische resultaten een theoretische duiding van hun investeringsgedrag.

De auteurs gaan eerst kort verder in op de vraag die politie en justitie bezighoudt en ook in dit artikel centraal staat: wat doen daders eigenlijk met hun geld? Vervolgens geven de auteurs een toelichting op de data die we hebben gebruikt. De empirische resultaten van onze analyses bespreken we in de paragraaf ‘Investeringen’. Ten slotte bespreken de auteurs de empirische resultaten om iets te zeggen over de houdbaarheid van verschillende theoretische benaderingen en assumpties uit de literatuur over witwassen en georganiseerde criminaliteit. Twee benaderingen die in de witwasliteratuur zijn te vinden, zijn de economische benadering en de criminele-infiltratiebenadering. Beide botsen met onze empirische resultaten. Een theoretisch concept dat veel beter bij onze uitkomsten blijkt te passen, is afkomstig uit onderzoek naar criminele carrières in de georganiseerde criminaliteit, het concept van de sociale-gelegenheidsstructuur (social opportunity structure ).

Lees verder:

• Wat doen daders met hun geld? Uitkomsten van de Monitor Georganiseerde Criminaliteit door E.W. Kruisbergen, E.R. Kleemans en R.F. Kouwenberg in Justitiële verkenningen 2015/01

Dit artikel is onderdeel van het themanummer witwassen van Justitiële verkenningen.

Meer weten over  bestrijding van witwassen? Kom dan op Vrijdag 29 mei 2015 naar de Cursus Witwassen, met als sprekers:

• Greetje Bos, witwasofficier bij het Landelijk Parket
• Anita van Dis - Setz, Landelijk OvJ bestrijding witwassen en terrorismefinanciering bij het Functioneel Parket
• Dirk Timmermans, 010 Strafrecht Advocaten
• Paul Vugts, (misdaad)verslaggever bij Het Parool

Klik hier voor meer informatie.