Wetsvoorstel ter verbetering van de Wet bescherming klokkenluiders dit najaar in consultatie

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Hanke Bruins Slot, heeft de Tweede Kamer toegezegd over driekwart jaar (komend najaar) een wetsvoorstel in consultatie te brengen ter aanvulling en verbetering van de Wet bescherming klokkenluides (Wbk). Dat blijkt uit een recente kamerbrief.

Het wetsvoorstel zal onder meer onderwerpen bevatten die voortvloeien uit de evaluatie van de Wet Huis voor klokkenluiders die in 2020 heeft plaatsgevonden. Dit betreft onder meer de afbakening van de taken tussen de Nationale ombudsman en het Huis voor klokkenluiders en een verduidelijking van de rol van de melder in een misstandonderzoek en in een bejegeningsonderzoek.

In het wetsvoorstel zal ook een concreet voorstel gedaan worden voor de instelling van een fonds voor de juridische en psychosociale ondersteuning van klokkenluiders. Tevens zal het wetsvoorstel betrekking kunnen hebben op voorstellen uit de initiatiefnota van Tweede Kamerlid Omtzigt van april 2022 en reparatievoorstellen bevatten.

Bij de voorstellen uit de initiatiefnota gaat het om voorstellen die voor een groot deel nog nader onderzoek vergen en dan mogelijk tot wetswijziging leiden (bijvoorbeeld een aparte voorziening voor het melden van staatsgeheime informatie, een uitbreiding van het benadelingsverbod tot familieleden buiten de werkgerelateerde sfeer en tot ten onrechte als klokkenluider aangemerkte personen en het publiekelijk bekend maken van de naam van de werkgever die ten onrechte benadeeld heeft).

Indien mogelijk worden ook ervaringen uit de lopende pilots meegenomen. Op dit moment lopen er twee pilots. Sinds 1 januari 2022 loopt een pilot mediation en juridische ondersteuning bij de sector Rijk en sinds 1 september 2022 loopt de pilot psychosociale ondersteuning bij de Stichting Slachtofferhulp Nederland. Daarnaast is het voornemen om een brede pilot juridische ondersteuning te starten voor alle klokkenluiders in Nederland. Hierover lopen op dit moment verkennende gesprekken met de raad voor rechtsbijstand. Het is de bedoeling om gedurende de looptijd van de pilots ervaringsgegevens te verzamelen om na te gaan hoe de ondersteuning voor klokkenluiders het beste kan worden ingericht. Hiervoor wordt een onafhankelijk bureau aangezocht dat de pilots kan evalueren. De uitkomsten van deze evaluaties worden voor zover mogelijk betrekken bij het wetsvoorstel naar aanleiding van de evaluatie van de Wet Huis voor klokkenluiders.

Er zal in ieder geval een concreet voorstel worden gedaan voor de instelling van een fonds voor de juridische en psychosociale ondersteuning van klokkenluiders. Niet alle pilots kunnen volledig geëvalueerd worden voorafgaand aan het wetsvoorstel, maar de evaluaties die later plaatsvinden, kunnen ook relevante informatie opleveren voor de nadere uitwerking van de ondersteuning aan klokkenluiders.