Rechtbank Amsterdam 18 april 2018, ECLI:NL:RBAMS:2018:2450

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan het zonder vergunning en daarmee in strijd met Europese en nationale regelgeving, uitvoeren en in bezit hebben van een grote hoeveelheid glasaal (Anguilla anguilla). De Anguilla anguilla, Europese paling, staat op bijlage B van de Basisverordening 338/97 en is een beschermde diersoort. Het is verboden de glasaal naar China uit te voeren. Verdachte heeft deze glasaal op de luchthaven Lissabon ingecheckt met het doel deze via Nederland naar China te vervoeren. Glasaal is in China een gewild product en heeft een grote financiële waarde.

Verdachte heeft hierbij uitsluitend oog gehad op financieel gewin nu zij voor het vervoer (in ieder geval) een gratis vliegticket kreeg.

Verdenking

Verdachte wordt er van beschuldigd dat zij samen met medeverdachte

1. een grote hoeveelheid jonge paling (glasaal, met de wetenschappelijke naam Anguilla Anguilla) in zes koffers heeft willen uitvoeren naar China. Uitvoer van glasaal uit de Europese Gemeenschap zonder nodige controles en zonder uitvoervergunning is volgens de Europese regelgeving verboden. Verdachte heeft niet voldaan aan deze uitvoerformaliteiten;

2. een grote hoeveelheid glasaal in haar bezit heeft gehad;

3. bij een grote hoeveelheid glasaal pijn of letsel heeft veroorzaakt, dan wel de gezondheid of het welzijn van die glasaal heeft benadeeld door die glasaal in koffers te vervoeren. Op die koffers was niet aangegeven dat hier glasaal in zat;

4. aan deze glasaal de nodige verzorging heeft onthouden.

Achtergrond

Op 17 april 2017 heeft de Douane op Amsterdam Airport Schiphol in de bagagekelder zes koffers aangetroffen met daarin vermoedelijk jonge levende Europese palingen. De koffers waren op doorreis van Portugal via Nederland naar China. De Douane heeft vervolgens de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) verzocht het onderzoek over te nemen. Medewerkers van de NVWA zagen in totaal 36 plastic zakken met daarin jonge palingen, ook wel glasaal genoemd. Uit DNA-analyse is gebleken dat het om de soort Anguilla anguilla gaat, de Europese paling. Op de koffers waren labels bevestigd met het vluchtnummer, luchthaven van vertrek en bestemming en naam van de persoon die de koffer heeft ingecheckt. Op de labels stonden de namen verdachte en medeverdachte

Per 13 maart 2009 is de Europese paling Anguilla anguilla opgenomen in bijlage B van de Basisverordening 338/97 (hierna: Basisverordening) en mag de paling niet meer zonder CITES exportvergunning worden geëxporteerd naar derde landen. Japan en China mogen vanaf die datum geen glasaal meer uit Europa betrekken.

Het standpunt van het Openbaar Ministerie

De officier van justitie vindt dat alle feiten zijn bewezen. Zij baseert dit op het aantreffen van de glasaal in zakken in de koffers van verdachte, haar verklaring dat zij de koffers heeft ingecheckt en deze zou afleveren in China en dat zij niet de vereiste documenten had voor de uitvoer van glasaal. Dat het gaat om de beschermde diersoort “Europese paling” (Anguilla anguilla) blijkt uit een DNA onderzoek aan de glasaal.

Ten aanzien van het eerste feit, het uitvoeren uit de Europese Gemeenschap, vindt de officier van justitie dat sprake is van een voltooid delict en niet van een poging. Zij wijst hierbij op de Wet Natuurbescherming (WNb), waarin staat dat “binnen of buiten het grondgebied van Nederland brengen” ook de handelingen omvat die erop zijn gericht om het binnen of buiten het grondgebied van Nederland te bewerkstelligen. Verder verwijst de WNb naar de Basisverordening 338/97, waarin gesproken wordt over “uitvoer uit de Gemeenschap”, waarbij het niet anders kan dan dat de wetgever volgens de definitie en de verwijzing naar de Basisverordening heeft bedoeld om onder de term “uit de Gemeenschap uitgevoerd” ook handelingen te laten vallen die gericht zijn op het uit de gemeenschap uitvoeren, i.c. naar China uitvoeren. Het aanbieden/inchecken van de reisbagage is voldoende om te spreken van een voltooid delict.

De officier van justitie is ook van mening dat sprake is van medeplegen, omdat verdachte verklaart dat zij is benaderd om de koffers vanuit Portugal naar China te brengen voor onbekenden. Verdachte en haar mededader hebben samen de koffers opgehaald en ingecheckt.

Ook is er sprake van opzet. Dat verdachte niet wist wat er in de koffers zat, is ongeloofwaardig. Verdachte heeft verklaard dat zij is gevraagd om samen met medeverdachte terug te reizen naar China en om mee te helpen met de spullen. De koffers heeft ze van medeverdachte gekregen op de luchthaven van Lissabon. medeverdachte heeft verklaard dat hij de koffers van een persoon die naam heet, heeft gekregen. naam vertelde dat er vis in de koffers zat. Verdachte heeft welbewust gekozen de koffers met vis naar China te smokkelen.

Door de glasaal in koffers in te checken zonder op de koffers aan te geven dat er levende dieren in de koffers zitten, zijn de koffers als standaard ruimbagage behandeld. Hiermee heeft verdachte de gezondheid en het welzijn van de dieren geschaad en is aan de dieren de nodige zorg onthouden.

Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank komt tot bewezenverklaring van de ten laste gelegde feiten.

Eendaadse samenloop

De rechtbank is van oordeel dat de onder 1 en 2 bewezenverklaarde gedragingen in die mate een samenhangend, zich min of meer op dezelfde tijd en plaats afspelend feitencomplex opleveren dat de verdachte daarvan in wezen één verwijt kan worden gemaakt. De rechtbank is dan ook van oordeel dat sprake is van eendaadse samenloop. Hetzelfde geldt ten aanzien van de feiten 3 en 4.

Bewezenverklaring

feit 1 en 2: Eendaadse samenloop van medeplegen van overtreding van een voorschrift, gesteld bij artikel 3.37 van de Wet Natuurbescherming, opzettelijk begaan en medeplegen van overtreding van een voorschrift, gesteld krachtens artikel 3.38 van de Wet Natuurbescherming, opzettelijk begaan;
feit 3 en 4: Eendaadse samenloop van medeplegen van overtreding van een voorschrift, gesteld bij artikel 2.1 van de Wet dieren en medeplegen van overtreding van een voorschrift, gesteld bij artikel 2.2 van de Wet dieren