Aanhoudingen voor stelselmatige fraude met PGB-budgetten

De rechter-commissaris van de rechtbank Den Bosch heeft gisteren een 52-jarige vrouw uit Eindhoven in bewaring gesteld. Zij is maandag door de directie opsporing van de Inspectie SZW aangehouden, samen met een 53-jarige man uit Eindhoven en een 27-jarige vrouw uit Rotterdam. Het drietal wordt verdacht van stelselmatige fraude met Persoons Gebonden Budgetten (PGB) en het witwassen van daarmee verdiende gelden. Er is vermoedelijk gefraudeerd voor circa 2.000.000 euro.

De verdachten zaten in het bestuur van een stichting in Zuid Oost Brabant die zich richt op het opvangen en ondersteunen van jongeren uit minderheidsgroeperingen. De 52-jarige vrouw uit Eindhoven is de voorzitter van de stichting. Uit onderzoek komt naar voren dat zij vermoedelijk sinds 2007 personen benaderde, die zich gezien hun sociale omstandigheden en gezondheidstoestand in een kwetsbare positie bevonden. Zij zou die mensen haar hulp hebben aangeboden, door voor hen een PGB aan te vragen. De verdachten deden vervolgens de PGB administratie, bemiddelden in zorgverleners en konden over de bankrekeningen van de PGB-aanvragers beschikken. Het vermoeden is dat de personen voor wie PGB werd aangevraagd niet wisten hoeveel PGB voor hen werd aangevraagd en zij wisten niet wat er met het aangevraagde PGB gebeurde. Vermoedelijk is een groot deel van het geld naar verdachten gegaan. Dat geld is niet besteed aan zorg.

Het onderzoek startte naar aanleiding van een aangifte door de zorgverzekeraar CZ. De Inspectie SZW heeft de drie woningen van de verdachten doorzocht. Er is beslag gelegd op administratie,  een auto, 10.000 euro contant geld en onroerend goed.

Fraude met PGB ondermijnt verzorgingsstaat

Een PGB is een geldbedrag waarmee iemand die zorg, begeleiding of hulp behoeft, deze kan inkopen. Een zorgbehoevende vraagt bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) om indicatie voor zorg. Vervolgens kan dan door het zorgkantoor zorg in natura of een PGB worden verstrekt. Met een PGB koopt een zorgbehoevende zelfstandig de noodzakelijke zorg in. Het geld is alleen bedoeld voor zorg en mag niet worden uitgegeven aan andere zaken.

Bron: OM

Rapportage over het afwikkelen van fraudesignalen en de oplegging en de inning van boetes en terugvorderingen door gemeenten, UWV en de SVB

Met de per 1 januari 2013 ingevoerde ‘Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving’ (Fraudewet) zal de uitvoeringspraktijk naar verwachting wijzigen. Het uitgangspunt van deze wet is om fraude strenger te sanctioneren.

De inspectie heeft op basis van onderzoek bij UWV, SVB en twaalf gemeenten een aantal bevindingen bij de huidige handhavingspraktijk.

De inspectie schetst een positief beeld van de uitvoeringspraktijk door UWV. UWV heeft het lik-op-stukbeleid geconcretiseerd waardoor het mogelijk is om te sturen op doorlooptijden. Dit leidt tot positieve resultaten. De inspectie concludeert dat bij UWV de uitvoering op de onderdelen boeteoplegging en incasso zodanig op orde is dat zij weinig mogelijkheden ziet voor verdere verbeteringen. Over SVB oordeelt de inspectie dat zij op het terrein van incasso zeer succesvol is.

Bij de onderzochte gemeenten constateert de inspectie onderlinge verschillen op de onderzochte onderdelen. Veel gemeenten kunnen volgens de inspectie vooruitgang boeken, waardoor de effectiviteit van de handhavingsinspanningen kan toenemen. Van de twaalf onderzochte gemeenten hanteren bijvoorbeeld slechts enkele normtijden, waardoor in geringe mate wordt gestuurd op het beperken van de periode tussen overtreding en afronding van het onderzoek. Voor wat betreft de incassoactiviteiten heeft de inspectie onderscheid kunnen maken tussen gemeenten waarvan beleid en uitvoering kan worden gekwalificeerd als strikt of coulant. Strikte gemeenten benutten een hogere aflossingscapaciteit. Hierdoor laten coulante gemeenten in de huidige uitvoeringspraktijk kansen liggen op het gebied van terugvordering en incasso.

De Inspectie SZW constateert dat bij UWV en SVB de uitvoering op onderdelen zodanig op orde is dat zij weinig mogelijkheden ziet voor verbeteringen. Er wordt echter gestreefd naar verdere versterking van de handhavingspraktijk. In dit kader biedt het Regeerakkoord UWV en SVB de mogelijkheid om businesscases te ontwikkelen waarin het toezicht wordt versterkt.

Het onderzoek laat een wisselend beeld zien van de gemeentelijke uitvoeringspraktijk. Dit sluit aan bij de beleidsvrijheid die gemeenten hebben om invulling te geven aan het handhavingsbeleid. Het onderzoek onder de twaalf gemeenten laat zien dat er verschil is tussen strikte en coulante gemeenten. Dit kan betekenen dat bij sommige gemeenten ruimte voor verbetering aanwezig is. Met de invoering van de Fraudewet wordt voorzien in het harmoniseren en aanscherpen van de uitvoeringspraktijk waardoor grote onderlinge verschillen tussen gemeenten tot het verleden moeten gaan behoren. Ook het incassoproces van de ‘coulante’ gemeenten zal hierdoor aangescherpt worden. Gemeenten zijn vanaf 2013 (zoals dat bij UWV en SVB al het geval was) verplicht om bij fraude terugvordering in te stellen en zij moeten fraudevorderingen vervolgens tien jaar lang incasseren. Gezien de bevindingen van de inspectie en de invoering van de Fraudewet zien wij aanleiding om gemeenten nogmaals te wijzen op het belang van het incasseren van fraudevorderingen. Wij zullen dit onderwerp op korte termijn aan de orde stellen in het bestuurlijk overleg met de VNG en in de Verzamelbrief gemeenten.

De Inspectie SZW geeft voorts aan dat de uitvoering van de Fraudewet in grote mate afhangt van de wijze waarop gemeenten omgaan met het beoordelen van de verwijtbaarheid van geconstateerde overtredingen. Het is goed te benoemen dat gemeenten ook na invoering van de Fraudewet de beleidsvrijheid hebben om hierbij maatwerk te leveren.

• Over signaal, sanctie en incasso | Rapportage over het afwikkelen van fraudesignalen en de oplegging en de inning van boetes en terugvorderingen door gemeenten, UWV en de SVB.

Vermoedelijke PGB-fraudeur in bewaring

De rechter-commissaris van de rechtbank Den Haag heeft vandaag een 54-jarige Hagenaar voor 14 dagen in bewaring gesteld. Hij wordt verdacht van stelselmatige fraude met Persoons Gebonden Budgetten (PGB). Hij vroeg vermoedelijk op grote schaal PGB aan voor mensen die van niets wisten of via een herindicatie jarenlang een veel hoger PGB ontvingen dan dat ze zelf wisten. Het totale fraudebedrag loopt in de tonnen.

De 54-jarige verdachte werd afgelopen dinsdag door de directie opsporing van de Inspectie SZW aangehouden. Ook een 53-jarige man uit Den haag is aangehouden. Hij is de eigenaar van twee onlangs opgerichte zorgondernemingen, die lichamelijke en geestelijke zorg en verpleging aanbieden aan zorgbehoevenden. De 54-jarige verdachte is de feitelijk leidinggevende van de twee zorgondernemingen. De 53-jarige man is na verhoor op vrije voeten gesteld.

Beide mannen worden verdacht van het op grote schaal vervalsen van documenten voor het aanvragen van PGB's, zoals zorgovereenkomsten, wijzigingsformulieren, bankafschriften, urenbriefjes en facturen. Tonnen aan PGB werden vermoedelijk onrechtmatig verkregen. Dit gebeurde eenvoudig door bijvoorbeeld op bankafschriften het bankrekeningnummer van PGBhouders te veranderen in het bankrekeningnummer van de verdachte. Hierdoor werd PGB geld op de bankrekening van verdachte gestort in plaats van op de rekening van de PGB houder. Er werd daarnaast zonder medeweten van PGB-houders persoonlijke verzorging, verpleging en begeleiding verantwoord terwijl vermoedelijk slechts huishoudelijke hulp werd verstrekt.

De directie opsporing van de Inspectie SZW heeft  beslag gelegd op bankrekeningen en andere vermogens bestanddelen van de verdachten, omdat misdaad niet mag lonen.

Speciaal PGB-fraude team

Het onderzoek wordt uitgevoerd door een team dat speciaal is opgericht om PGB fraude aan te pakken. Het team is operationeel sinds 1 januari 2013 bij de directie opsporing van de inspectie SZW en wordt  gefinancierd door het ministerie van VWS.

Een PGB is een geldbedrag waarmee iemand die zorg, begeleiding of hulp behoeft, deze kan inkopen. Een zorgbehoevende vraagt bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) om indicatie voor zorg. Vervolgens kan dan door het zorgkantoor zorg in natura of een PGB worden verstrekt. Met een PGB koopt een zorgbehoevende zelfstandig de noodzakelijke zorg in. Het geld is alleen bedoeld voor zorg en mag niet worden uitgegeven aan andere zaken. Fraude met PGB ondermijnt de verzorgingsstaat.

Bron: OM

Aanscherping sanctiebeleid SZW-wetten

Fraude mag niet lonen. Met dit onbetwistbare uitgangspunt is het sanctie-instrumentarium in de socialezekerheidswetgeving (SZW) en de arbeidswetten herzien. Het resultaat is de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving, die op 1 januari 2013 in werking is getreden de redenering die aan de wet ten grondslag ligt: overtreding van voorschriften in socialezekerheidswetten en arbeidswetten tast de solidariteit in de verzorgingsstaat aan, met als gevolg een erosie van vertrouwen van de burgers die de regels wel naleven. Of, zoals de wetgever het stelt: ‘Werkende burgers moeten er op kunnen vertrouwen dat alleen de mensen die er recht op hebben een uitkering of kinderopvangtoeslag ontvangen. Ondernemers moeten er op kunnen vertrouwen dat de overheid oneerlijke concurrentie hard aanpakt’. De wetswijziging is gebaseerd op de veronderstelling dat hoge sancties, waarvan de overtreder zeker kan zijn dat deze worden opgelegd en geëffectueerd, zullen bijdragen aan een betere normnaleving. Het artikel 'Aanscherping sanctiebeleid SZW-wetten beoordeeld: vliegt de wetgever uit de bocht?' gaat niet over de vraag of deze redenering juist is.

Lees verder:

• Aanscherping sanctiebeleid SZW-wetten beoordeeld: vliegt de wetgever uit de bocht? door Albertjan Tollenaar

Bewijsklacht bijstandsfraude, inkomen in natura

Hoge Raad 2 april 2013, LJN BZ5955 & BZ5954

Feiten

Het gerechtshof te Amsterdam heeft bij arrest van 29 maart 2011 de verdachte veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van 6 maanden, met een proeftijd van 2 jaren, en tot 240 uur werkstraf, subsidiair 120 dagen hechtenis onder meer ter zake van valsheid in geschrift, meermalen gepleegd (feit 1).

Middel

Het middel klaagt onder meer over het oordeel van het Hof dat het gebruik van een auto zonder daarvoor te betalen inkomen in natura oplevert.

Beoordeling Hoge Raad

Het Hof heeft vastgesteld dat de verdachte en haar mededader een auto met een nieuwwaarde van € 40.840,22 in een periode van dertien maanden meestentijds in gebruik hadden "vanwege een privékwestie" en dat zij voor dat gebruik geen vergoeding behoefden te betalen.

Kennelijk heeft het Hof geoordeeld dat het op geld waardeerbare voordeel dat de verdachte en haar mededader aldus als tegenprestatie voor een privékwestie genoten als inkomen in natura als bedoeld in art. 48, eerste lid, Algemene bijstandswet (oud) - en daarmee als een in het formulier van de uitkeringsinstantie te vermelden gegeven dat van invloed kan zijn op de hoogte van de te verstrekken uitkering - dient te worden beschouwd.

Dat oordeel geeft niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is niet onbegrijpelijk. De klacht faalt.

• Hoge Raad 2 april 2013, LJN BZ5954
• Hoge Raad 2 april 2013, LJN BZ5955