In haar jaarverslag over 2021 blikt de Autoriteit Financiële Markten (AFM) terug op een jaar waarin Nederland veerkrachtig uit de pandemie kwam. De financiële markten bleven erg optimistisch gestemd. Dat zag men ook terug in de flinke stijging van het aantal beleggende huishoudens tot 1,9 miljoen. Amsterdam haalde Londen in als grootste handelscentrum voor aandelen in Europa. Ook werd de nieuwe pensioenwet uitgewerkt.

In het kort

Steeds meer Nederlanders beleggen en doen dat vaker zelfstandig
Toenemend belang van duurzaamheid zichtbaar in nieuwe Europese regelgeving
Brexit vergroot de rol van de AFM in internationale beleidsvorming
Voorbereidingen toezicht op nieuwe pensioenwet zijn in volle gang

‘De Nederlandse economie heeft de pandemie vrij goed doorstaan, ook al zijn de effecten niet gelijkmatig verdeeld. In een uitzonderlijk beursjaar schoot de AEX door de 800 puntengrens en maakte een bovengemiddeld groot aantal bedrijven de gang naar de beurs,’ aldus AFM-bestuursvoorzitter Laura van Geest. ‘Economische en geopolitieke onzekerheden leiden tot volatiliteit, maar hebben een opvallend beperkt effect op de waarderingen in de financiële markten. Ook de woningmarkt blijft oververhit, ondanks de ommekeer van marktrentes. Dit optimisme in turbulente tijden vraagt om extra alertheid op risico’s, in het bijzonder bij financiële dienstverlening aan particuliere beleggers en huizenbezitters.’

Steeds meer Nederlanders beleggen en doen dat vaker zelfstandig

Het aantal huishoudens dat belegt steeg afgelopen jaar met 12% tot 1,9 miljoen huishoudens. De meeste nieuwe beleggers doen dat zelfstandig en worden daarin geholpen door laagdrempelige beleggingsapps. Afgelopen jaar onderzocht de AFM het gedrag van zelfstandige beleggers en concludeerden onder meer dat één op de drie onnodig risico neemt. Ook gebruiken beleggers steeds vaker sociale media als informatiebron. Dat was mede aanleiding om onderzoek te doen naar finfluencers en hen erop te wijzen dat ook zij zich aan regels moeten houden. In tijden dat de beurs vooral omhoog lijkt te gaan is het extra belangrijk dat marktpartijen het beleggersbelang vooropstellen. Bijvoorbeeld in de manier waarop brokers reclame maken. Uit onderzoek blijkt dat dit niet altijd goed gaat.

Belang van duurzaamheid zichtbaar in nieuwe Europese regelgeving

De financiële sector speelt een belangrijke rol in de transitie naar een duurzame samenleving. Om die rol in goede banen te leiden is veel regelgeving op komst, vooral uit Europa. De AFM deed een eerste onderzoek naar de toepassing van de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR), die begin 2021 van kracht werd. Daaruit bleek onder meer dat er ruimte is voor verbetering in hoe transparant duurzame fondsen zijn. Ook keek de AFM specifiek naar het retailaanbod van duurzame beleggingen. Markt en regelgeving zijn nog volop in ontwikkeling en daarmee ontstaat het risico op teleurstellingen bij particuliere beleggers, zo constateerde de AFM in een eerste verkenning.

Brexit vergroot de rol van de AFM in internationale beleidsvorming

De overgangsperiode van brexit liep af op 1 januari 2021 en veel financiële instellingen kozen er daadwerkelijk voor om vanuit Nederland het Europese continent te bedienen. Het handelsvolume in aandelen is bijna verviervoudigd naar dagelijks 8 miljard euro. Doordat meer kapitaalmarktpartijen zich in Nederland hebben gevestigd, is ook de rol van de AFM in de internationale beleidsdiscussies toegenomen.

Voorbereidingen toezicht op nieuwe pensioenwet zijn in volle gang

Het nieuwe pensioenstelsel is in 2021 verder uitgewerkt tot een wetsvoorstel dat inmiddels naar de Kamer is gestuurd. De AFM was als adviseur en onafhankelijk toezichthouder betrokken bij dit proces. Daarbij hebben op basis van verschillende onderzoeken vooral aandacht gevraagd voor uitlegbaarheid, deelnemersbescherming en keuzebegeleiding. De AFM heeft in aanloop naar 1 januari 2023, wanneer de transitie naar het nieuwe stelsel start, het toezicht versterkt.