Antwoorden op Kamervragen over traceren corruptie bij Belastingdienst
/Staatssecretaris Van Rij (Financiën - Fiscaliteit en Belastingdienst) heeft Kamervragen van Idsinga en Michon-Derkzen (beiden VVD) beantwoord over het bericht 'Corruptie is bij de Belastingdienst lastig te traceren'.
De computersystemen van de Belastingdienst registreren (loggen) niet welke informatie medewerkers opvragen, omdat deze systemen niet zijn opgezet om dit soort informatie vast te leggen. Bij de nieuwe systemen van de Belastingdienst wordt wel rekening gehouden met de principes van ‘need-to-know’ en ‘privacy-by-design’. Dit betekent dat de systemen alleen inzicht moeten geven in de informatie die nodig is voor de uitoefening van een taak. Sinds 2015 wordt rekening gehouden met deze principes en de laatste jaren is hier verder invulling aan gegeven. Van ambtelijke corruptie wordt aangifte gedaan. In 2021 zijn bij de Belastingdienst in totaal elf (vermoedelijke) integriteitsschendingen geregistreerd die betrekking hebben op het ongeoorloofd raadplegen van systemen. In zeven gevallen is na onderzoek komen vast te staan dat sprake was van een integriteitsschending. In een van deze gevallen heeft er een veroordeling plaatsgevonden wegens onder andere ambtelijke omkoping.
Inhoud van de antwoorden
Ongeveer 10.000 van de in totaal circa 25.000 medewerkers hebben toegang tot specifieke delen van informatie over burgers en bedrijven die relevant is voor het uitvoeren van hun werkzaamheden in het kader van de wettelijke taak van de Belastingdienst.
Afhankelijk van de functie en rol krijgt een medewerker autorisatie voor bepaalde systemen die nodig zijn voor desbetreffende werkzaamheden. De staatssecretaris wil graag het beeld wegnemen dat er bij de Belastingdienst sprake zou zijn van één grote databank waar alle informatie over alle burgers en alle bedrijven terug te vinden is.
Voor een overzicht op hoofdlijnen van de verwerkte gegevens verwijst de staatssecretaris naar de privacyverklaring en de brochure ‘Overzicht verwerkingen van persoonsgegevens door de Belastingdienst’ op de website van de Belastingdienst. Het gaat hierbij onder andere om identificerende gegevens zoals burgerservicenummers en contactgegevens, maar voornamelijk om gegevens over inkomen, omzet en vermogen.
De staatssecretaris gaat ook nader in op wat wordt gedaan om misbruik en corruptie binnen de Belastingdienst te voorkomen. Hoewel corruptie nooit volledig voorkomen kan worden, wordt dit zo veel als mogelijk beperkt. Binnen de Belastingdienst is veel aandacht voor integriteit.
De database van de Belastingdienst is gelinkt aan de bestanden van de Rijkdienst voor het Wegverkeer: de gegevens uit de Basisregistratie kentekenregister van de Rijksdienst voor het Wegverkeer (de RDW), die via beveiligde kanalen doorgeleverd worden aan de Belastingdienst. Deze gegevens worden bij de behandeling van de autobelastingmiddelen voor de motorrijtuigenbelasting en de BPM gebruikt.
Ook bestanden van andere instanties zijn aan de database van de Belastingdienst gelinkt. Het gaat hier bijvoorbeeld om gegevens voor de inkomstenbelasting over uitkeringen van het UWV. Het komt ook voor dat de Belastingdienst gegevens aan andere instanties moet verstrekken. Bijvoorbeeld in het geval van de loonaangifteketen, waarbij loongegevens verstrekt worden aan het UWV.
De Belastingdienst is daarbij niet met die andere instanties ‘gelinkt’ door een structurele verbinding tussen computersystemen. Op basis van een wettelijke grondslag ontvangt de Belastingdienst gegevens door middel van een uitwisseling van bestanden via beveiligde verbindingen.
Werkgevers kunnen het gegeven ‘adresgegevens’ af laten schermen in de Basisregistratie personen (BRP). Of dit voor alle EBI-medewerkers kan worden aangevraagd, wordt door het ministerie van Justitie en Veiligheid onderzocht. Werknemers kunnen zelf verzoeken om geheimhouding van hun adresgegevens in de BRP.
